Πώς συνδέονται οι θερμίδες με την υγεία του εγκεφάλου;
Επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η μείωση της καθημερινής πρόσληψης θερμίδων μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για τη διάρκεια της ζωής και την υγεία του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Aging Cell, η μείωση των θερμίδων κατά 30% σε μακροχρόνιο επίπεδο, μπορεί να επιβραδύνει τη γήρανσή του και να βοηθήσει στην αποφυγή της γνωστικής έκπτωσης, αποτελώντας έτσι έναν ισχυρό σύμμαχο στην πρόληψη της άνοιας και άλλων συναφών ασθενειών.
Η εν λόγω έρευνα επικεντρώθηκε σε πιθήκους rhesus, των οποίων η διάρκεια ζωής είναι παρόμοια με εκείνη των ανθρώπων. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι πίθηκοι που ακολούθησαν μια διατροφή περιορισμένων θερμίδων για 20 χρόνια, παρουσίασαν πιο υγιή εγκεφαλικά κύτταρα, με πιο αποτελεσματικό μεταβολισμό και καλύτερη λειτουργία. Πιο αναλυτικά, οι πίθηκοι που ακολούθησαν διατροφή με περιορισμένες θερμίδες είχαν εγκεφαλικά κύτταρα που λειτουργούσαν καλύτερα, συγκριτικά με εκείνους που κατανάλωναν κανονικές ποσότητες θερμίδων.
Εξετάζοντας τα ευρήματα, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μείωση της πρόσληψης θερμίδων μπορεί να επιβραδύνει τη βιολογική γήρανση, προλαμβάνοντας τις επιπτώσεις που σχετίζονται με τη γνωστική έκπτωση, όπως είναι η καθυστέρηση στην επεξεργασία πληροφοριών και η μειωμένη ικανότητα προσαρμογής και δημιουργίας νέων κοινωνικών συνδέσεων.
Αν και αυτή η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε πιθήκους, υπάρχουν αρκετές άλλες που εξετάζουν τα οφέλη της περιορισμένης πρόσληψης θερμίδων στον άνθρωπο. Η πιο γνωστή από αυτές είναι η μελέτη CALERIE (Comprehensive Assessment of Long-term Effects of Reducing Intake of Energy), η οποία επικεντρώθηκε σε 200 υγιείς ενήλικες. Τα αποτελέσματά της έδειξαν ότι η μείωση της πρόσληψης θερμίδων κατά 25% για δύο χρόνια είχε θετικά αποτελέσματα ως προς τις μεταβολικές παραμέτρους, όπως η μείωση του σωματικού λίπους, η βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και των δεικτών φλεγμονής—όλα αυτά αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για τη συνολική υγεία και την πρόληψη χρόνιων παθήσεων.
Επιπλέον, άλλες μελέτες σε ηλικιωμένα άτομα έχουν δείξει ότι η περιορισμένη πρόσληψη θερμίδων μπορεί να μειώσει τα σημάδια γήρανσης σε κυτταρικό επίπεδο, ενώ ενδέχεται να προστατεύει από ασθένειες όπως η άνοια και ο διαβήτης τύπου 2.
Ωστόσο, ενώ τα αποτελέσματα φαίνονται πολλά υποσχόμενα, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι χρειάζονται περισσότερες κλινικές μελέτες για να επιβεβαιωθεί η πλήρης επίδραση του θερμιδικού περιορισμού στους ανθρώπους, καθώς οι διατροφικές ανάγκες και οι βιολογικές αντιδράσεις διαφέρουν από άτομο σε άτομο.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι μια τόσο μεγάλη μείωση στις θερμίδες (της τάξεως του 30%) μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ανεπάρκειες και άλλες ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως: απώλεια μυϊκής μάζας, χαμηλά επίπεδα ενέργειας ή ακόμα και προβλήματα με τον μεταβολισμό. Συνήθως, οι διατροφολόγοι προτείνουν μια πιο ήπια μείωση της θερμιδικής πρόσληψης με σκοπό τη βελτίωση της υγείας και την αποφυγή πιθανών κινδύνων. Όπως και να έχει, είναι σημαντικό να ακολουθούμε διατροφικές στρατηγικές με βάση τις προσωπικές μας ανάγκες και την υγεία μας και πάντα με την υποστήριξη ειδικών.
Δεν είναι μόνο οι θερμίδες
Για να προστατευτεί ο εγκέφαλος, δεν αρκεί μόνο ο περιορισμός της τροφής. Οι διατροφικές επιλογές που περιλαμβάνουν τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φτωχά σε πρόσθετα σάκχαρα και «κακά» λιπαρά είναι εξίσου σημαντικές. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία περιέχουν μεγάλες ποσότητες προστιθέμενης ζάχαρης και ανθυγιεινών λιπαρών, επιταχύνουν τη γήρανση του εγκεφάλου και έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία του. Η αυξημένη κατανάλωση αυτών των τροφίμων συνδέεται με προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η άνοια.
Αν και η γήρανση είναι μια φυσική διαδικασία, οι σωστές διατροφικές συνήθειες και η διαχείριση της θερμιδικής πρόσληψης μπορούν να επιβραδύνουν τα σημάδια της και να προστατεύσουν τη διανοητική μας υγεία. Το σημαντικό είναι βέβαια να κάνουμε όπως είπαμε πάντοτε προσεκτικές κινήσεις υπό την καθοδήγηση του γιατρού και του διατροφολόγου μας.
