Όταν σκεφτόμαστε έναν άνθρωπο που δεν τρώει κρέας, μας έρχονται στο μυαλό λέξεις όπως «συμπόνια», «ενσυναίσθηση», «οικολογική συνείδηση», «αλτρουισμός». Κι όμως, μια νέα μελέτη έρχεται να ανατρέψει αυτή την εικόνα: Οι χορτοφάγοι τείνουν να στοχεύουν στην προσωπική επιτυχία, την αυτονομία και την πρόκληση.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE, ανέλυσε τις αξίες περίπου 3.700 ατόμων στις ΗΠΑ και την Πολωνία, συγκρίνοντας χορτοφάγους και κρεατοφάγους μέσα από ένα διεθνώς αναγνωρισμένο ψυχολογικό εργαλείο. Το αποτέλεσμα; Οι vegetarians εμφάνισαν χαμηλότερες βαθμολογίες σε αξίες όπως η ευμένεια (φροντίδα για οικογένεια και φίλους), η ασφάλεια και η συμμόρφωση με κοινωνικούς κανόνες, σε σύγκριση με όσους τρώνε κρέας.
Φαίνεται ότι οι χορτοφάγοι σκοράρουν υψηλότερα σε αξίες όπως η προσωπική δύναμη, η επιτυχία και η αναζήτηση νέων εμπειριών. «Η χορτοφαγία μπορεί να αντικατοπτρίζει μια βαθιά ανάγκη για ανεξαρτησία και ατομικότητα, κόντρα στην κυρίαρχη αφήγηση που τη συνδέει με συλλογικότητα και αυτοθυσία», υποστηρίζουν οι ερευνητές.
Η ερευνητική ομάδα παρατήρησε, επίσης, ότι τα αποτελέσματα δεν ήταν ακριβώς ίδια σε όλες τις χώρες. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, οι χορτοφάγοι ήταν λιγότερο παραδοσιακοί και συμβατικοί. Στις ΗΠΑ οι διαφορές αυτές δεν ήταν τόσο έντονες.
Οι συγγραφείς της μελέτης ξεκαθαρίζουν ότι η μελέτη δεν λέει ότι οι χορτοφάγοι είναι εγωκεντρικοί ή ότι δεν νοιάζονται για τους άλλους. Εξηγούν ότι η διατροφική τους προτίμηση ίσως πηγάζει περισσότερο από προσωπική πεποίθηση παρά από την ανάγκη να ταιριάξουν ή να συμπορευτούν με το σύνολο. Όταν κάποιος επιλέγει να είναι vegetarian σε μια κοινωνία όπου το κρέας είναι ακόμα ο κανόνας, τότε κάνει μια επιλογή αντίθετη με τα κοινωνικά ρεύματα, η οποία απαιτεί ψυχική αντοχή και προσωπικό θάρρος.
Γιατί οι χορτοφάγοι αντιμετωπίζονται με καχυποψία;
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Βάασα στη Φινλανδία, προσπάθησαν να κατανοήσουν γιατί η διατροφή βασισμένη σε φυτικά προϊόντα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με καχυποψία στην Ευρώπη. Η ομάδα συμπεριέλαβε 3.600 συμμετέχοντες, οι οποίοι ρωτήθηκαν ποιοι πιστεύουν ότι προτιμούν να είναι vegan.
Τα αποτελέσματα ήταν αντιφατικά: Από τη μία, οι χορτοφάγοι θεωρούνταν «φιλικοί» προς το περιβάλλον, άτομα που ενδιαφέρονται για την υγεία τους και αξίζουν θαυμασμού. Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι βίωναν απόρριψη από το κοινωνικό σύνολο.
«Η κατανάλωση κρέατος και από την άλλη, η μη κατανάλωσή του, φαίνεται να αποτελεί ένα έντονα φορτισμένο κοινωνικό φαινόμενο. Σύμφωνα με την έρευνά μας, οι καταναλωτές που προτιμούν τις φυτικές εναλλακτικές λύσεις θεωρούνται κοινωνικά διαφορετικοί και όχι με καλό τρόπο», δήλωσε η Δρ Ρούσα-Μαρία Μαλίλα, συγγραφέας της μελέτης.
«Τα ανάμεικτα συναισθήματα απέναντι στους χορτοφάγους αντανακλούν ένα γενικότερο κλίμα. Η ανάγκη για μείωση της κατανάλωσης κρέατος για περιβαλλοντικούς λόγους σίγουρα δεν αποτελεί πια έκπληξη για κανέναν. Ωστόσο, η αλλαγή των καταναλωτικών μας συνηθειών δεν είναι τόσο απλή. Αυτό μπορεί να εκφραστεί μέσα από την απογοήτευση και να διοχετευτεί προς εκείνους που ήδη έχουν προχωρήσει στην αλλαγή. Όπως και έχει, η χορτοφαγική διατροφή δεν χρειάζεται να σχετίζεται με τον συμβιβασμό, αν και η εικόνα γύρω από αυτήν συχνά εκλαμβάνεται έτσι», κατέληξε η Δρ Μαλίλα.
