Συμπεριφορές όπως η αποφυγή συγκρούσεων και η μειωμένη αίσθηση του εαυτού μπορεί να υποδεικνύουν συναισθηματική εξάρτηση. Οι άνθρωποι που εξαρτώνται σημαντικά από τους άλλους, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην έκφραση των αληθινών τους συναισθημάτων και κάνουν τα πάντα για να γίνουν αρεστοί. Δεν ξέρουν καν ποιοι είναι, αν η ζωή τους δεν οριστεί από αυτή των γύρω τους. Υπάρχουν τεχνικές που μπορούν να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν υγιέστερες συνήθειες και σχέσεις; Υπάρχουν! Ας δούμε ποιες είναι αυτές.
Μια υγιής σχέση βασίζεται στην ισορροπία μεταξύ φροντίδας των άλλων και φροντίδας του εαυτού. Όταν υπάρχει ανισορροπία, η συναισθηματική εξάρτηση μπορεί να προκύψει, καθώς το άτομο δίνει υπερβολική προτεραιότητα στις ανάγκες του άλλου, παραμελώντας τη δική του ευημερία. Αυτή η εξάρτηση από άλλους, με σκοπό την ταυτότητα και την αποδοχή, μπορεί να οδηγήσει σε κακές οριοθετήσεις και συμπεριφορές διευκόλυνσης (enabling behaviors).
Τα 7 σημάδια συναισθηματικής εξάρτησης
1. Φόβος απόρριψης
Το άτομο με συναισθηματική εξάρτηση μπορεί να φοβάται έντονα την απόρριψη, οδηγώντας σε συνεχή αναζήτηση έγκρισης για αυτοεπιβεβαίωση. Αυτό εκδηλώνεται με την υπερβολική επιθυμία που μπορεί να έχει να ευχαριστεί τους άλλους ή με την αποφυγή της αυθεντικής έκφρασης των συναισθημάτων του.
2. Δυσκολία να μείνει μόνος
Τα άτομα με συναισθηματική εξάρτηση δυσκολεύονται να μείνουν μόνα τους, λόγω βαθιάς φοβίας εγκατάλειψης και εξάρτησης από άλλους ως προς την αίσθηση ταυτότητας και αυτοεκτίμησης.
3. Συμπεριφορά διευκόλυνσης
Το άτομο μπορεί να στηρίζει ακούσια τις επιβλαβείς συμπεριφορές ενός αγαπημένου προσώπου, καλύπτοντας τα λάθη του ή προσφέροντάς του κάθε είδους βοήθεια, αποτρέποντάς τον έτσι από την αντιμετώπιση των συνεπειών.
4. Αποφυγή συγκρούσεων
Η αποφυγή συγκρούσεων χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της αρμονίας και την αποφυγή της απόρριψης, κάτι που όμως είναι δυνατόν να οδηγήσει σε καταπίεση συναισθημάτων και ανεπίλυτα προβλήματα.
5. Δυσκολία στην οριοθέτηση
Τα άτομα με συναισθηματική εξάρτηση δυσκολεύονται να θέσουν και να διατηρήσουν υγιή όρια, οδηγώντας σε υπερβολική αυτοθυσία και αίσθηση εκμετάλλευσης.
6. Ζητήματα ελέγχου
Συχνά υπάρχει η ανάγκη για υπόγειο έλεγχο άλλων ή καταστάσεων για να μειωθεί το άγχος τους με διάφορους τρόπους, όπως είναι, για παράδειγμα, η συνεχής παρακολούθηση του τηλεφώνου του συντρόφου τους.
7. Έλλειψη προσωπικής ταυτότητας
Τα άτομα αυτά συχνά δεν έχουν ισχυρή αίσθηση του εαυτού και ορίζουν τον εαυτό τους μέσω των σχέσεων, προσαρμοζόμενοι υπερβολικά στις ανάγκες και τις απόψεις των άλλων, παραμερίζοντας τις δικές τους.
Πώς να ξεπεράσετε τη συναισθηματική εξάρτηση
Σε μια υγιή σχέση υπάρχει ισορροπία μεταξύ ανεξαρτησίας και αλληλεξάρτησης. Τρόποι αντιμετώπισης:
- Περάστε ποιοτικό χρόνο μόνοι σας: Ανάπτυξη αυτογνωσίας και προσωπικών ενδιαφερόντων.
- Αναπτύξτε θετικές δεξιότητες αντιμετώπισης: Ενσυνειδητότητα, γυμναστική, χόμπι.
- Ορίστε σαφή και υγιή όρια στις σχέσεις σας: Επικοινωνήστε ξεκάθαρα τις προσωπικές σας ανάγκες.
- Μάθετε να διαφωνείτε: Η διαφωνία μπορεί να εκφραστεί με σεβασμό χωρίς ενοχή ή κατηγορίες.
- Καλλιεργήστε το να είστε «ανοιχτοί»: Αυξήστε την αυτογνωσία και δεχθείτε αλλαγές, π.χ. μέσω ευγνωμοσύνης ή εξερεύνησης νέων απόψεων.
- Δημιουργήστε δίκτυο υποστήριξης: Μη βασίζεστε μόνο σε ένα άτομο για συναισθηματική στήριξη.
Αναγνωρίστε τα σημάδια, αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας, θέστε όρια και αναπτύξτε θετικές δεξιότητες αντιμετώπισης. Αν χρειαστεί, ζητήστε επαγγελματική υποστήριξη για πιο ισορροπημένες σχέσεις και προσωπική ευημερία.
