Όταν ακούμε και συνειδητοποιούμε ότι τα μισά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπίσουν χρόνιες καταστάσεις δεν λαμβάνονται σωστά από τους ασθενείς, πιθανώς σοκαριζόμαστε. Στην αρχή σκεφτόμαστε ότι θα πρόκειται για ασήμαντα και μικρά λάθη, όμως οι ειδικοί σπεύδουν να μας ενημερώσουν ότι συχνά έχουμε να κάνουμε με λάθη που μπορεί να αποδειχτούν ακόμα και ζωτικής σημασίας. Ας δούμε, λοιπόν, μερικές από τις καθημερινές ατυχείς κινήσεις που συνηθίζουμε να κάνουμε όταν παίρνουμε φάρμακα και ας μάθουμε πώς μπορούμε να τις διορθώσουμε, ώστε να εξασφαλίζουμε τη δραστικότητα και την ασφάλεια των φαρμάκων που χρησιμοποιούμε, αλλά και να αποφεύγουμε δυσάρεστες επιπλοκές και παρενέργειες. Πίεσέ τοΟι ειδικοί συμβουλεύουν να πιέζουμε με το δάχτυλό μας τον δακρυϊκό πόρο (το σωληνάκι από το οποίο βγαίνουν τα δάκρυα στο εσωτερικό του ματιού), ιδανικά για 2΄, όταν βάζουμε σταγόνες στα μάτια μας, ώστε να μη φεύγει το φάρμακο προς τον λαιμό μας (κυρίως όταν πρόκειται για σταγόνες για την πίεση του ματιού ή για αντιβιοτικά κολλύρια). Αν παρατηρήσουμε ότι γευόμαστε τις σταγόνες, σημαίνει ότι μια ικανή ποσότητα του φαρμάκου ξέφυγε από το μάτι μας και κατέβηκε στον λαιμό μας. Μάλιστα, οι ειδικοί εξηγούν ότι μέχρι και το 70% των παρενεργειών των κολλυρίων που χρησιμοποιούνται για το γλαύκωμα (ζαλάδα, κούραση, δυσκολία στην αναπνοή) θα αποφεύγονταν αν πιέζαμε την εσωτερική γωνία του ματιού μας. Συμβουλεύουν, επίσης, να κατεβάζουμε το κάτω βλέφαρο, να ρίχνουμε εκεί τις σταγόνες με προσοχή και στη συνέχεια να κλείνουμε για λίγο το μάτι μας πιέζοντας ταυτόχρονα με το δάχτυλο τον δακρυϊκό πόρο.Μη ρουφάςΌσοι ρουφούν τη μύτη τους μετά τη χρήση ενός ρινικού σπρέι ας μην το ξανακάνουν! Αν ρουφήξουμε τη μύτη μας μετά το σπρέι, θα καταφέρουμε να στείλουμε το φάρμακο στον λαιμό μας, να το καταπιούμε και τελικά να μην ενεργήσει. Οι ειδικοί συστήνουν να αναπνέουμε κανονικά αφού βάλουμε σπρέι. Τρίψε καλάΟι θερμαντικές αλοιφές ενεργούν κατά του πόνου και της φλεγμονής, αλλά συχνά κάνουμε το λάθος να τις τοποθετούμε χωρίς να έχουμε τρίψει αρκετά την περιοχή, όπως χρειάζεται να κάνουμε ώστε να αυξηθεί η κυκλοφορία του αίματος και να δράσουν καλύτερα. Μην το κόψειςΤα αυτοκόλλητα επιθέματα δεν πρέπει να τα κόβουμε, αλλά να τα εφαρμόζουμε ως έχουν. Οι ειδικοί εξηγούν ότι κόβοντάς τα καταστρέφεται ο μηχανισμός που μεταφέρει το φάρμακο μέσω του δέρματος και μπορεί τελικά να καταλήξουμε να πάρουμε περισσότερο ή λιγότερο από όσο χρειαζόμαστε. Πάρε ανάσαΟι άνθρωποι που υποφέρουν από άσθμα χρειάζονται εισπνεόμενα, αλλά σύμφωνα με έρευνες ο ένας στους τρεις τα χρησιμοποιεί λανθασμένα. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αναπνέουμε για αρκετή ώρα (τουλάχιστον 5-10΄΄), αφού πατήσουμε το σπρέι, προσπαθώντας να στέλνουμε την αναπνοή μας προς τους πνεύμονες, ώστε να φτάνει το φάρμακο στον προορισμό του. Χάπι time* Μερικές φορές όταν δυσκολευόμαστε να καταπιούμε ένα χάπι θεωρούμε ότι είναι καλή ιδέα να το λιώσουμε. Οι ειδικοί τονίζουν ότι αυτό δεν είναι σκόπιμο, καθώς τα χάπια δεν έχουν σχεδιαστεί για να καταναλώνονται σε σκόνη αλλά ολόκληρα και είναι πιθανό κατ’ αυτόν τον τρόπο να απορροφήσουμε τελικά διαφορετική ποσότητα από αυτήν που χρειαζόμαστε. * Παίρνουμε τα χάπια πάντα με νερό. Οι ειδικοί εξηγούν ότι είναι σκόπιμο να καταπίνουμε τα χάπια με τουλάχιστον ένα ποτηράκι του κρασιού νερό και όχι με άλλο υγρό, εκτός αν μας έχει συμβουλέψει διαφορετικά ο γιατρός μας (για να διαλύονται καλύτερα στο στομάχι). * Δεν ανοίγουμε τις κάψουλες για να καταπιούμε το περιεχόμενό τους και δεν κόβουμε στα δύο χάπια που δεν φέρουν την ειδική χαραγή, που επιτρέπει να κοπούν με ασφάλεια στη μέση.Ρωτάμε τον γιατρόΣυμβουλευόμαστε τον γιατρό μας σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων που παίρνουμε τόσο μεταξύ τους όσο και με τα διάφορα τρόφιμα ή ποτά που καταναλώνουμε. Για παράδειγμα, χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί με το αλκοόλ, το γκρέιπφρουτ, το αλάτι κ.ά. Επίσης, ελέγχουμε τις ημερομηνίες λήξης και τηρούμε πιστά τις οδηγίες φύλαξης των φαρμάκων (π.χ. διατηρούμε τα εμβόλια στο ψυγείο).ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΔΑΛΛΑ, επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.