Νέα μελέτη υποδηλώνει ότι το «κλειδί» για την έγκαιρη ανίχνευση κοινών νευροεκφυλιστικών διαταραχών, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να βρίσκεται στο έντερο και όχι στον εγκέφαλο. Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, τα άτομα με κοινά πεπτικά προβλήματα—όπως ανεπάρκειες βιταμινών και φλεγμονή του εντέρου—είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν θέματα μνήμης που συνδέονται με τις συγκεκριμένες νευρολογικές παθήσεις.
Αν και είναι γνωστό ότι η φλεγμονή στο έντερο μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά από προβλήματα υγείας—συμπεριλαμβανομένων και διαταραχών στη λειτουργία του εγκεφάλου, οι ειδικοί από το Κέντρο για τη Νόσο Αλτσχάιμερ και Συναφείς Άνοιες (Center for Alzheimer’s and Related Dementias) μελέτησαν συγκεκριμένα την επίδραση διαφόρων γαστρεντερικών και μεταβολικών παθήσεων, όπως ο διαβήτης, στις νευροεκφυλιστικές νόσους Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον — παθήσεις που προκαλούν γνωστική εξασθένηση λόγω του θανάτου των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας, και παρότι δεν είναι ακόμη ιάσιμη, η έγκαιρη διάγνωση θεωρείται κρίσιμη για καλύτερη διαχείριση, καθώς οι θεραπείες μπορούν να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα και να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου.
Μιλλώντας στο περιοδικό Science Advances, οι ερευνητές αναφέρουν:
«Η κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ διαταραχών του άξονα εντέρου-εγκεφάλου και της νευροεκφύλισης μπορεί να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες για θεραπευτικές παρεμβάσεις με σημαντικές συνέπειες στην πρόληψη και τη θεραπεία.»
Έντερο, Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον- Αναλυτικά η νέα έρευνα
Για τις ανάγκες της πρόσφατης μελέτης, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη έως τώρα ανάλυση βάσης βιολογικών δεδομένων (biobank) για να αξιολογήσουν πώς οι διαταραχές που επηρεάζουν τη σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον.
Οι ερευνητές εντόπισαν 155 διαγνώσεις που σχετίζονται με παθήσεις του εντέρου και του μεταβολισμού και διαπίστωσαν ότι ένας αριθμός διατροφικών και γαστρεντερικών προβλημάτων συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ και/ή Πάρκινσον.
Σημαντικό εύρημα της μελέτης ήταν ότι τα άτομα που πάσχουν από φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (IBD) — όπως η νόσος του Crohn ή η ελκώδης κολίτιδα — καθώς και από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διαβήτη ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν τη νόσο Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή τους.
Αντίστοιχα, όσον αφορά τη νόσο του Πάρκινσον, παρατηρήθηκε αυξημένος κίνδυνος σε άτομα με:
- πεπτικά προβλήματα όπως IBS,
- ορμονικές δυσλειτουργίες του παγκρέατος (π.χ. διαβητικά άτομα),
- ανεπάρκεια βιταμίνης Β, ιδιαίτερα Β12.
Σύμφωνα με ξεχωριστή ανάλυση του Parkinson’s Foundation, τα γαστρεντερικά προβλήματα αποτελούν ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον, με τη δυσκοιλιότητα να επηρεάζει έως και 70% των ασθενών. Οι ειδικοί σημειώνουν ότι αυτό το σύμπτωμα συχνά προηγείται των χαρακτηριστικών κινητικών καθυστερήσεων και άλλων πρώιμων ενδείξεων της νόσου.
Οι ερευνητές της τρέχουσας μελέτης κατέληξαν στο ότι οι εν λόγω παράγοντες κινδύνου μπορεί να εμφανιστούν έως και 15 χρόνια πριν από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων.
«Η ικανότητα πρόβλεψης του κινδύνου με υψηλή ακρίβεια μέσω αυτών των βιοδεικτών, αναδεικνύει τη δυνατότητα για έγκαιρη διάγνωση, εξατομικευμένη ιατρική και στοχευμένες παρεμβάσεις», ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, οι ίδιοι πρόσθεσαν ότι οι ταυτόχρονες διαγνώσεις παθήσεων που επηρεάζουν τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου δεν φαίνεται να επηρεάζουν την προβλεπτική ικανότητα για Αλτσχάιμερ ή Πάρκινσον στον ίδιο βαθμό με άλλους παράγοντες — όπως η γενετική προδιάθεση.
