Για χρόνια οι επιστήμονες θεωρούσαν τη φλεγμονή φυσικό κομμάτι της γήρανσης του ανθρώπινου οργανισμού. Όμως νέα δεδομένα έρχονται να ανατρέψουν αυτή τη θεωρία. Η φλεγμονή τελικά μπορεί να επηρεάζεται περισσότερο από το περιβάλλον μας, παρά από την ηλικία, λέει πρόσφατη έρευνα.
Τι είναι το inflammation;
Η φλεγμονή είναι μια φυσική ανοσολογική αντίδραση που προστατεύει το σώμα μας από τραυματισμούς ή λοιμώξεις. Η επιστήμη επί χρόνια υποστηρίζει ότι η χαμηλού βαθμού φλεγμονή είναι γνώρισμα που συνδέεται με το γήρας. Γι’ αυτό είναι γνωστή και ως «inflammaging», λέξη που ενώνει τις αγγλικές λέξεις inflammation (φλεγμονή) και aging (γήρανση).
Φλεγμονή και περιβάλλον, τι λέει η έρευνα
Ωστόσο, νέα σχετική έρευνα εγείρει το ερώτημα αν αυτή η φλεγμονή σχετίζεται άμεσα με τη γήρανση ή περισσότερο με τον τρόπο ζωής και το περιβάλλον. Πρόκειται για μια νέα ανάλυση δεδομένων που συγκεντρώθηκαν από έναν μικρό ιθαγενή πληθυσμό στον Αμαζόνιο της Βολιβίας, που θέτει υπό αμφισβήτηση κάποιες βασικές υποθέσεις μας για τη βιολογική διαδικασία της γήρανσης.
Η εν λόγω έρευνα αποκάλυψε ότι άνθρωποι σε δύο μη βιομηχανοποιημένες περιοχές εμφάνιζαν διαφορετικό είδος φλεγμονής καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, σε σύγκριση με άτομα από πιο αστικοποιημένες περιοχές. Αυτό διαπιστώθηκε πιθανόν λόγω λοιμώξεων από βακτήρια, ιούς και παράσιτα και όχι λόγω των παραγόντων που οδηγούν σε χρόνιες ασθένειες. Επίσης, η φλεγμονή τους δεν φαινόταν να αυξάνεται με την ηλικία.
Οι επιστήμονες της μελέτης συνέκριναν σημάδια φλεγμονής τεσσάρων διαφορετικών πληθυσμών σε Ιταλία, Σιγκαπούρη, Βολιβία και Μαλαισία από δείγματα αίματος των συμμετεχόντων. Η ομάδα τονίζει πως αν τα συγκεκριμένα ευρήματα επαληθευτούν από μεγαλύτερες μελέτες, αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η διατροφή, ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον επηρεάζουν τη φλεγμονή περισσότερο από τη γήρανση αυτή καθαυτή.
Οι μελετητές αναφέρουν ότι ενδεχομένως το inflammaging να μην είναι άμεσο προϊόν της γήρανσης, αλλά αντίδραση στις βιομηχανοποιημένες συνθήκες.
Η φλεγμονή διαφέρει ανάλογα με την περιοχή
Στην εν λόγω μελέτη, οι ερευνητές συνέκριναν δείγματα αίματος από περίπου 2.800 ενήλικες, ηλικίας 18 έως 95 ετών. Οι άνθρωποι σε μία βιομηχανοποιημένη περιοχή της Ιταλίας και στη Σιγκαπούρη εμφάνισαν πρωτεΐνες που σχετίζονται με το inflammaging.
Αντίθετα, οι ομάδες των Τσιμάνε στη Βολιβία και των Οράνγκ Ασλί στη Μαλαισία εμφάνισαν διαφορετικούς δείκτες φλεγμονής, που είναι πιο πιθανό να σχετίζονται με λοιμώξεις και όχι με τις χρόνιες ασθένειες.
Το γεγονός ότι οι δείκτες φλεγμονής ήταν τόσο παρόμοιοι στις βιομηχανοποιημένες περιοχές αλλά τόσο διαφορετικοί στις άλλες δύο, είναι εντυπωσιακό, δηλώνουν οι επιστήμονες και προσθέτουν ότι αυτό υποδηλώνει πως τα ανοσοκύτταρα ενεργοποιούνται με θεμελιωδώς διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με το περιβάλλον.
Ο ρόλος του αστικού τρόπου ζωής
Επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως τρόποι ζωής με μικρότερη έκθεση σε ρύπους σχετίζονται με χαμηλότερα ποσοστά χρόνιων παθήσεων. Αυτό όμως λένε πως δεν αποδεικνύει, ούτε αναιρεί ότι η φλεγμονή προκαλεί χρόνιες ασθένειες. Όπως και να έχει, τα ευρήματα χρειάζονται επιβεβαίωση μέσω μεγαλύτερων και πιο ποικίλων μελετών που παρακολουθούν τους ανθρώπους με την πάροδο του χρόνου.
Παρότι οι δύο ιθαγενείς ομάδες είχαν χαμηλότερα ποσοστά χρόνιων ασθενειών, έτειναν να έχουν μικρότερο προσδόκιμο ζωής, κάτι που ίσως σημαίνει ότι απλώς δεν ζούσαν αρκετά για να αναπτύξουν inflammaging. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι πληθυσμοί σε μη βιομηχανοποιημένες περιοχές εκτίθενται από νωρίς σε μικρόβια μέσω του νερού, της τροφής, του εδάφους και των ζώων, ενισχύοντας έτσι την ανοσολογική τους απόκριση αργότερα στη ζωή.
Ταυτόχρονα, οι άνθρωποι σε βιομηχανοποιημένα περιβάλλοντα εκτίθενται σε πλήθος ρύπων και τοξινών με αποδεδειγμένες προ-φλεγμονώδεις επιδράσεις. Παράλληλα, η διατροφή και ο τρόπος ζωής παίζουν ρόλο.
