Η διάλυση του γάμου της πριγκίπισσας Νταϊάνας και του τότε πρίγκιπα Καρόλου -συμπεριλαμβανομένου του διαζυγίου που αρχικά δεν ήθελε κανείς από τους δύο, αλλά που η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ επέμενε σιωπηλά να πάρουν- δεν ήταν ένας προφανής προάγγελος της πιο τραγικής έκβασης.
Εκ των υστέρων, βέβαια, τα κόκκινα φώτα αναβόσβηναν και οι προειδοποιητικές σειρήνες ηχούσαν. Παρά την επίμονη αίσθηση των ταμπλόιντ ότι τα πεθερικά της την είχαν πετάξει, ο κόσμος της Νταϊάνας έμοιαζε με προστατευμένο στρείδι μετά το διαζύγιό της. Είχε ακόμα μια κατοικία στο παλάτι του Κένσινγκτον, τον τίτλο της πριγκίπισσας της Ουαλίας, έναν διακανονισμό 21 εκατομμυρίων δολαρίων και, το πιο σημαντικό από όλα, τους γιους της, τον πρίγκιπα Ουίλιαμ και τον πρίγκιπα Χάρι.
«Θα είμαι ο εαυτός μου»
Μόλις 36 ετών όταν πέθανε στις 31 Αυγούστου 1997, ήταν αδύνατο να δει κανείς τους τελευταίους μήνες της ζωής της Νταϊάνας μέσα από οποιοδήποτε άλλο πρίσμα -«Όλα φαίνονταν τραγικά, όσο ευτυχισμένη κι αν ήταν εκείνη τη στιγμή».
Υπήρχε χαρά και ρομαντισμός στις τελευταίες ημέρες της, καθώς αναλογιζόταν το μέλλον της και ο κόσμος έκανε εικασίες για το τι θα κάνει στη συνέχεια – και με ποιον. «Έμαθα πολλά τα τελευταία χρόνια» δήλωσε η Νταϊάνα μετά τη δημοπρασία των εμβληματικών φορεμάτων της από τον οίκο Christie’s τον Ιούνιο του 1997, η οποία συγκέντρωσε 5 εκατομμύρια δολάρια για φιλανθρωπικούς σκοπούς, σύμφωνα με τον βιογράφο της Άντριου Μόρτον.
«Από τώρα και στο εξής θα είμαι αληθινή με τον εαυτό μου. Δεν θέλω πλέον να ζω την ιδέα κάποιου άλλου για το τι και ποια θα έπρεπε να είμαι. Θα είμαι ο εαυτός μου».
Τι σχεδίαζε να κάνει η πριγκίπισσα Νταϊάνα μετά το διαζύγιό της από τον πρίγκιπα Κάρολο;
«Βρίσκομαι σε προνομιακή θέση εδώ και 15 χρόνια» δήλωσε η Νταϊάνα στην εκπομπή Panorama του BBC τον Νοέμβριο του 1995. «Έχω τρομερές γνώσεις για τους ανθρώπους και τον τρόπο επικοινωνίας και θέλω να τις χρησιμοποιήσω».
Το διαζύγιό της από τον Κάρολο -που επιταχύνθηκε σε μεγάλο βαθμό από εκείνη την εκρηκτική συνέντευξη της Νταϊάνας στο BBC τρία χρόνια μετά τον χωρισμό τους- οριστικοποιήθηκε στις 28 Αυγούστου 1996.
Εκείνο τον Δεκέμβριο, η φιλανθρωπική οργάνωση United Cerebral Palsy τίμησε την Νταϊάνα ως Ανθρωπιστή της Χρονιάς σε μια τελετή στη Νέα Υόρκη. Τον επόμενο μήνα, έκανε τον περίφημο περίπατό της μέσα από ένα ναρκοπέδιο στην Αγκόλα για λογαριασμό του Halo Trust για να επιστήσει την προσοχή στην καταστροφή που προκαλούν οι νάρκες σε εμπόλεμες περιοχές.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ και η σύζυγός του Σέρι Μπλερ την φιλοξένησαν στο επίσημο εξοχικό κτήμα του πρωθυπουργού, το Τσέκερς, τον Μάιο του 1997, για να συζητήσουν πιθανές συνεργασίες σε θέματα προβολής.
Η Νταϊάνα ήλπιζε να αξιοποιήσει την ήδη σημαντική της δράση σε μια πρεσβεία, έστω και ανεπίσημα.
«Έχει βρει τον εαυτό της»
Στα τέλη Μαΐου, πήγε στο Πακιστάν για να συγκεντρώσει χρήματα για ένα νοσοκομείο που έχτισε ο αστέρας του κρίκετ (και μελλοντικός πρωθυπουργός του Πακιστάν) Ιμράν Καν. Τον Ιούνιο, οι υποχρεώσεις της περιλάμβαναν συνάντηση με τους χορευτές μετά από μια παράσταση της Λίμνης των Κύκνων στο Royal Albert Hall και συνάντηση με την τότε Πρώτη Κυρία Χίλαρι Κλίντον στον Λευκό Οίκο, λίγες ημέρες πριν αποχαιρετήσει τα λαμπερά σύνολα των σχεδιαστών της στη δημοπρασία του οίκου Christie’s στη Νέα Υόρκη.
«Diana Reborn» ήταν ο τίτλος του εξώφυλλου του Vanity Fair τον Ιούλιο του 1997, το οποίο προοριζόταν να αποτελέσει μια συμβολική νέα αρχή.
«Υπάρχει ένα είδος γαλήνης» δήλωσε ο σχεδιαστής Gianni Versace στο δημοσίευμα. «Είχα μια πρόβα μαζί της την περασμένη εβδομάδα για τα νέα ταγέρ και φορέματα για την άνοιξη και ήταν τόσο γαλήνια. Είναι μια στιγμή στη ζωή της, νομίζω, που έχει βρει τον εαυτό της – τον τρόπο που θέλει να ζει».
Πώς ξεκίνησε το ειδύλλιο της πριγκίπισσας Νταϊάνας με τον Ντόντι Αλ Φαγέντ;
Ο Ντόντι Αλ Φαγέντ ήταν ο ερωτικός σύντροφος της Νταϊάνας για λιγότερο από δύο μήνες πριν το τραγικό ατύχημα που τους αφαίρεσε τη ζωή. Η Νταϊάνα είχε αρχικά φιλική σχέση με τον πατέρα του Ντόντι, τον Αιγύπτιο μεγαλοεπιχειρηματία και ιδιοκτήτη του Harrods Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ, ο οποίος κανόνιζε ώστε η πριγκίπισσα να έχει τη δυνατότητα να ψωνίζει ιδιωτικά μετά το κλείσιμο του διάσημου πολυκαταστήματος του Λονδίνου, αργά το βράδυ.
Αφού παρευρέθηκε σε μια δεξίωση προς τιμήν της για τα 36α γενέθλιά της στην Tate Gallery του Λονδίνου, την 1η Ιουλίου του 1997, η Νταϊάνα θέλησε να απομακρυνθεί από το πάρτι για τα 50α γενέθλια που διοργάνωνε ο μελλοντικός βασιλιάς Κάρολος Γ’ για την επί χρόνια φίλη του Καμίλα Πάρκερ-Μπόουλς (νυν βασίλισσα Καμίλα) στο κτήμα του στο Χάιγκροουβ.
Η πριγκίπισσα λέγεται επίσης ότι προσπαθούσε να γιατρέψει την πληγωμένη της καρδιά μετά τον χωρισμό της από τον καρδιοχειρουργό Χασνάτ Καν, ο οποίος ήταν πρόθυμος να κρυφτεί στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου του μπάτλερ της Νταϊάνας για να την επισκεφθεί διακριτικά στο παλάτι του Κένσινγκτον, αλλά τελικά δεν ήταν πρόθυμος να το κάνει τρόπο ζωής.
Έτσι, η Νταϊάνα αποδέχτηκε τη μακροχρόνια πρόσκληση του Μοχάμεντ να φιλοξενήσει την ίδια, τον Γουίλιαμ και τον Χάρι στο εξοχικό του στο Σεν Τροπέ. Ο Ντόντι, ο μεγαλύτερος γιος του Μοχάμεντ, εμφανίστηκε στις 14 Ιουλίου, λίγες μέρες μετά τη διαμονή της πριγκίπισσας, αγκυροβολώντας το σκάφος του κοντά στο γιοτ του πατέρα του, το Jonikal.
«Οι καλύτερες διακοπές της ζωής μου»
Ο 42χρονος κινηματογραφικός παραγωγός συνοδευόταν από το μοντέλο και αρραβωνιαστικιά του, Κέλι Φίσερ, αν και ο Ντόντι αργότερα αρνήθηκε ότι ήταν αρραβωνιασμένοι. Η Κέλι έφυγε για δουλειά στις 18 Ιουλίου και ο Ντόντι άρχισε να περνάει περισσότερο χρόνο με τη Νταϊάνα και τους γιους της, νοικιάζοντας ένα νυχτερινό κέντρο για να μπορούν να χορεύουν με την ησυχία τους.
Η Νταϊάνα αποκάλεσε αυτό το διάστημα «οι καλύτερες διακοπές της ζωής μου», σύμφωνα με τον Άντριου Μόρτον. Αφού άφησε τα αγόρια πίσω στο σπίτι, πέταξε στο Μιλάνο για να παραστεί στις 22 Ιουλίου στην κηδεία του Versace, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 15 Ιουλίου στα σκαλιά της έπαυλής του στο Miami Beach.
Πόσο χρόνο πέρασαν πραγματικά μαζί ο Ντόντι Αλ Φαγιέντ και η πριγκίπισσα Νταϊάνα;
Μετά από αυτή τη θλιβερή παραμονή, ο Ντόντι πήρε την Νταϊάνα από το Λονδίνο και πήγαν με ελικόπτερο στο Παρίσι, όπου πέρασαν το Σαββατοκύριακο στο ξενοδοχείο Ritz, ένα άλλο ακίνητο που ανήκε στον πατέρα του Ντόντι.
Η παραμονή τους εκεί κατάφερε να είναι αρκετά ιδιωτική, με την ασφάλεια του Ritz να επιστρατεύεται για να κρατάει τους φωτογράφους μακριά από τα ίχνη τους, ωστόσο στις 31 Ιουλίου το ζευγάρι ξεκίνησε μια εξαήμερη κρουαζιέρα στη Μεσόγειο με το γιοτ του Μοχάμεντ, όπου οι παπαρατσικές λήψεις του ζευγαριού να είναι τετ-α-τετ στο κατάστρωμα έγιναν το απόλυτο viral της εποχής του 1997.
Η περιφρονημένη πρώην του Ντόντι, η Κέλι, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στο Μπέβερλι Χιλς στις 13 Αυγούστου για να ανακοινώσει ότι τον μηνύει για παραβίαση συμβολαίου, ισχυριζόμενη ότι της είχε προσφέρει εξαψήφιο ποσό για να αφήσει στην άκρη την καριέρα της ως μοντέλο, ώστε να επικεντρωθεί στο να είναι μαζί του με πλήρη απασχόληση.
Εν τω μεταξύ, τα βρετανικά ταμπλόιντ είχαν φουντώσει με δημοσιεύματα που έγραφαν ότι ο Ντόντι -τον οποίο η συγγραφέας του The Diana Chronicles, Τίνα Μπράουν, αποκαλούσε «τυχαίο πλέιμποϊ»- είχε κολλήσει με τη Νταϊάνα και εκείνη, με τη σειρά της, ότι ήταν ερωτευμένη.
Παράλληλα η Νταϊάνα πέταξε με το αεροπλάνο του Harrods στη Βοσνία, όπου στις 9 και 10 Αυγούστου συναντήθηκε με θύματα από νάρκες -η Συνθήκη της Οττάβα για την απαγόρευση των ναρκών, την οποία υπερασπίστηκε, υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 1997.
Το κυνήγι των παπαράτσι
Στις 15 Αυγούστου, με τους παπαράτσι να την καταδιώκουν, κατευθύνθηκε στα ελληνικά νησιά με την πρόεδρο της Tiffany & Co., Ρόζα Μόνκτον, για πολυήμερες διακοπές, ενώ ο Ντόντι επέστρεψε στο Λος Άντζελες για να προσπαθήσει να εξομαλύνει τα πράγματα με την Κέλι, η οποία απέσυρε τη μήνυσή της μετά το θάνατό του.
Αναλογιζόμενη τις τελευταίες διακοπές της με την Νταϊάνα, η Ρόζα έγραψε στην Daily Telegraph: «Μου είχε μιλήσει συχνά για την εισβολή του Τύπου, για το πώς είναι να σε κυνηγούν οι παπαράτσι και να πρέπει να παλεύεις για κάθε δευτερόλεπτο της ιδιωτικής σου ζωής».
Αφού ξαναβρέθηκαν για λίγο στο Λονδίνο, ο Ντόντι και η Νταϊάνα έφυγαν ξανά για τη Νότια Γαλλία στις 21 Αυγούστου.
Η πριγκίπισσα Νταϊάνα και ο Ντόντι Φαγιέντ ήταν όντως αρραβωνιασμένοι πριν το δυστύχημα;
Σύμφωνα με αναρίθμητες αναφορές και βιβλία που καταγράφουν εκείνη την εποχή -και όπως φαίνεται στην επιτυχημένη σειρά The Crown- η Ντιάνα απολάμβανε την παρέα του Ντόντι, αλλά ανυπομονούσε να δει τον Γουίλιαμ και τον Χάρι, οι οποίοι περνούσαν το ετήσιο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου με τη βασίλισσα στο κάστρο Μπαλμόραλ στη Σκωτία.
Η Νταϊάνα και ο Ντόντι πέρασαν μια εβδομάδα στο πλοίο Jonikal, περνώντας από το Πορτοφίνο και τη Σαρδηνία. Της χάρισε μια μικρή πλακέτα σε ασημένια κορνίζα, στην οποία αναγράφεται ένα ποίημα που έγραψε. Εκείνη του χάρισε έναν χαραγμένο κόφτη πούρων – «Με αγάπη από την Νταϊάνα»- και ένα ζευγάρι χρυσά μανικετόκουμπα που ανήκαν στον εκλιπόντα πατέρα της, κόμη Τζον Σπένσερ, ο οποίος πέθανε το 1992.
«Ξέρω ότι θα έδιναν μεγάλη χαρά στον πατέρα μου», φέρεται να είπε η Νταϊάνα, «να ξέρει ότι τώρα βρίσκονται σε τόσο ασφαλή και ξεχωριστά χέρια».
Το απρόθυμο ταξίδι στο Παρίσι
Κατά τη διάρκεια μιας στάσης στις 22 Αυγούστου στο Μόντε Κάρλο, ο Ντόντι αγόρασε κρυφά ένα διαμαντένιο δαχτυλίδι Alberto Repossi αξίας 200.000 δολαρίων. Κανόνισε να παραλάβει το κόσμημα από το Παρίσι στις 30 Αυγούστου – ένα μοιραίο ταξίδι, στο οποίο η Νταϊάνα συμφώνησε απρόθυμα (όπως φαίνεται τουλάχιστον στο The Crown), επειδή ήθελε απλώς να πάει σπίτι της να δει τα αγόρια της.
Σχεδίαζε να επιστρέψει αεροπορικώς στο Λονδίνο την επόμενη μέρα, όπως είπε στον Γουίλιαμ και τον Χάρι λίγες ώρες πριν πεθάνει. «Έτρεχα με τον Γουίλι και τα ξαδέρφια μου και δεν ήθελα να σταματήσω να παίζω», έγραψε ο Χάρι στα απομνημονεύματά του Spare για την τελευταία συζήτηση που είχε με τη μητέρα του.
«Γι’ αυτό και ήμουν σύντομος μαζί της. Ανυπόμονος να επιστρέψω στα παιχνίδια μου, είχα βιάσει τη μαμά να κλείσει το τηλέφωνο. Εύχομαι να είχα ζητήσει συγγνώμη γι’ αυτό. Εύχομαι να είχα ψάξει να βρω τις λέξεις για να περιγράψω πόσο πολύ την αγαπούσα. Δεν ήξερα ότι αυτή η αναζήτηση θα έπαιρνε δεκαετίες».
Λίγες ώρες πριν
Αν και ο Μοχάμεντ -που πέθανε τον Αύγουστο του 2023 σε ηλικία 94 ετών έχοντας προλάβει να εκτεθεί στα μίντια για σεξουαλικές παρενοχλήσεις στις υπαλλήλους του- τοποθέτησε το δαχτυλίδι Repossi στο Harrods ως μέρος ενός βωμού για τον Ντόντι και την Νταϊάνα που παρέμεινε εκεί για χρόνια, ούτε ο ίδιος δεν ήξερε με βεβαιότητα αν ο γιος του είχε κάνει πράγματι την πρόταση γάμου.
Ή, αν το έκανε, εάν η πριγκίπισσα είχε πει το ναι. Το The Crown ακουμπά στην ασάφεια όλων αυτών, βάζοντας τον Ντόντι να κάνει την πρόταση γάμου σε μια σουίτα στο Ritz, αλλά τη Νταϊάνα να τον κόβει γρήγορα, και στο τέλος να τον πείθει τρυφερά να ανατιμετωπίσει επιτέλους στα ίσια τον αυταρχικό πατέρα του. Κάτι που ο Ντόντι σκόπευε να κάνει… αφού είχε αποχαιρετήσει την Νταϊάνα το επόμενο πρωί.
Αντ’ αυτού, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 31ης Αυγούστου, το ζευγάρι κατέβηκε στο λόμπι και παρέμεινε για περίπου επτά λεπτά κοντά στην πίσω είσοδο του Ritz, ενώ οι υπάλληλοι δημιούργησαν έναν αντιπερισπασμό μπροστά για να αποπροσανατολίσουν τις ορδές των παπαράτσι. Το ζευγάρι επιβιβάστηκε στο πίσω μέρος μιας Mercedes που οδηγούσε (όπως κατέληξαν οι μεταγενέστερες έρευνες και ανακρίσεις) ο μεθυσμένος επικεφαλής της ασφάλειας του Ritz, Χένρι Πολ, ο οποίος αναπάντεχα ανέλαβε να τους μεταφέρει πίσω στο διαμέρισμα του Ντόντι.
Ο σωματοφύλακας Τρέβορ Ρις Τζόουνς μπήκε στη θέση του συνοδηγού. Οι φωτογράφοι που δεν ξεγελάστηκαν από το τέχνασμα έφυγαν πίσω από τη Mercedes με αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες. Ο Χένρι μπήκε με ταχύτητα στη σήραγγα Pont de l’Alma και, δευτερόλεπτα αργότερα, η Mercedes προσέκρουσε σε μια κολόνα.
Ο Τρέβορ ήταν ο μόνος επιζών. Ο οδηγός και ο Ντόντι πέθαναν επί τόπου, ενώ η Νταϊάνα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Pitié-Salpêtrière. Αφού οι προσπάθειες διάσωσης απέτυχαν, οι γιατροί διαπίστωσαν τον θάνατό της στις 3 π.μ.
Ο κόσμος το έμαθε τρεις ώρες αργότερα. Όταν η βασίλισσα και ο Κάρολος έλαβαν το τηλεφώνημα στο Μπαλμόραλ στη μέση της νύχτας, αποφάσισαν να αφήσουν τον Γουίλιαμ και τον Χάρι να κοιμηθούν. Θα το έλεγα στα αγόρια το πρωί.
