Δύο αμερικανοί καθηγητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κάνσας δημιούργησαν ένα τεστ χάρη στο οποίο ευελπιστούν να μην υπάρχει ούτε ένα λεπτό χαμένου χρόνου όσον αφορά τη διάγνωση του καρκίνου. Είναι διαπιστωμένο ότι για τις περισσότερες μορφές καρκίνου όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση της νόσου τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες αποτελεσματικής αντιμετώπισής του. Η έγκαιρη διάγνωση αυξάνει τις πιθανότητες θεραπείας και μειώνει τον κίνδυνο να έχει εξαπλωθεί ο όγκος σε άλλα σημεία του οργανισμού μέχρι να διαγνωστεί ο καρκίνος. Συνήθως όμως ο καρκίνος δεν προειδοποιεί στα αρχικά του στάδια με αποτέλεσμα, όταν γίνει η διάγνωση, να έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Αυτό το κενό προσπαθούν να καλύψουν ο καθηγητής Χημείας Stefan Bossmann και ο καθηγητής Ανατομίας και Φυσιολογίας Deryl Troyer, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή σε ένα πεδίο έρευνας που προσδοκούν να οδηγήσει στην πρώιμη διάγνωση όλων των μορφών καρκίνου.

Μια μοναδική υπογραφή
Η υπό μελέτη εξέταση αίματος ανιχνεύει τη δραστηριότητα των ενζύμων του οργανισμού. Νανοσωματίδια σιδήρου επικαλυμμένα με αμινοξέα και με μια χρωστική ουσία εισάγονται σε μικρές ποσότητες αίματος (ή και ούρων) του ασθενούς. Τα αμινοξέα και η χρωστική αλληλεπιδρούν με τα ένζυμα του αίματος. Σύμφωνα με τους ερευνητές, κάθε τύπος καρκίνου παράγει ένα συγκεκριμένο μοτίβο ενζύμων -με άλλα λόγια μια δική του «ενζυμική υπογραφή»- που αξιολογείται από τους ειδικούς.

Σε 60΄
Τα ιδιαίτερα μοτίβα των ενζύμων παράγονται μέσα σε διάστημα 60΄. Μάλιστα, ο επόμενος ερευνητικός στόχος των δύο επιστημόνων είναι να δοκιμάσουν μια πιο εξελιγμένη τεχνική ελέγχου που θα δίνει αποτελέσματα σε περίπου 5΄.

Ακρίβεια κατά 95%
Το νέο τεστ έχει ήδη δοκιμαστεί σε 20 ασθενείς με καρκίνο του μαστού ηλικίας 36-81 ετών και σε 12 ασθενείς με καρκίνο των πνευμόνων μη μικροκυτταρικού τύπου, ηλικίας 27-63 ετών. Επιπλέον, δοκιμάστηκε σε 12 υγιείς εθελοντές, ηλικίας 26-62 χρονών, που αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου. Από όλους τους συμμετέχοντες λήφθηκε δείγμα αίματος, το οποίο εξετάστηκε τρεις φορές. Η ανάλυση των στοιχείων έδειξε ότι η ακρίβεια του τεστ στην ανίχνευση όγκων στο στήθος, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ήταν σε πολύ αρχικό στάδιο (σταδίου 0 και 1), και στους πνεύμονες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονταν στο στάδιο 1 και 2, ήταν της τάξεως του 95%.

Ποιους αφορά
«Θα μπορούσαν να επωφεληθούν όσοι θεωρείται ότι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εκδήλωση καρκίνου, όπως οι βαρείς καπνιστές και όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου», εξηγεί ο καθηγητής Deryl Troyer και συμπληρώνει: «Η βασική ιδέα είναι ότι οι άνθρωποι που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου θα κάνουν την εξέταση στον γιατρό τους μία φορά τον χρόνο (ή κάθε 3 ή 6 μήνες) και θα γνωρίζουν εγκαίρως αν έχουν νοσήσει».

Σύμφωνα με τους ερευνητές, εάν η εξέταση δείξει κάτι, θα μπορούσε να επαναληφθεί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα και σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί η αρχική διάγνωση, τότε θα μπορούσαν να ξεκινήσουν νωρίτερα οι απαραίτητες απεικονιστικές εξετάσεις για την παρακολούθηση του ασθενούς.

Επίσης, οι εμπνευστές του τεστ εκτιμούν ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην παρακολούθηση των καρκινοπαθών, αλλά και στην εξέταση του κατά πόσο μετά από μια χειρουργική επέμβαση ένας όγκος έχει αφαιρεθεί επιτυχώς (ολοκληρωτικά).

Οι έρευνες συνεχίζονται
Ο επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να επεκτείνουν την έρευνά τους στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος, καθώς και στην έγκαιρη ανίχνευση του τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού (αφορά όγκους με αρνητικούς υποδοχείς οιστρογόνων, προγεστερόνης καθώς και της πρωτεΐνης HER2), που αντιστοιχούν στο 20% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού.

Και άλλο τεστ έγκαιρης διάγνωσης
Η ομάδα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κάνσας δεν είναι η μόνη που πειραματίζεται με τη δημιουργία ενός τεστ έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Brigham and Women’s στη Βοστόνη διεξήγαγαν μελέτες σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες με υψηλά επίπεδα συγκεκριμένων ορμονών (οιστραδιόλης, τεστοστερόνης και DHEA) διατρέχουν έως και δύο φορές υψηλότερο κίνδυνο για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού σε μεγαλύτερη ηλικία σε σύγκριση με εκείνες που έχουν χαμηλότερες τιμές των συγκεκριμένων ορμονών. Επομένως, σύμφωνα με τους ερευνητές, ένα απλό τεστ αίματος για την ανίχνευση αυτών των ορμονών θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά στο πλαίσιο των διαγνωστικών εξετάσεων.

Ελπιδοφόρα είδηση
Το Vita ζήτησε απο τον κ. Κωνσταντίνο Συρίγο, καθηγητή Παθολογίας-Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτη καθηγητή του Πανεπιστημίου Yale, να σχολιάσει τη νέα έρευνα:

«Είναι μια εξαιρετικά ελπιδοφόρα είδηση. Αν και πρόκειται για προκαταρκτικά αποτελέσματα, η έγκαιρη ανίχνευση των περισσοτέρων μορφών καρκίνου αποτελεί τη σημαντικότερη προϋπόθεση για τη θεραπεία. Τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν πρέπει να επαληθευτούν σε μελέτες με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών και ακολούθως να ελεγχθεί η αξιοπιστία της μεθόδου. Ένα τέτοιο τεστ αίματος, για να έχει αξία στη μάχη κατά του καρκίνου, πρέπει να είναι απλό και ασφαλές, ώστε να γίνεται σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Επίσης, πρέπει να είναι αξιόπιστο, καθώς ένα λανθασμένα θετικό αποτέλεσμα μπορεί να θορυβήσει αδικαιολόγητα τον εξεταζόμενο και να τον αναγκάσει να υποβληθεί σε σειρά περιττών, επώδυνων και ακριβών εξετάσεων για τον αποκλεισμό κάποιου όγκου. Από την άλλη, ένα λανθασμένα αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να τον εφησυχάσει αδικαιολόγητα, με ολέθριες συνέπειες για τη ζωή του. Περιμένουμε με ανυπομονησία, αλλά και αισιοδοξία, τις μελέτες που θα ακολουθήσουν και θα δώσουν απάντηση στους ανωτέρω προβληματισμούς, ώστε να αξιοποιηθεί το τεστ αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΣΥΡΙΓΟ, καθηγητή Παθολογίας-Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτη καθηγητή του Πανεπιστημίου Yale.