Τα προβλήματα που επηρεάζουν το σώμα δεν μένουν συνήθως μόνο εκεί – επηρεάζεται και ο εγκέφαλος, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Παθήσεις όπως η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η αντίσταση στην ινσουλίνη επιβαρύνουν σημαντικά το μεταβολικό και το αγγειακό σύστημα του σώματος. Με την πάροδο των ετών, αυτή η συνεχής καταπόνηση μπορεί να επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση και να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Νέα μελέτη που διεξήχθη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Αριζόνα υποδηλώνει ότι αυτές οι επιπτώσεις στον εγκέφαλο μπορεί να αρχίζουν πολύ νωρίτερα στη ζωή από ό,τι πιστεύαμε. Η ερευνητική ομάδα εντόπισε σε νεαρούς ενήλικες με παχυσαρκία, βιολογικούς δείκτες φλεγμονής, ηπατικής καταπόνησης και πρώιμων ενδείξεων βλάβης των εγκεφαλικών κυττάρων. Αν και είναι ανεπαίσθητοι, αυτοί οι δείκτες μοιάζουν με τα πρότυπα που συνήθως παρατηρούνται σε ηλικιωμένους ενήλικες που πάσχουν από γνωστική δυσλειτουργία.
Ένα από τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύθηκε στο Aging and Disease, ξεχώρισε: Πολλοί από τους νεαρούς ενήλικες που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα χολίνης, ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που παίζει κεντρικό ρόλο στη λειτουργία του ήπατος, στη διαχείριση των φλεγμονών και στη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου.
Ο εγκέφαλος επηρεάζεται από την παχυσαρκία
Αν και είναι ευρέως γνωστό ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2, τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι επιπτώσεις της μπορεί να επεκτείνονται στον εγκέφαλο νωρίτερα από το αναμενόμενο. Οι ερευνητές ανέφεραν αυξημένα επίπεδα πρωτεϊνών που συνδέονται με επίμονη φλεγμονή, μαζί με ένζυμα που σηματοδοτούν ηπατικό στρες.
Παρατήρησαν επίσης αυξημένα επίπεδα μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης, η οποία απελευθερώνεται στο αίμα όταν οι νευρώνες υφίστανται βλάβη. Τα υψηλότερα επίπεδα αυτής της πρωτεΐνης συνδέθηκαν μάλιστα, με χαμηλότερα επίπεδα χολίνης, ακόμη και σε ηλικίες στις οποίες οι αλλαγές δεν είναι συνήθως εμφανείς.
Αυτά τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν την στενή σχέση μεταξύ του μεταβολικού στρες, της φλεγμονής και της υγείας των νευρώνων, ο οποίος ενδεχομένως σχηματίζει μια βιολογική οδό που ξεκινά πολύ νωρίτερα από ό,τι θεωρούταν μέχρι τώρα.
Στη μελέτη συμμετείχαν 30 νεαροί ενήλικες ηλικίας 20-39 ετών, οι οποίοι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: άτομα με παχυσαρκία και άτομα με φυσιολογικό βάρος. Κάθε εθελοντής έδωσε δείγμα αίματος νηστείας, ώστε οι ερευνητές να μετρήσουν τα επίπεδα της χολίνης, των φλεγμονωδών κυτοκινών, της ινσουλίνης, της γλυκόζης, των ενζύμων που σχετίζονται με το ήπαρ, άλλων μεταβολικών δεικτών και της εν λόγω πρωτεΐνης.
Εγκέφαλος & χολίνη
Η σύγκριση των δύο ομάδων αποκάλυψε ένα συνεπές μοτίβο: χαμηλότερα επίπεδα χολίνης, αυξημένη φλεγμονή, μεγαλύτερο μεταβολικό στρες και πρώιμα σημάδια νευρωνικής βλάβης στους συμμετέχοντες με παχυσαρκία. Για να κατανοήσουν πώς αυτά τα ευρήματα σχετίζονται με τη γήρανση του εγκεφάλου, οι ερευνητές συνέκριναν τα επίπεδα χολίνης και της εν λόγω πρωτεΐνης των νεαρών συμμετεχόντων με δεδομένα από ηλικιωμένους που είχαν ήπια γνωστική δυσλειτουργία ή νόσο Αλτσχάιμερ.
Παρατήρησαν την ίδια αντιστοιχία χαμηλής χολίνης και αυξημένης πρωτεΐνης και στις δύο ομάδες. Αυτό υποδηλώνει ότι οι βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ μπορεί να ξεκινούν πολλά χρόνια πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, ιδιαίτερα σε άτομα με παχυσαρκία ή μεταβολικό στρες, καταλήγουν οι ερευνητές.
Συνολικά, τα ευρήματα αναδεικνύουν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ παχυσαρκίας, φλεγμονής, επιπέδων χολίνης και πρόωρου νευρωνικού στρες. Αυτή η σχέση θα μπορούσε να εξηγεί γιατί οι μεταβολικές διαταραχές συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένισης σε μεταγενέστερη ηλικία.
