Ναταλία Κουτρούλη, MSc, Ψυχολόγος υγείας, με εκπαίδευση στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική, Διδάσκουσα στην Ακαδημία Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής

Αναμφίβολα, η οικονομική κρίση που έχει αγγίξει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια επιδρά ραγδαία στη συναισθηματική κατάσταση των Ελλήνων, ανεξαρτήτως ηλικίας. Κι ενώ η πρώτη σκέψη που περνάει από το μυαλό μας είναι ότι οι σχέσεις θα επηρεαστούν αρνητικά από την οικονομική κρίση, καθώς η διάθεση των ανθρώπων είναι μελαγχολική και οι οικονομικές υποχρεώσεις δεν επιτρέπουν ονειροπολήσεις για γάμους και σπίτια, οι επιστήμονες διαβλέπουν ότι, αντιθέτως, οι άνθρωποι θα έρθουν πιο κοντά και οι σχέσεις θα αποτελούν το καταφύγιο στα προβλήματα.

Οι εξηγήσεις γι’ αυτή την ευοίωνη πρόβλεψη είναι αρκετές. Αφενός, η φύση του ανθρώπου είναι κοινωνική. Η συζήτηση, η επαφή με έναν άνθρωπο που νιώθουμε «δικό μας» πάντοτε μας βοηθά να ξεπεράσουμε τα προβλήματά μας. Αφετέρου, αναπόσπαστο τμήμα μιας ερωτικής σχέσης είναι και η επικοινωνία, το μοίρασμα των σκέψεων και των προβληματισμών μας. Γνωρίζουμε ότι οι σχέσεις δυναμώνουν από την πνευματική επαφή, τη συζήτηση και την αντιμετώπιση των δυσκολιών. Μπορεί λοιπόν η κρίση να αποτελέσει έναυσμα για συζήτηση ανάμεσα σε δύο συντρόφους που μέχρι τώρα ήταν απομακρυσμένοι, δεν επικοινωνούσαν ή διαπληκτίζονταν για θέματα τα οποία πλέον φαντάζουν μηδαμινά. Ακόμα περισσότερο, μπορεί η οικονομική κρίση να ενισχύσει την ανάγκη του ανθρώπου για συντροφικότητα, οδηγώντας τον στην αναζήτηση ουσιαστικών και όχι περιστασιακών σχέσεων, από τις οποίες θα αντλεί χαρά και ικανοποίηση.

Ακόμα περισσότερο, στη μελαγχολική διάθεση και το άγχος που προκαλεί όλη αυτή η οικονομική ανασφάλεια διαθέτουμε ένα φάρμακο που δεν απαιτεί συνταγή γιατρού και έχει υψηλή αποτελεσματικότητα σε καιρούς κρίσεις. Το συναίσθημα που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο ερωτευμένους ανθρώπους. Είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά ότι ο έρωτας ενισχύει τον οργανισμό μας και βελτιώνει τη διάθεσή μας, προκαλώντας ψυχική ανάταση. Μέσα από τις σχέσεις και τη φροντίδα που προσφέρει κανείς στο σύντροφό του, μπορεί να βρει διέξοδο από τα προβλήματα καθώς και ένα αντίδοτο στη φόρτιση που προκαλεί η καθημερινότητα.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, όλοι ανησυχούν για το εργασιακό καθεστώς και για τους χαμηλούς μισθούς που δεν τους επιτρέπουν να ονειρευτούν το μέλλον μιας σχέσης. Δυσκολεύονται – ίσως και να φοβούνται – να επενδύσουν σε μια γνωριμία όταν αυτή τη στιγμή γνωρίζουν ότι δεν τους επιτρέπει η οικονομική τους κατάσταση να απομακρυνθούν από την πατρική οικογενειακή εστία, να συζήσουν, να παντρευτούν, να κάνουν οικογένεια. Ένας οικονομικός και πρακτικός φόβος δέσμευσης απομακρύνει από την ουσία, την επιθυμία, την αγάπη, την ένωση. Ας μην ξεχνάμε όμως την επίκαιρη έκφραση «η ισχύς εν τη ενώσει». Γιατί, αν δύο άνθρωποι που πραγματικά επιθυμούν να μοιραστούν τη ζωή τους ενωθούν, μπορούν μαζί να οργανώσουν το μέλλον τους και να βρουν λύσεις για να περιορίσουν τις περιττές ανάγκες που τόσα χρόνια είχαν συνηθίσει ως απαραίτητα και δεδομένα για να ξεκινήσουν μια από κοινού ζωή. Αρκετά χρόνια θεωρούσαμε προαπαιτούμενο ενός γάμου έναν αξιοσέβαστο τραπεζικό λογαριασμό, μια φαντασμαγορική δεξίωση προς τιμήν των 600 ξεχασμένων φίλων και συγγενών, ένα ολοκαίνουριο διαμέρισμα και εξασφαλισμένα τα χρήματα της μελλοντικής βάφτισης. Για αρκετό καιρό θεωρούσαμε πως οι σχέσεις επιβιώνουν μέσα από την ανανέωση που προσφέρουν τα ταξίδια, τα δώρα και τα ρομαντικά δείπνα σε ακριβά εστιατόρια. Ίσως η οικονομική κρίση βοηθήσει, ιδιαίτερα την καινούρια γενιά, να απαλλαχτεί από τις ανούσιες αυτές σπατάλες και τους επιβαλλόμενους φόβους και να οδηγήσει σε πιο απλές, ουσιαστικές επιλογές. Η «απόδειξη» της αγάπης δεν χρειάζεται να είναι τυπωμένη σε χαρτί, ένα απλό σ’ αγαπώ αρκεί για να ανθίσει ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης.