Ο καρκίνος του θυρεοειδούς καταγράφει άνοδο σε πολλές περιοχές του κόσμου τις τελευταίες δεκαετίες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μάλιστα, αυξάνεται ταχύτερα από οποιονδήποτε άλλο τύπο καρκίνου. Παρότι πρόκειται για έναν καρκίνο που στις περισσότερες περιπτώσεις θεραπεύεται αποτελεσματικά, η έντονη αύξησή του έχει προβληματίσει την επιστημονική κοινότητα.
Τα στοιχεία από τη βάση δεδομένων SEER των ΗΠΑ δείχνουν ότι τα ποσοστά εμφάνισης έχουν υπερτριπλασιαστεί από το 1980 έως το 2016. Ωστόσο, οι θάνατοι από τη νόσο παραμένουν χαμηλοί και σχετικά σταθεροί.
Τι είναι ο καρκίνος του θυρεοειδούς
Ο θυρεοειδής βρίσκεται στη βάση του λαιμού και παράγει ορμόνες που επηρεάζουν την καρδιακή λειτουργία, την αρτηριακή πίεση, τον μεταβολισμό και τη θερμοκρασία του σώματος. Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αναπτύσσεται όταν ορισμένα κύτταρα στον αδένα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, σχηματίζοντας έναν όγκο που μπορεί να επεκταθεί στους γύρω ιστούς ή και σε άλλα όργανα.
Τεχνολογική πρόοδος και περισσότερες διαγνώσεις
Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, η ευρεία χρήση του υπερηχογραφήματος και της βιοψίας επέτρεψε την ανίχνευση πολύ μικρών όγκων που παλιότερα θα περνούσαν απαρατήρητοι. Έρευνες δείχνουν ότι:
- Μετά την εισαγωγή αυτών των τεχνικών, αυξήθηκε σημαντικά ο εντοπισμός μικρών όγκων.
- Οι θάνατοι από τη νόσο δεν αυξήθηκαν με τον ίδιο ρυθμό, γεγονός που υποστηρίζει την ιδέα ότι πολλά από αυτά τα ευρήματα δεν θα προκαλούσαν σοβαρά προβλήματα.
- Σε χώρες όπως η Νότια Κορέα, όπου εφαρμόστηκε ευρύ πρόγραμμα ελέγχου, τα περιστατικά εκτοξεύθηκαν και μειώθηκαν ξανά όταν ο προσυμπτωματικός έλεγχος περιορίστηκε.
Νεότερες μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση δεν αφορά μόνο μικρούς, αργά αναπτυσσόμενους όγκους. Έρευνες σε χιλιάδες ασθενείς σε ΗΠΑ και Ευρώπη δείχνουν:
- Αυξάνονται και οι μεγαλύτεροι, πιο προχωρημένοι όγκοι.
- Τα ποσοστά θνησιμότητας, αν και χαμηλά, δεν μειώνονται.
- Η αύξηση παρατηρείται και σε χώρες μεσαίου εισοδήματος, όπου δεν υπάρχουν εκτεταμένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου.
Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν ότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην άνοδο.
Παχυσαρκία και μεταβολικοί παράγοντες
Μία από τις πιο σταθερά τεκμηριωμένες συσχετίσεις αφορά την παχυσαρκία. Μελέτες μεγάλης κλίμακας δείχνουν ότι:
-
Άτομα με υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος έχουν πάνω από 50% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς.
-
Ο υψηλός ΔΜΣ συνδέεται με πιο επιθετικούς όγκους.
-
Η παχυσαρκία συνοδεύεται από μεταβολές όπως χρόνια φλεγμονή, αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξημένα επίπεδα TSH, που μπορεί να επηρεάζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Παρότι ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει αποσαφηνιστεί, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι μεταβολικές διαταραχές παίζουν σημαντικό ρόλο.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Ένας άλλος πιθανός παράγοντας είναι η έκθεση σε χημικές ουσίες που επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα. Οι μελέτες έως τώρα έχουν ανάμεικτα αποτελέσματα, αλλά η παρουσία αυτών των ουσιών σε περιβάλλοντα με υψηλά ποσοστά καρκίνου του θυρεοειδούς έχει προκαλέσει ενδιαφέρον.
Ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο
Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση του καρκίνου του θυρεοειδούς δεν οφείλεται σε έναν μόνο παράγοντα. Οι έρευνες συγκλίνουν στο ότι πρόκειται για έναν συνδυασμό:
-
βελτιωμένης ανίχνευσης
-
μεταβολικών παραγόντων όπως η παχυσαρκία
-
περιβαλλοντικών επιδράσεων
-
πιθανής γενετικής προδιάθεσης
Παρότι ο καρκίνος του θυρεοειδούς παραμένει σε μεγάλο βαθμό ιάσιμος, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η παρακολούθηση των περιβαλλοντικών και μεταβολικών παραγόντων είναι κρίσιμη για την κατανόηση της πραγματικής διάστασης της αύξησης των περιστατικών διεθνώς.
