Ψηφιακή αμνησία: Τι είναι και πώς να την αντιμετωπίσουμε;

Σας συμβαίνει να μην θυμάστε το τηλέφωνο ενός δικού σας ανθρώπου ή να μην προσπαθείτε πια καν να απομνημονεύσετε έναν νέο, απλά επειδή υπάρχει αποθηκευμένο στο κινητό σας; Ή να μην μπορείτε να ανακαλέσετε μια απλή πληροφορία χωρίς να ανατρέξετε για βοήθεια στο διαδίκτυο, χωρίς να καταβάλετε έστω και μικρή προσπάθεια;

Αν ναι, δεν είστε μόνοι. Βιώνετε πιθανώς αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «ψηφιακή αμνησία» κάτι που δεν έχει ηλικία και που με την είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας διευρύνεται όλο και περισσότερο.

Τι είναι η ψηφιακή αμνησία;

Ο όρος ψηφιακή αμνησία (digital amnesia) περιγράφει την τάση του εγκεφάλου να μην αποθηκεύει πληροφορίες που ξέρει ότι μπορεί εύκολα να βρει μέσω του smartphone ή του διαδικτύου. Αυτό περιλαμβάνει:

Αριθμούς τηλεφώνου
Κωδικούς πρόσβασης
Οδηγίες πλοήγησης
Συνταγές ή γνώσεις που αναζητάμε ξανά και ξανά
Ιστορικές πληροφορίες κλπ

Τι δείχνουν οι μελέτες;

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο εγκέφαλος λειτουργεί με βάση την αρχή “χρησιμοποίησέ το ή χάστο”. Όταν παύουμε να χρησιμοποιούμε τη μνήμη μας, εκείνη εξασθενεί.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έμφραγμα: Νέοι «ένοχοι» οι κοινές λοιμώξεις

Αν βασιζόμαστε μονίμως στο διαδίκτυο ή σε μια εφαρμογή για να μας θυμίζει πράγματα, ο εγκέφαλος σταματά να επενδύει πόρους στην ανάκληση πληροφοριών. Με άλλα λόγια: όσο λιγότερο θυμόμαστε, τόσο χειρότεροι γινόμαστε στο να θυμόμαστε. Όπως, καθετί που δεν το εξασκούμε, το ξεχνάμε!

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ψηφιακή αμνησία:

Δεν αφορά μόνο τις μεγάλες ηλικίες
Εμφανίζεται έντονα σε νέους ενήλικες και έφηβους
Συνδέεται άμεσα με την υπερβολική χρήση κινητών και διαδικτύου

Πώς να ενισχύσουμε τη μνήμη μας: 3 επιστημονικά τεκμηριωμένες στρατηγικές

Μην καταφεύγετε αμέσως στο κινητό

Πριν αναζητήσετε την απάντηση στο διαδίκτυο, δώστε χρόνο στον εαυτό σας να θυμηθεί. Ακόμη κι αν δεν τα καταφέρει αμέσως, αυτή η προσπάθεια ενισχύει τα κυκλώματα μνήμης του εγκεφάλου.

Tip: Περιμένετε τουλάχιστον 2 λεπτά πριν κάνετε μια αναζήτηση για κάτι που πιστεύετε ότι έχετε ξαναδεί ή διαβάσει.

Κατάγραψε τις σημαντικές πληροφορίες

Μα που πήγε η τέχνη της γραφής; Η χειρόγραφη καταγραφή μιας πληροφορίας αυξάνει έως και 40% τις πιθανότητες να την θυμάσαι. Η πράξη της γραφής ενεργοποιεί εγκεφαλικές περιοχές που ευνοούν την κωδικοποίηση μνήμης.

Tip: Κράτα ένα μικρό σημειωματάριο για σημαντικά στοιχεία που συναντάς μέσα στη μέρα – είτε είναι ιδέες, γνώσεις, είτε συμβουλές.

Συμπεριφερθείτε σαν να μην υπάρχει το διαδίκτυο

Δοκιμάστε να αντιμετωπίσετε μια νέα πληροφορία (όπως μια συνταγή ή οδηγίες συναρμολόγησης) σαν να μην μπορείτε να τη βρείτε online. Αυτό το απλό “κόλπο” ενεργοποιεί τον εγκέφαλο σε κατάσταση απομνημόνευσης, ακριβώς όπως συνέβαινε προ-smartphones.

Tip: Σκεφτείτε: “Αν χαθεί το Wi-Fi, θα μπορώ να το θυμηθώ αυτό;”

Πού αλλού εμφανίζεται η ψηφιακή αμνησία;

Οι ειδικοί εξηγούν πως το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο σε online πληροφορίες:
Βασιζόμαστε σε αριθμομηχανές για απλούς υπολογισμούς
Χρησιμοποιούμε ημερολόγια εφαρμογών για ραντεβού που παλιά θυμόμασταν
Χρειαζόμαστε GPS ακόμα και για γνωστές διαδρομές

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η τεχνολογία πρέπει να λειτουργεί ως υποστηρικτικό εργαλείο, όχι ως υποκατάστατο της μνήμης μας. Ο εγκέφαλος χρειάζεται διαρκή ενεργοποίηση και πρόκληση. Όπως ένα μυς, έτσι και η μνήμη ενισχύεται με την εξάσκηση και αποδυναμώνεται από την αδράνεια.

Η ψηφιακή εποχή έχει αλλάξει τον τρόπο που θυμόμαστε – αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να σταματήσουμε να θυμόμαστε. Αν εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας με μικρά βήματα καθημερινά, μπορούμε: