Για εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν με χρόνιο πόνο, η μάχη δεν είναι μόνο σωματική – είναι και συναισθηματική. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι πάνω από τα δύο τρίτα των ατόμων με χρόνιο πόνο καταφεύγουν στο «φαγητό παρηγοριάς» ως μηχανισμό αντιμετώπισης, αναζητώντας στιγμιαία ευχαρίστηση κατά τη διάρκεια επώδυνων εξάρσεων. Ο πόνος ωστόσο, δεν ανακουφίζεται έτσι.
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο τεχνολογίας του Σίδνεϊ (UTS) αναφέρουν ότι το φαγητό προσφέρει παρηγοριά και έναν βραχύχρονο αίσθημα ανακούφισης, ωστόσο η συνήθεια αυτή μπορεί γρήγορα να εξελιχθεί σε έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο πόνου, αύξησης βάρους και επιδείνωσης της υγείας.
«Οι άνθρωποι που ζουν με πόνο καθημερινά χρειάζονται τρόπους για να αντεπεξέλθουν. Συνήθως, σκεφτόμαστε τα φάρμακα ή τη φυσιοθεραπεία – αλλά σπάνια σκεφτόμαστε το φαγητό», είπε ο καθηγητής Toby Newton-John, διευθυντής της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών υγείας στο UTS. «Ωστόσο, τα δύο τρίτα του δείγματός μας δήλωσαν ότι καταφεύγουν στο φαγητό τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο εβδομάδες όταν ο πόνος επιδεινώνεται.»
Χρόνιος πόνος και comfort food: Αναλυτικά η μελέτη
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, περιλάμβανε 141 ενήλικες με χρόνιο πόνο.
Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι καταφεύγουν στο comfort food είναι:
- «Για να βιώσω μια ευχάριστη εμπειρία» (51,8%)
- «Για ανακούφιση του πόνου» (49,6%)
- «Για να μειώσω τα αρνητικά συναισθήματα» (39%)
Τα τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας, όπως τα γλυκά, ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, προσφέροντας ένα αίσθημα ευφορίας. Κάποια στοιχεία δείχνουν μάλιστα ότι η ζάχαρη μπορεί να έχει ήπιες αναλγητικές επιδράσεις — τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα.
«Για πολλούς, το φαγητό παρηγοριάς προσέφερε μια ευχάριστη εμπειρία στη μέρα τους», δήλωσε η Δρ Amy Burton, συν-συγγραφέας της μελέτης. «Αν ζεις με πόνο συνεχώς, εκείνη η στιγμή της ευχαρίστησης γίνεται ένα πολύ ισχυρό κίνητρο.»
«Ωστόσο, το comfort food μπορεί να παγιδεύσει τους ανθρώπους σε έναν φαύλο κύκλο που είναι πολύ δύσκολο να σπάσει», συμπλήρωσε ο καθηγητής Newton-John, επισημαίνοντας ότι σχεδόν το 40% των συμμετεχόντων κατατάχθηκαν ως παχύσαρκοι. «Τα υψηλής θερμιδικής αξίας φαγητά παρηγοριάς μπορεί να ανακουφίζουν προσωρινά τον πόνο, αλλά ταυτόχρονα προάγουν τη φλεγμονή και την πίεση στις αρθρώσεις — επιδεινώνοντας τον ίδιο τον πόνο που προσπαθούν να ανακουφίσουν», είπε χαρακτηριστικά.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα προγράμματα διαχείρισης του πόνου πρέπει πλέον να περιλαμβάνουν και τη διαχείριση των διατροφικών συνηθειών, παράλληλα με τις παραδοσιακές θεραπείες. Η εκπαίδευση των ασθενών ώστε να αναγνωρίζουν πότε χρησιμοποιούν το φαγητό ως ανακούφιση και η προσφορά εναλλακτικών στρατηγικών διαχείρισης όπως η χαλάρωση και η ενσυνειδητότητα, θα μπορούσαν να βοηθήσουν.
«Η καθημερινή διαχείριση του πόνου είναι εξαιρετικά δύσκολη. Είναι κατανοητό ότι οι άνθρωποι αναζητούν κάτι που βα τους κάνει να αισθάνονται καλύτερα. Αλλά η συνείδηση είναι το κλειδί για να σπάσουμε αυτόν τον κύκλο», κατέληξαν οι επιστήμονες.
