Ένα παραδοσιακό γλύκισμα που μπορεί να λειτουργήσει κατά των ψυχικών ασθενειών, όπως η κατάθλιψη, με επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη είναι η σοκολάτα και συγκεκριμένα η μαύρη, η οποία έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο.
Πολύ πριν η σοκολάτα γίνει comfort food, τιμούνταν ως ιερό φάρμακο από τους μεσοαμερικανικούς πολιτισμούς. Αρχαιολογικά ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η χρήση του κακάο χρονολογείται τουλάχιστον 3.500 χρόνια πριν, με αυτούς τους αρχαίους πολιτισμούς να το θεωρούν θεϊκό δώρο με βαθιές θεραπευτικές ιδιότητες. Το κακάο προετοιμαζόταν ως ρόφημα, συχνά αναμεμειγμένο με βότανα και μπαχαρικά και χρησιμοποιούνταν σε τελετές και για ιατρικούς σκοπούς. Για να βοηθήσει για παράδειγμα αποδυναμωμένους ασθενείς να πάρουν βάρος, για να διεγείρει το νευρικό σύστημα ανθρώπων που ήταν εξαντλημένοι και για να βελτιώσει την πέψη. Αυτές οι χρήσεις αποκαλύπτουν μια πρώιμη κατανόηση των ιδιοτήτων του κακάο που ανεβάζουν τη διάθεση.
Η επιστήμη πίσω από τη σοκολάτα- Πώς ενισχύει τη διάθεση
Η σύγχρονη επιστήμη επιβεβαιώνει αυτό που οι αυτόχθονες θεραπευτές φαίνεται να γνώριζαν εδώ και αιώνες. Διάφορες ενώσεις που περιέχονται στη σοκολάτα μπορούν να συμβάλλουν στις αντικαταθλιπτικές της ιδιότητες, με τη θεοβρωμίνη, μια κύρια ένωση του κακάο, να παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.
Παρόμοια με την καφεΐνη, η θεοβρωμίνη δρα μέσω πολλαπλών μηχανισμών. Έρευνες δείχνουν ότι δεσμεύεται σε συγκεκριμένα σημεία των νευρώνων, γνωστά ως υποδοχείς αδενοσίνης, προάγοντας την εγρήγορση, ενώ ταυτόχρονα ρυθμίζει τους υποδοχείς του νευροδιαβιβαστή GABA, που επηρεάζει τη διάθεση. Σε αντίθεση με την καφεΐνη, η θεοβρωμίνη έχει πιο σταδιακά αποτελέσματα και συνήθως δεν προκαλεί τα νευρικά συμπτώματα ή την απότομη πτώση ενέργειας που σχετίζεται με τον καφέ.
Πρόσφατες κλινικές μελέτες παρέχουν πειστικά στοιχεία για τις ιδιότητες της σοκολάτας που ενισχύουν τη διάθεση.
Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη έρευνα έδειξε ότι η κατανάλωση 30 γραμμαρίων σοκολάτας με 85% κακάο την ημέρα βελτίωσε τη διάθεση και αύξησε τη μικροβιακή ποικιλότητα στο έντερο των συμμετεχόντων, υποδηλώνοντας ότι η μαύρη σοκολάτα έχει προβιοτικά αποτελέσματα που μπορεί να μειώνουν τις αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Αυτή η σύνδεση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της ψυχικής ευεξίας συνάδει με τη σύγχρονη έρευνα για τη σημασία του μικροβιώματος στην ψυχολογική υγεία.
Επιπλέον, μια μεγάλη διατομεακή μελέτη με συμμετέχοντες 13.626 Αμερικανούς ενήλικες διαπίστωσε ότι όσοι κατανάλωναν μαύρη σοκολάτα είχαν σημαντικά χαμηλότερες πιθανότητες να αναφέρουν καταθλιπτικά συμπτώματα σε σύγκριση με όσους δεν έτρωγαν καθόλου σοκολάτα. Συγκεκριμένα, τα άτομα που ανέφεραν ότι έτρωγαν μαύρη σοκολάτα είχαν 70% χαμηλότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα κατάθλιψης σε σχέση με όσους δεν κατανάλωναν.
Τα αποτελέσματα φαίνεται να σχετίζονται ειδικά με τη μαύρη σοκολάτα. Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη που συνέκρινε τη σοκολάτα με 85% κακάο και τη σοκολάτα με 70% κακάο διαπίστωσε ότι μόνο η σοκολάτα με την υψηλότερη περιεκτικότητα μείωσε σημαντικά τη συναισθηματική αρνητικότητα. Αυτό υποδηλώνει ότι τα θεραπευτικά οφέλη προέρχονται από τις ενώσεις του ίδιου του κακάο και όχι απλώς από την ευχαρίστηση της κατανάλωσης σοκολάτας.
Μια άλλη πρόσφατη μελέτη με γυναίκες στην εμμηνόπαυση έδειξε ότι η κατανάλωση σοκολάτας με 78% κακάο, 12 γραμμάρια την ημέρα για οκτώ εβδομάδες, μείωσε σημαντικά τα σκορ κατάθλιψης σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου που κατανάλωνε σοκολάτα γάλακτος. Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν τη δυνατότητα της μαύρης σοκολάτας να χρησιμοποιηθεί ως παρέμβαση σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη.
Πολλοί μηχανισμοί φαίνεται να συμβάλλουν στις αντικαταθλιπτικές ιδιότητες της σοκολάτας
Συνοπτικά:
- Πρώτον, η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Δεδομένου ότι η φλεγμονή έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη, αυτές οι ενώσεις μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων της.
- Δεύτερον, η θεοβρωμίνη ρυθμίζει τα νευροδιαβιβαστικά συστήματα που εμπλέκονται στη ρύθμιση της διάθεσης, όπως έχουν δείξει μελέτες που εξετάζουν τις ψυχοφαρμακολογικές της επιδράσεις.
- Επιπλέον, η σοκολάτα περιέχει φαινυλαιθυλαμίνη (PEA), η οποία διεγείρει την απελευθέρωση ενδορφινών, δημιουργώντας ένα αίσθημα ευφορίας και ευτυχίας.
- Οι προβιοτικές επιδράσεις της μαύρης σοκολάτας στο μικροβίωμα του εντέρου μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην ανακούφιση από αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, υποστηρίζοντας τη νέα έρευνα για τον ρόλο του μικροβιώματος στην ψυχική υγεία.
- Τέλος, η σοκολάτα περιέχει τρυπτοφάνη, έναν πρόδρομο της σεροτονίνης, που εμπλέκεται στη ρύθμιση της διάθεσης.
Μια πολλά υποσχόμενη συμπληρωματική προσέγγιση στη θεραπεία
Οι επιστημονικά τεκμηριωμένες συστάσεις προτείνουν την επιλογή σοκολάτας με τουλάχιστον 70% περιεκτικότητα σε κακάο, καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις προσφέρουν τα σημαντικότερα οφέλη. Το κλειδί είναι η μετριοπάθεια, με τις περισσότερες έρευνες να δείχνουν οφέλη από μικρές ποσότητες μαύρης σοκολάτας- περίπου 30 γραμμάρια την ημέρα, δηλαδή μια μικρή μπάρα.
Αν και ενθαρρυντικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι η σοκολάτα θα πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ως υποκατάστατο άλλων επιστημονικά τεκμηριωμένων μεθόδων για τη διαχείριση της κατάθλιψης, όπως η ψυχοθεραπεία, η άσκηση και η κοινωνική επαφή. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διευκρινιστεί η αιτιότητα και να προσδιοριστεί ο ιδανικός τύπος και η ποσότητα σοκολάτας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
