Ο Φαμπρίτσιο Φιντάτι έχασε το δεξί του χέρι σε ατύχημα πριν από 25 χρόνια. Έκτοτε δεν είχε ξανανιώσει το αίσθημα της θερμοκρασίας στα χαμένα του δάχτυλα, μέχρι που μια πειραματική βιονική τεχνολογία επανέφερε το κρύο του παγωμένου νερού και τη ζεστασιά του αναμμένου ματιού στην κουζίνα.
Χάρη στη νέα τεχνολογία, η οποία παρουσιάζεται στο περιοδικό Science, ο Φιντάτι ελπίζει ότι μια μέρα θα μπορεί να νιώσει τη θερμότητα μιας χειραψίας με το προσθετικό του άκρο.
Το σύστημα, το οποίο δεν απαιτεί χειρουργική εμφύτευση, αποτελείται από έναν αισθητήρα που μπορεί θεωρητικά να ενσωματωθεί σε οποιοδήποτε τεχνητό άκρο καθώς και μια συσκευή με ηλεκτρόδια που τοποθετείται στο κολόβωμα του άκρου.
Οι ερευνητές που το ανέπτυξαν στο Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάννης εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός ότι μπορούν να διεγείρουν τα κομμένα νεύρα εφαρμόζοντας θερμότητα με ηλεκτρόδια σε συγκεκριμένες περιοχές του κολοβώματος.
«Την πρώτη φορά που πήρα μέρος στο πείραμα, ένιωσα ότι ανακάλυψα ξανά την αίσθηση στο χέρι-φάντασμα» είπε στο Reuters ο 59χρονος Ιταλός, ένας από τους 27 ασθενείς που συμμετέχουν στις δοκιμές.
Μέλος-φάντασμα είναι το αίσθημα ότι ένα ακρωτηριασμένο άκρο παραμένει ακόμα στη θέση του, ένα περίεργο αίσθημα που νιώθει πάνω από το 80% των θυμάτων ακρωτηριασμού.
«Διεγείροντας συγκεκριμένα σημεία του άκρουπου απομένει, μπορούμε να επάγουμε αισθήσεις στα μέλη φαντάσματα» εξήγησε ο νευροεπιστήμονας Σολαϊμάν Σοκούρ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
«Αυτό που νιώθουν στο μέλος-φάντασμα είναι αυτό που θα ένιωθαν και στο άθικτο χέρι τους».
Ο αισθητήρας που τοποθετείται στο προσθετικό άκρο καταγράφει τη θερμική αγωγιμότητα των αντικειμένων, ένα μέτρο του πόσο γρήγορα θερμαίνεται ή κρυώνει ένα υλικό. Ένα μεταλλικό αντικείμενο, για παράδειγμα, μεταφέρει περισσότερη θερμότητα από ένα πλαστικό.
Αυτό επιτρέπει στο χρήστη να ξεχωρίζει τα πλαστικά, γυάλινα ή μεταλλικά αντικείμενα.
Ο Φαμπρότσιο Φιντάτι αγγίζει ένα λαστιχένιο χέρι για να δείξει σε πιο σημείο νιώθει τη θερμότητα στο κομμένο άκρο (Reuters)
Η Φρανσέσκα Ρόσι, μια άλλη ασθενής που συμμετείχε στις δοκιμές, συχνά ένιωθε ένα γαργάλημα στο χαμένο της χέρι όταν ακουμπούσε την άκρη του βραχίονά της, Η αίσθηση που προσφέρει η νέα τεχνολογία «είναι διαφορετικό πράγμα, κάτι σημαντικό […] κάτι όμορφο».
«Πιστεύουμε ότι θα δώσουμε σε αυτούς τους ανθρώπους ένα καλύτερο αίσθημα φυσικής παρουσίας των χεριών τους , ακόμα και την δυνατότητα να νιώσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα με πιο φυσικό τρόπο» σχολίασε ο Σόκουρ.
Για τον Φιντάτι, η νέα τεχνολογία έχει και πρακτικό χαρακτήρα, καθώς μπορεί να τον διευκολύνει για παράδειγμα στη μαγειρική. Τελικά όμως θα μπορούσε να του επιτρέψει να νιώσει τη ζεστασιά των άλλων.
«Υπάρχει και η κοινωνική πλευρά που είναι σημαντική» είπε. «Όταν συναντώ κάποιον και κάνουμε χειραψία, περιμένω να νιώσω θερμότητα».
