Δεν είναι λίγες οι φορές που ένας άνθρωπος που βιώνει έντονο άγχος και γενικότερα καταστάσεις συναισθηματικής φόρτισης καταφεύγει στο φαγητό ως μέσο αποσυμπίεσης. Αυτό φαίνεται να είναι μια κατάσταση που η επιστήμη ανέλυσε σε βάθος.
Οι ειδικοί μάλιστα αναφέρουν ότι το άγχος είναι μια από τις βασικές αιτίες της παχυσαρκίας. Όταν βιώνουμε άγχος, ο εγκέφαλος απελευθερώνει χημικές ουσίες που αυξάνουν την όρεξη και προάγουν την αύξηση του βάρους. Πιο συγκεκριμένα αυτές οι χημικές ουσίες είναι:
- Κορτιζόλη (άμεση σύνδεση με το άγχος)
- Ντοπαμίνη (σχετίζεται με τη συναισθηματική ανταμοιβή)
- Σεροτονίνη (συνδέεται με τη διάθεση και την όρεξη)
- Ινσουλίνη (ευθύνεται για την αποθήκευση λίπους)
- Γκρελίνη (η “ορμόνη της πείνας”)
- PYY (βοηθά στην όρεξη)
- Λεπτίνη (ρυθμίζει την ενεργειακή ισορροπία)
- GLP-1 (σχετίζεται με την όρεξη και το μεταβολισμό)
Πώς το άγχος σχετίζεται με την παχυσαρκία;
Η θεωρία της εξελικτικής βιολογίας εξηγεί ότι για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης (99%), η τροφή ήταν σπάνια και απρόβλεπτη. Η ψυχολογική πίεση συχνά σχετιζόταν με την έλλειψη τροφής. Έτσι, ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται το ψυχολογικό άγχος ως ένδειξη πείνας, με αποτέλεσμα την αύξηση της όρεξης και της αποθήκευσης λίπους.
Η προσέγγιση αυτή πέρα του ότι εξηγεί πολλά, φαίνεται και αρκετά υποσχόμενη ως προς τις λύσεις που μπορεί να προσφέρει, καθώς συγκεκριμένες τεχνικές έχουν αποδειχθεί μακροχρόνια αποτελεσματικές, καθώς βοηθούν να αναδιαμορφώσουμε την αντίδραση του εγκεφάλου μας στο άγχος.
Πώς μετατρέπουμε την πίεση σε χαρά; Η σημασία της νευροπλαστικότητας
Ένα άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει την αντίδραση στην ψυχολογική φόρτιση με βάση την νευροεπιστήμη, και να μάθει πώς να μετατρέπει τα αρνητικά συναισθήματα σε θετικά.
Πιο αναλυτικά, το άγχος συνδέεται με συναισθηματικά κυκλώματα στον εγκέφαλο. Οι νευρικές διαδρομές της αντίδρασης στο άγχος είναι συναισθηματικές. Έτσι, με την εκμάθηση συναισθηματικών τεχνικών, μπορούμε να ενεργοποιήσουμε θετικά συναισθήματα και να ανασχηματίσουμε την αντίδραση του άγχους. Στόχος είναι να περιορίσουμε την ψυχολογική ανάγκη για υπερφαγία και να ενισχύσουμε τη φυσική ικανότητα του εγκεφάλου να παρέχει “παρηγοριά” μέσω βιοχημικών διεργασιών.
Νέα στρατηγική για απώλειας βάρους
Οι γνωστικές μέθοδοι ενδέχεται να είναι αναποτελεσματικές στο να σταματήσουν την χημική “καταιγίδα” του άγχους, κάτι που ίσως εξηγεί την αναποτελεσματικότητα των στρατηγικών ενσυνειδητότητας στην επίτευξη μακροχρόνιας απώλειας βάρους.
Η νέα στρατηγική επικεντρώνεται στο να επανασυνδέσουμε την αντίδραση στο άγχος μέσω συναισθηματικών τεχνικών. Αυτές οι φυσικές τεχνικές βοηθούν στο να μειωθεί η ανάγκη για υπερφαγία και στηρίζουν μια μακροχρόνια και βιώσιμη απώλεια βάρους.
Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι το αυξημένο βάρος συνδέεται μεταξύ άλλων και με το άγχος και τις ψυχολογικές πιέσεις που βιώνουν πολλοί άνθρωποι στην καθημερινότητά τους. Υπάρχουν όμως θεραπείες που αντιμετωπίζουν το ψυχολογικό άγχος και την υπερφαγία και μπορούν να προσφέρουν σημαντικά αποτελέσματα στην προσπάθειά μας να διατηρήσουμε ένα σταθερό βάρος.
