Σύμφωνα με νέα ψυχολογική έρευνα, ο τρόπος που κάποιος/α χρησιμοποιεί το κινητό του, ιδίως όσον αφορά τα social media, θα μπορούσε να αποκαλύψει κάτι ανησυχητικό και βαθύτερο: τον ναρκισσισμό.
Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, υπάρχει μια ανησυχητική σύνδεση μεταξύ της υπερβολικής χρήσης του κινητού και των χαρακτηριστικών της ναρκισσιστικής προσωπικότητας. Συγκεκριμένα, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Research in Personality από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γκντανσκ στην Πολωνία δείχνει ότι τα άτομα με ναρκισσιστικές τάσεις είναι πιο πιθανό να είναι εθισμένα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτή η εξάρτηση από την επιβεβαίωση μέσω του διαδικτύου μπορεί να καλύπτει βαθύτερες ανασφάλειες, μετατρέποντας το απλό «σκρολάρισμα» σε προειδοποιητικό σημάδι για πιο σοβαρά ψυχολογικά ζητήματα.
Ο καθρέφτης στην παλάμη σου…
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας περιγράφεται ως «έρωτας με μια εξιδανικευμένη, μεγαλομανή εικόνα του εαυτού». Αυτή η υπερβολική αυτοεικόνα λειτουργεί ως μάσκα, προστατεύοντας βαθιά ριζωμένες ανασφάλειες. Όμως η διατήρηση αυτής της μάσκας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί συνεχή θαυμασμό, εξωτερική επιβεβαίωση και μια επιμελώς κατασκευασμένη πραγματικότητα, στοιχεία που οι διάφορες πλατφόρμες παρέχουν με ευκολία.
Στη μελέτη που διερεύνησε 665 χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σχεδόν όλες οι εκφάνσεις του ναρκισσισμού, από την ανάγκη για θαυμασμό μέχρι τον ανταγωνισμό, την απομόνωση και τον ηρωισμό, συσχετίστηκαν με υψηλότερο εθισμό στα social.
Scroll- Like- Repeat: Ο εθιστικός κύκλος της επιβεβαίωσης
Οι ειδικοί σε θέματα εθισμού βλέπουν πλέον αυτή την ψηφιακή αφοσίωση ως κάτι περισσότερο από πολιτισμική αλλαγή. Τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να είναι η παραμέληση των διαπροσωπικών σχέσεων, η απουσία από κοινωνικές εκδηλώσεις, η απώλεια ενδιαφέροντος για χόμπι και η μείωση της απόδοσης στη δουλειά χάριν της διαδικτυακής αλληλεπίδρασης.
Γιατί το κινητό και τα social είναι τόσο δελεαστικά;
Η γρήγορη δόση ευχαρίστησης όταν κάποιος/α κάνει like σε μια ανάρτησή μας δεν είναι αθώα. Προκαλεί μια απόκριση ευχαρίστησης στον εγκέφαλο, ενισχύοντας τη συμπεριφορά. Όμως με τον καιρό, το σύστημα υπερφορτώνεται. Όσο περισσότερο αναζητούμε αυτές τις ψηφιακές στιγμές ευχαρίστησης, τόσο λιγότερο ικανοποιητικές γίνονται. Καταλήγουμε σε έναν κύκλο φθίνουσας απόλαυσης, που οδηγεί σε υπερβολική χρήση και, για ορισμένους, σε εξάρτηση.
Ο ναρκισσιστής της διπλανής πόρτας
Τι σημαίνει αυτό για τις καθημερινές μας σχέσεις; Αν κάποιο κοντινό μας πρόσωπο φαίνεται εμμονικά προσκολλημένο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναζητά συνεχώς επιβεβαίωση, αποφεύγει βαθύτερες συναισθηματικές σχέσεις ή νιώθει μόνιμα την ανάγκη να υπερέχει, οι ψυχολόγοι λένε ότι αυτά μπορεί να είναι σημάδια ναρκισσιστικών τάσεων.
Η κλινική Κλίβελαντ (Cleveland Clinic) περιγράφει χαρακτηριστικά όπως η έλλειψη ενσυναίσθησης, η συνεχής ανάγκη για θαυμασμό και η αλαζονεία ως κλασικούς δείκτες της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας. Σε συνδυασμό με την καταναγκαστική χρήση του κινητού, δεν πρόκειται απλά για κακή συνήθεια — μπορεί να αποτελεί ένα προειδοποιητικό σημάδι.
Σε έναν κόσμο που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από το κινητό και τις οθόνες, αξίζει να αναρωτηθούμε: η ανάγκη μας για σύνδεση μετατρέπεται τελικά σε ανάγκη για χειροκρότημα; Και σε ποιο σημείο η «παράσταση» για τα likes γίνεται ψυχολογικό προειδοποιητικό σημάδι;
