Νέα έρευνα δείχνει ότι οι βασικές αξίες που έχουν οι χορτοφάγοι διαφέρουν από εκείνες των μη χορτοφάγων, υποδηλώνοντας ότι η επιλογή μιας χορτοφαγικής διατροφής αποτελεί έκφραση ανεξαρτησίας.
Η μελέτη, που δημοσιεύtηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS One, κατέληξε ότι οι χορτοφάγοι τείνουν να δίνουν μεγαλύτερη σημασία σε αξίες που σχετίζονται με προσωπική επιτυχία και αναζήτηση νέων ερεθισμάτων, ενώ δίνουν λιγότερη βαρύτητα στην παράδοση και τη συμμόρφωση.
Παλαιότερες μελέτες έχουν εξετάσει συγκεκριμένες στάσεις σχετικά με τη χορτοφαγία, όπως η φροντίδα για τα ζώα ή το περιβάλλον, λιγότερες έχουν μελετήσει όμως πώς η επιλογή της διατροφής συνδέεται με ένα ευρύτερο σύνολο βασικών ανθρώπινων αξιών.
Επίσης, σύμφωνα με τους ερευνητές της παρούσας έρευνας, οι προηγούμενες μελέτες παρέβλεπαν το γεγονός ότι η χορτοφαγία αποτελεί ξεχωριστή κοινωνική ταυτότητα. Οι άνθρωποι που απλώς μειώνουν την κατανάλωση κρέατος δεν είναι το ίδιο με εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται ως χορτοφάγοι. Η παρούσα μελέτη συγκρίνει άτομα που δηλώνουν χορτοφάγοι με όσους δεν είναι, για να κατανοήσει καλύτερα τις αξίες που τα διαχωρίζουν.
Τι έδειξε η έρευνα
Η ανάλυση βασίστηκε σε τρεις ξεχωριστές μελέτες ενήλικων πληθυσμών. Μία στις ΗΠΑ και δύο στην Πολωνία. Στην αμερικανική μελέτη υπήρξε επιδεικτική υπερεκπροσώπηση των χορτοφάγων, με 514 χορτοφάγους και 540 μη χορτοφάγους. Στην Πολωνία, μία μελέτη είχε 301 χορτοφάγους και 335 μη χορτοφάγους, ενώ η δεύτερη πιο γενική μελέτη είχε 68 χορτοφάγους και 1.943 μη χορτοφάγους.
Οι συμμετέχοντες πρώτα δήλωσαν τις διατροφικές τους συνήθειες. Στη συνέχεια, συμπλήρωσαν ένα εργαλείο μέτρησης βασικών ανθρώπινων αξιών. Η ερευνητική ομάδα συνέκρινε τις βαθμολογίες για δέκα βασικές αξίες, λαμβάνοντας υπόψη πιθανές διαφορές λόγω φύλου.
Περισσότερη βαρύτητα στην επιτυχία δίνουν οι χορτοφάγοι
Σύμφωνα με τα ευρήματα, σε όλες τις μελέτες και στις δύο χώρες, οι χορτοφάγοι έδειξαν χαμηλότερη σημασία σε αξίες όπως η φροντίδα για τους άλλους, την ασφάλεια και σταθερότητα και τη συμμόρφωση με κοινωνικές προσδοκίες, ενώ έδωσαν λιγότερη βαρύτητα στην παράδοση σε σχέση με τους μη χορτοφάγους.
Αντίθετα, οι χορτοφάγοι έδιναν μεγαλύτερη σημασία σε αξίες όπως η αναζήτηση νέων ερεθισμάτων και προκλήσεων, η προσωπική επιτυχία και ικανότητα, το κοινωνικό κύρος και ο έλεγχος.
Μόνο η αξία της ανεξάρτητης σκέψης και δράσης παρουσίασε διαφορετικά αποτελέσματα στις δύο χώρες. Στις ΗΠΑ ήταν πιο σημαντική για τους μη χορτοφάγους, ενώ στην Πολωνία ήταν πιο σημαντική για τους χορτοφάγους. Οι διαφορές στις αξίες επηρεάζονταν ελάχιστα από το φύλο των συμμετεχόντων.
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι η χορτοφαγία μπορεί να αποτελεί έκφραση ενός συστήματος αξιών που δίνει προτεραιότητα στην ατομικότητα και την ανεξαρτησία.
Επιλέγοντας μια διατροφή που δεν αποτελεί κοινωνικό κανόνα στις δυτικές κοινωνίες, οι χορτοφάγοι μπορεί να εκφράζουν την αντίδρασή τους, καθώς και την αφοσίωσή τους σε προσωπικές πεποιθήσεις αντί για κοινωνικές συμβάσεις.
Αυτό, όπως φαίνεται από την έρευνα, έρχεται σε αντίθεση με στερεότυπα που συνδέουν τη χορτοφαγία μόνο με αξίες όπως η φροντίδα και η αρμονία. Αντίθετα, οι χορτοφάγοι φαίνεται να ευθυγραμμίζονται περισσότερο με αξίες, όπως η επιτυχία και η προσωπική φιλοδοξία.
Η μελέτη έχει περιορισμούς, καθώς δεν μπορεί να καθοριστεί αν οι αξίες οδηγούν κάποιον να γίνει χορτοφάγος ή αν η χορτοφαγία αλλάζει τις αξίες με την πάροδο του χρόνου, ενώ τα ευρήματα περιορίζονται σε ΗΠΑ και Πολωνία. Μελλοντικές μελέτες που παρακολουθούν τους συμμετέχοντες σε βάθος χρόνου ή περιλαμβάνουν περισσότερους πολιτισμούς θα μπορούσαν να δώσουν περαιτέρω απαντήσεις.
Εννοείται ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ένα πολύπλοκο ον και καθορίζεται από πολλά άλλα, εκτός από τη διατροφή του, αλλά η έρευνα, όπως και να έχει, ανοίγει νέους δρόμους κατανόησης της ψυχολογίας των διατροφικών επιλογών, συνδέοντας τες με τις βαθύτερες αρχές που καθοδηγούν τη ζωή μας.
