Τα καρδιαγγειακά νοσήματα συνεχίζουν να αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως με τα ποσοστά να σημειώνουν αύξηση τα τελευταία 30 χρόνια. Συγκεκριμένα το 1990 καταγράφηκαν 12,4 εκατομμύρια θάνατοι καρδιαγγειακής αιτιολογίας ενώ το 2022 ο αριθμός είχε αυξηθεί στα 19,8 εκατομμύρια. Είναι ενδιαφέρον ότι στην πορεία του έτους το ποσοστό των εμφραγμάτων και των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων παραμένει σταθερό από εβδομάδα σε εβδομάδα με δύο εξαιρέσεις. Η πρώτη εξαίρεση αφορά τη μείωσή τους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η δεύτερη αφορά μια απότομη άνοδό τους, της τάξης του 30-40%, τις τελευταίες δύο εβδομάδες του έτους, μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.
Μάλιστα, προηγούμενη έρευνα από τη Σουηδία η οποία εξέτασε ιατρικά δεδομένα καρδιακών προσβολών σε βάθος δεκαπενταετίας κατέληξε ότι οι πιθανότητες για καρδιακή προσβολή αυξάνονται σχεδόν κατά 15% την περίοδο των χειμερινών εορτών με αποκορύφωμα την παραμονή Χριστουγέννων που φτάνουν το 37%, ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 75 με ιστορικό διαβήτη ή άλλης καρδιαγγειακής ασθένειας.
Η εξήγηση για την αύξηση των καρδιακών επεισοδίων είναι πολυπαραγοντική.
Κατά την περίοδο των γιορτών αλλάζει η ρουτίνα, τροποποιείται το πρόγραμμα διατροφής και ύπνου, υπάρχει μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ, ενώ παράλληλα μειώνεται η προγραμματισμένη φυσική δραστηριότητα και υπάρχει παρέκκλιση και από το πρόγραμμα της λαμβανομένης φαρμακευτικής αγωγής.
Στους επιβαρυντικούς παράγοντες, βέβαια, θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν η συναισθηματική ένταση, το άγχος για τις εορταστικές προετοιμασίες και το οικονομικό βάρος από την αγορά οικογενειακών δώρων.
Παράλληλα οι χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν τον Δεκέμβριο μπορεί να προκαλέσουν σύσπαση των αιμοφόρων αγγείων στα χέρια και τα πόδια, αύξηση της πίεσης κάνοντας την καρδιά να εργάζεται εντατικότερα. Σε άλλες περιπτώσεις ευάλωτων ασθενών το κρύο μπορεί να προκαλέσει σπασμό στις στεφανιαίες αρτηρίες προκαλώντας ένα οξύ ισχαιμικό επεισόδιο.
Συμπερασματικά, τις ημέρες των γιορτών το καρδιαγγειακό σύστημα είναι πιο ευάλωτο. Συνεπώς με την πρώτη εμφάνιση ανησυχητικών συμπτωμάτων, προκάρδιο πόνο, δυσφορία, αδυναμία χεριού ή ποδιού ή δυσκολία στην ομιλία, πρέπει αμέσως να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια σε νοσοκομειακό περιβάλλον ανεξάρτητα από το γιορτινό κλίμα των ημερών.
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση ΤΑ ΝΕΑ, Αφιέρωμα Υγεία
