Το να είναι κανείς υπερβολικά δοτικός/ή στην αγάπη σημαίνει να προσφέρει περισσότερα απ’ ό,τι χρειάζεται, όχι μόνο χρόνο ή βοήθεια, αλλά και συναισθηματική ενέργεια, παρουσία, φροντίδα, συγχώρεση, αμέτρητες δεύτερες ευκαιρίες κ.λπ. – συχνά εις βάρος των δικών του ορίων και αναγκών.
Παλαιότερη μελέτη τόνισε πόσο σημαντική είναι η προσπάθεια για την ευτυχία σε μια ρομαντική σχέση. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα για 795 παντρεμένα ζευγάρια και ανακάλυψαν ότι η αντίληψη που έχει ο κάθε σύντροφος για τη δική του προσπάθεια και για εκείνη του άλλου σχετίζεται άμεσα τόσο με την ποιότητα του γάμου όσο και με την πιθανότητα διαζυγίου. Η προσπάθεια του ενός φάνηκε να μην επηρεάζει μόνο τον ίδιο, αλλά και την ικανοποίηση του άλλου συντρόφου.
Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν κάτι που οι υπερβολικά δοτικοί άνθρωποι δύσκολα εκφράζουν: η προσπάθεια πρέπει να είναι αμφίδρομη. Όταν μόνο ο ένας επενδύει στη σχέση, δεν εξαντλείται μόνο συναισθηματικά, αλλά διαταράσσεται και η ισορροπία που χρειάζεται μια υγιής σύνδεση.
Πώς θα καταλάβεις αν έχεις «κολλήσει» σε αυτόν τον φαύλο κύκλο;
Αγάπη: 2 ενδείξεις πως σε εξαντλεί
-
Νιώθεις πικρία στη σχέση
Οι άνθρωποι τείνουμε να θυσιαζόμαστε για τον/τη σύντροφό μας ακόμη και όταν δεν περιμένουμε αντάλλαγμα. Σε ένα πείραμα με 72 συμμετέχοντες, ζητήθηκε από τους εθελοντές να βυθίσουν το χέρι τους σε παγωμένο νερό· παρατηρήθηκε ότι άντεχαν πολύ περισσότερο πόνο για χάρη του/της συντρόφου τους, παρά για έναν φίλο ή υπό άλλες συνθήκες.
Αυτό δείχνει πως η θυσία στην αγάπη δεν είναι απαραίτητα ανταποδοτική. Πολλοί άνθρωποι δίνουν χωρίς να απαιτούν κάτι πίσω. Όμως όταν αυτή η προσπάθεια είναι μόνιμα μονόπλευρη ή δεν αναγνωρίζεται, το συναισθηματικό κόστος μπορεί να συσσωρευτεί και τελικά να μετατρέψει την αγάπη σε πικρία. Με άλλα λόγια, όταν η προσπάθεια δεν επιστρέφεται ή δεν αναγνωρίζεται, δημιουργείται δυσαρέσκεια και η σχέση γίνεται συναισθηματικά εξουθενωτική.
Ρώτα λοιπόν τον εαυτό σου: «Δίνω από αγάπη ή από ανάγκη να αγαπηθώ;»
Αυτός ο τύπος προσφοράς συνήθως προέρχεται από φόβο εγκατάλειψης, από την αίσθηση ότι δεν είσαι αρκετός/ή, ή από την ανάγκη να αποδείξεις την αξία σου.
Επιβράδυνε λοιπόν και δες το μοτίβο συμπεριφοράς σου. Κάθε φορά που αισθάνεσαι την ανάγκη να βοηθήσεις ή να καθησυχάσεις, σκέψου:
- Δίνω επειδή πραγματικά το θέλω ή γιατί ελπίζω ότι θα με φέρει πιο κοντά του/της;
- Θα με ικανοποιήσει από μόνο του αυτό που κάνω ή ελπίζω να πάρω κάτι πίσω;
Παρατήρησε τον εαυτό σου για μία εβδομάδα. Πώς νιώθεις πριν και μετά την προσφορά σου; Νιώθεις εκτίμηση ή εξάντληση; Ανακούφιση ή παραμέληση;
Αυτή η αυτοπαρατήρηση μπορεί να σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις τις δικές σου ανάγκες αντί να βασίζεσαι στην αντίδραση του άλλου ατόμου.
-
Πιάνεις τον εαυτό σου να δίνει συνεχώς, χωρίς να σου το ζητά κανείς
Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Behavioral Sciences, ανέλυσε πάνω από 1.000 νέους ενήλικες, και εντόπισε τις πιο συχνές φοβίες γύρω από τις ρομαντικές σχέσεις. Αυτή που κέρδισε, ανεξαρτήτως φύλου ή κουλτούρας, ήταν «ο φόβος του να μην είμαι αρκετός».
Όταν πιάνεις τον εαυτό σου να πασχίζει πολύ, όταν παίρνεις πάνω σου περισσότερα απ’ όσα σου αναλογούν, όταν προσπαθείς να καλύψεις τα κενά, όταν κάνεις πράγματα που κανείς δεν σου ζήτησε, πάρε μια βαθιά ανάσα και αναρωτήσου:
- Προσπαθώ να τον/την ξανακερδίσω; Αν ξαφνικά δίνεις περισσότερα επειδή απομακρυνθήκατε, δρας από φόβο, όχι από ειλικρινή αισθήματα αγάπης.
- Έχει αλλάξει κάτι; Αν ξεκίνησες να προσφέρεις από αγάπη αλλά τώρα νιώθεις άγχος ή απόγνωση, αυτό είναι ένα σήμα που σου λέει να κάνεις πίσω — όχι να προσπαθήσεις περισσότερο.
- Θα το έκανα αν ένιωθα σίγουρος/η; Αν η απάντηση είναι «όχι», μην το κάνεις. Η προσφορά για να αποδείξεις την αξία σου απλώς δημιουργεί ανισορροπία.
Αγάπη δεν σημαίνει αυτοθυσία
Η αληθινή ασφάλεια σε μια σχέση ξεκινά από την αυτογνωσία και την ειλικρίνεια. Το να αντικαταστήσεις την αυτοθυσία με ισορροπία δεν είναι εγωισμός — είναι επιλογή και πράξη αγάπης προς τον εαυτό σου. Όταν δίνεις χωρίς να αδειάζεις, όταν προσφέρεις χωρίς να ξεχνάς τις δικές σου ανάγκες, τότε χτίζεις σχέσεις που βασίζονται στην αλήθεια, την αμοιβαιότητα και τον σεβασμό.
Γιατί αγάπη δεν είναι να χάνεσαι στον άλλον, αλλά να συμπορεύεστε — γεμάτοι, όχι μισοί.
