Μαύρη, λευκή ή γάλακτος; Ποια να διαλέξουμε;
Η βασική διαφοροποίηση της σοκολάτας γάλακτος από τη μαύρη είναι ότι περιέχει λιγότερο κακάο, το οποίο έχει αντικατασταθεί από γάλα. Αυτό δεν διαφοροποιεί ιδιαίτερα τις θερμίδες που περιέχει. Παρότι οι περισσότεροι θεωρούμε ότι η μαύρη σοκολάτα είναι καλύτερη σε περιπτώσεις δίαιτας, ωστόσο θερμιδικά διαφέρουν μόλις κατά περίπου 10-30 θερμίδες. Η βασική τους διαφορά είναι ότι η σοκολάτα γάλακτος περιέχει τριπλάσια χοληστερίνη σε σχέση με τη μαύρη. Έχει όμως 3-4 φορές περισσότερο ασβέστιο, λιγότερη καφεΐνη και θεοβρωμίνη, ουσίες που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά και λιγότερα αντιοξειδωτικά. Με βάση τη σύστασή της, θα λέγαμε ότι η σοκολάτα γάλακτος είναι καλύτερη για τα παιδιά και τους έφηβους, τις νεαρότερες δηλαδή ηλικίες, λόγω του ασβεστίου και της χαμηλής περιεκτικότητάς της σε καφεΐνη. Όταν όμως μιλάμε για ενηλίκους και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, καλύτερη επιλογή είναι η μαύρη σοκολάτα λόγω των αντιοξειδωτικών της, αλλά και της χαμηλότερης περιεκτικότητάς της σε «κακά» λιπαρά και χοληστερίνη. Όσον αφορά τη λευκή σοκολάτα, σε αντίθεση με τις άλλες δύο κατηγορίες, φτιάχνεται από το βούτυρο του κακάο και γι’ αυτό περιέχει λίγο περισσότερες θερμίδες, χειρότερης ποιότητας λιπαρά και λίγο περισσότερη χοληστερίνη. Έχει, επίσης, αρκετές ποσότητες απαραίτητων αμινοξέων, μετάλλων και ιχνοστοιχείων και ικανοποιητικότατη περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Επιπλέον, δεν περιέχει καθόλου καφεΐνη και θεοβρωμίνη, γι’ αυτό και δεν έχει ιδιαίτερη διεγερτική και εξαρτησιογόνο δράση. Τέλος, αποτελεί μια καλή επιλογή για τις εγκύους και τις θηλάζουσες, λόγω της έλλειψης καφεΐνης.

Ποια είναι τα ωφέλιμα και ποια τα βλαβερά συστατικά της;
Η σοκολάτα προέρχεται από τους καρπούς του δέντρου Theobroma cacao (στα ελληνικά «τροφή των θεών»), γνωστό ως κακαόδεντρο. Τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε σήμερα δείχνουν ότι περιέχει αρκετά σημαντικά συστατικά, όπως υδατάνθρακες, απαραίτητα αμινοξέα (π.χ. τυροσίνη), μέταλλα και ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικά. Έχει όμως και λιπαρά, στην πλειονότητά τους «κακά» κορεσμένα και λιγότερα μονοακόρεστα. Σημαντικό της πλεονέκτημα είναι ότι η μαύρη σοκολάτα δεν περιέχει πολλή χοληστερίνη (μόλις 8 mg ανά 100 γρ.). Περιέχει και καφεΐνη, περίπου όση ένα φλιτζανάκι ελληνικός καφές.

Έχει και η σοκολάτα αντιοξειδωτικά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά;
Η μαύρη σοκολάτα έχει γίνει σήμερα αντικείμενο έντονου επιστημονικού ενδιαφέροντος λόγω του πραγματικά υψηλού αντιοξειδωτικού της περιεχομένου, κυρίως σε πολυφαινόλες, που βρίσκουμε και στο πράσινο τσάι, το κόκκινο κρασί, με θετικότατες επιδράσεις για την υγεία του οργανισμού. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να συγκριθεί με τρόφιμα όπως το πράσινο τσάι, τα φρούτα και τα λαχανικά, καθώς σε αντίθεση με αυτά περιέχει λιπαρά, χοληστερίνη και πολύ περισσότερες θερμίδες. Ως εκ τούτου, προκειμένου να προσλάβει κανείς πολλά αντιοξειδωτικά συστατικά από τη σοκολάτα, είναι αναγκασμένος να προσλάβει παράλληλα πολλές θερμίδες και λιπαρά.

Γιατί θεωρείται ότι ένα κομμάτι σοκολάτα μας φτιάχνει τη διάθεση; Πού οφείλεται η αντικαταθλιπτική της δράση;
Περιέχει απαραίτητα αμινοξέα, όπως η τυροσίνη, η οποία σχετίζεται και με την καλύτερη διάθεση που μπορεί να έχουμε μετά την κατανάλωση λίγης σοκολάτας. Αν μάλιστα προσθέσουμε και ουσίες όπως η θεοβρωμίνη και η φαινυλαιθυλαμίνη, που επιδρούν θετικά στο νευρικό σύστημα, τότε εξηγείται εν μέρει γιατί η σοκολάτα σχετίζεται με αντικαταθλιπτική δράση, αλλά και γιατί μπορεί σε κάποιους να προκαλεί εξάρτηση.

Πόση σοκολάτα να τρώμε;
Είναι αλήθεια πως η σοκολάτα, εκτός από τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, είναι και ένα προϊόν με υψηλό ενεργειακό περιεχόμενο και πολλές θερμίδες. Γι’ αυτό και η υπερβολή βλάπτει. Ο καθένας από εμάς, ακόμα και όποιος βρίσκεται σε δίαιτα απώλειας βάρους, μπορεί να εντάξει ένα μικρό κομμάτι σοκολάτας στο καθημερινό του υγιεινό πρόγραμμα διατροφής ή, αν προτιμά, μια μικρή σοκολάτα ως το εβδομαδιαίο γλυκό του. Απολαύστε τη σοκολάτα με μέτρο και να θυμάστε πως η υπερβολή οδηγεί στο να γευόμαστε την… πικρή πλευρά του χαρακτήρα της.

Με πόσες θερμίδες μας επιβαρύνει;
Εκατό γραμμάρια, δηλαδή μια μεσαία σοκολάτα του εμπορίου, μας δίνουν περίπου 543 θερμίδες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ανάλογα με την περιεκτικότητα σε κακάο διαφοροποιούνται ελαφρώς και οι θερμίδες από σοκολάτα σε σοκολάτα.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο και πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής.