Αν ανήκετε σε αυτούς που πιστεύουν ότι ημερομηνία λήξης έχουν μόνο τα τρόφιμα, τότε μάλλον θα σας απογοητεύσουμε. Πολλά από τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά πρέπει να αλλάζουν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ακόμη και αν δεν εμφανίζουν εμφανή σημάδια φθοράς, λεκέδες και δυσάρεστες οσμές. Ποια είναι αυτά και κάθε πότε χρειάζονται αντικατάσταση; Διαβάστε τις οδηγίες που ακολουθούν και βελτιώστε την προσωπική σας υγιεινή. ΣΤΗΝ ΚΡΕΒΑΤΟΚΑΜΑΡΑΣτρώμαΑντικατάσταση Κάθε 8-10 χρόνιαΑκόμη και όταν δεν έχει εμφανείς φθορές (π.χ. σκισίματα), το στρώμα πρέπει να αντικαθίσταται, καθώς με την πάροδο του χρόνου παύει να «υποστηρίζει» σωστά το σώμα μας, με αποτέλεσμα να προκαλούνται πόνοι στις αρθρώσεις και στα κόκαλα. Η αλλαγή του απαιτείται, επίσης, και για τον λόγο ότι τα νεκρά κύτταρα του δέρματος και ο ιδρώτας του σώματος διαπερνούν τα σεντόνια και τις μαξιλαροθήκες και εισχωρούν στο στρώμα, το οποίο μετατρέπεται έτσι σε σταθερή πηγή τροφής για τα ακάρεα. Έχει διαπιστωθεί, μάλιστα, ότι ένα διπλό στρώμα περιέχει περίπου 2 εκατομμύρια ακάρεα. Για να το διατηρήσουμε καθαρό, μπορούμε μία φορά τον μήνα να το σκουπίζουμε με ηλεκτρική σκούπα και να αλλάζουμε κλινοσκεπάσματα κάθε εβδομάδα. Αν δεν θέλουμε να διαθέσουμε άμεσα χρήματα για να το αλλάξουμε, μπορούμε να αγοράσουμε ένα επίστρωμα, που τοποθετείται πάνω από το στρώμα και είναι φθηνότερο.ΜαξιλάριΑντικατάσταση Κάθε χρόνοΟι περισσότεροι δεν μπορούμε να κοιμηθούμε χωρίς το αγαπημένο μας μαξιλάρι, με αποτέλεσμα συχνά να παραμελούμε ακόμη και το πλύσιμό του, ενώ δεν το αλλάζουμε αν δεν περάσουν πολλά χρόνια. Οι ειδικοί, ωστόσο, είναι κατηγορηματικοί: τα μαξιλάρια από υλικά που δεν πλένονται (βλέπουμε πάντα τις ετικέτες) πρέπει να αντικαθίστανται κάθε χρόνο. Ο ύπνος σε πολυκαιρισμένα μαξιλάρια γεμάτα με σκόνη και ακάρεα μπορεί να προκαλέσει σπυράκια, έκζεμα, αλλεργίες (π.χ. αλλεργική ρινίτιδα) ή να επιδεινώσει τις κρίσεις άσθματος. Όσον αφορά τα μαξιλάρια που πλένονται, συστήνεται να απολυμαίνονται τουλάχιστον στους 60° C και να σιδερώνονται.ΣΤΟ ΜΠΑΝΙΟΟδοντόβουρτσαΑντικατάσταση Κάθε 3 μήνεςΜε δεδομένο ότι οι οδοντόβουρτσες συγκεντρώνουν τα βακτηρίδια που βρίσκονται στο στόμα μας και ότι οι περισσότερες από αυτές που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχουν τεχνητές τρίχες, οι οποίες έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής, οι οδοντίατροι συνιστούν να μην τις χρησιμοποιούμε για παραπάνω από 3 μήνες και να τις αλλάζουμε ύστερα από κάθε ίωση, ώστε να μην ανακυκλώνονται οι παθογόνοι μικροοργανισμοί. Μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ έδειξε ότι μια οδοντόβουρτσα περιέχει περίπου 10 εκατομμύρια μικρόβια, μεταξύ αυτών βακτήρια όπως ο σταφυλόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος, το E. coli, αλλά και μύκητες όπως ο Candida. Στην ίδια μελέτη διαπιστώθηκε, επίσης, ότι η συστηματική χρήση μιας οδοντόβουρτσας με μεγάλο μικροβιακό φορτίο μπορεί να σχετίζεται με την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων υγείας (π.χ. καρδιοπάθειες), καθώς και χρόνιων λοιμώξεων. Για τη σωστή φύλαξή τους συστήνεται να τις ξεπλένουμε καλά ύστερα από κάθε χρήση, να τις τοποθετούμε σε κατακόρυφη θέση και να περιβάλλουμε την κεφαλή τους με το ειδικό καπάκι, ώστε να μην ακουμπούν με τις άλλες οδοντόβουρτσες και παράλληλα να προστατεύονται από τη σκόνη. Επίσης, μπορούμε να τις απολυμαίνουμε τοποθετώντας τις σε στοματικό διάλυμα. Βούρτσες και χτένες μαλλιώνΑντικατάσταση Κάθε 6-8 μήνες οι βούρτσες, οι χτένες όταν χαλάσουνΕίναι σημαντικό να τις καθαρίζουμε τακτικά από τους ρύπους, τα υπολείμματα προϊόντων styling, αλλά και τη λιπαρότητα του κεφαλιού και των μαλλιών μας. Όταν δεν καθαρίζονται, λιπαίνουν γρήγορα τα μαλλιά και σπανιότερα προκαλούν δερματίτιδες. Συστήνεται, λοιπόν, οι βούρτσες να πλένονται με καυτό νερό και σαπούνι οπωσδήποτε μία φορά την εβδομάδα, ενώ για τις χτένες η φροντίδα μπορεί να γίνεται και πιο αραιά. Υπό την προϋπόθεση ότι ακολουθούμε αυτές τις οδηγίες, μπορούμε να χρησιμοποιούμε την ίδια βούρτσα για διάστημα 6-8 μηνών. Αντίθετα, οι χτένες δεν χρειάζονται αντικατάσταση παρά μόνο όταν παρουσιάσουν φθορά. Γενικότερα, πάντως, πιο ανθεκτικές είναι οι πλαστικές και μεταλλικές βούρτσες, καθώς και οι χτένες από ταρταρούγα, ενώ πιο ευαίσθητες είναι οι ξύλινες χτένες και οι βούρτσες από φυσική τρίχα. Σφουγγάρι σώματοςΑντικατάσταση Κάθε 2-3 μήνες τα φυσικά και κάθε 6 μήνες τα συνθετικάΌπως όλα τα σφουγγάρια, έτσι και αυτά του σώματος, όταν δεν φυλάσσονται σωστά, αναπτύσσουν μύκητες, οι οποίοι ευνοούνται από το θερμό και υγρό περιβάλλον. Ύστερα από κάθε χρήση χρειάζονται καλό καθάρισμα και στέγνωμα. Όλα τα σφουγγάρια -φυσικά ή συνθετικά- θα πρέπει να ξεπλένονται και να στύβονται καλά και στη συνέχεια να στεγνώνονται σε σημείο που από κάτω δεν θα συγκρατεί νερό. Με τα φυσικά σφουγγάρια πρέπει να είμαστε πιο σχολαστικοί, γιατί αναπτύσσουν πιο εύκολα μύκητες. Αξεσουάρ μακιγιάζΑντικατάσταση Κάθε μήνα τα σφουγγαράκια και κάθε 4-5 μήνες τα πινέλαΤα σφουγγαράκια με τα οποία απλώνουμε το μέικ-απ μετά από κάθε εφαρμογή πρέπει απαραιτήτως να πλένονται με ζεστό νερό και σαπούνι και έπειτα να στεγνώνονται καλά. Ο λόγος είναι ότι τα μέικ-απ περιέχουν πολλούς ενυδατικούς παράγοντες και έτσι είναι εύκολο να αναπτυχθούν μικρόβια και να προκληθεί θυλακίτιδα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για παραπάνω από ένα μήνα. Για τα πινέλα της πούδρας και του ρουζ, η διάρκεια ζωής τους εξαρτάται από τη φροντίδα που τους κάνουμε. Αν τα πλένουμε κάθε 2 μήνες, τότε μπορούμε να τα κρατήσουμε ακόμη και για 4-5 μήνες. Αν, όμως, αμελούμε το καθάρισμά τους, τότε θα πρέπει να τα αντικαθιστούμε κάθε 2-3 μήνες. ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑΣφουγγαράκι πιάτωνΑντικατάσταση Κάθε μήναΘα ισχυριζόταν κανείς ότι έρχεται σε επαφή με καθαριστικά υγρά και άρα είναι απόλυτα καθαρό. Και όμως… Το σφουγγαράκι κουζίνας αποθηκεύει υγρασία, η οποία ευνοεί την ανάπτυξη μικροοργανισμών και γι’ αυτό η αντικατάστασή του κάθε μήνα επιβάλλεται. Έρευνα του Πανεπιστημίου της Αριζόνα έδειξε ότι στο σφουγγαράκι των πιάτων συχνά κρύβεται μεγάλος αριθμός βακτηρίων, μεταξύ αυτών το E. coli και η σαλμονέλα, τα οποία εξαπλώνονται με ευκολία στις υπόλοιπες επιφάνειες της κουζίνας. Γι’ αυτό, συστήνεται αμέσως μετά τη χρήση του να πλένεται, να στύβεται καλά και να διατηρείται στεγνό μέχρι την επόμενη πλύση. Αν θέλουμε, στο ενδιάμεσο μπορούμε να το απολυμαίνουμε με αντισηπτικό ή χλωρίνη και ζεστό νερό. ΤάπερΑντικατάσταση Kάθε 2 μήνες (αν χρησιμοποιούνται 2-3 φορές την εβδομάδα για ζεστό περιεχόμενο)Η διφαινόλη Α, η ουσία που χρησιμοποιείται ευρύτατα για την κατασκευή των τάπερ και γενικότερα των πλαστικών συσκευασιών, «μεταναστεύει» ευκολότερα στα τρόφιμα όταν αυτά είναι ζεστά, υγρά, όξινα (π.χ. ντοματοχυμός) και/ή λιπαρά (π.χ. τυρί, ελαιόλαδο). Η «μετανάστευση» αυξάνεται, επίσης, και όταν η δομή του πλαστικού δεν είναι μεγάλης πυκνότητας (τα πλαστικά που πιέζονται εύκολα με το χέρι). Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, και προκειμένου να είμαστε ασφαλείς από τη συστηματική χρήση των τάπερ, οι ειδικοί συνιστούν να τα χρησιμοποιούμε για την αποθήκευση τροφών σε χαμηλές θερμοκρασίες (στην κατάψυξη) και να προτιμάμε τις γυάλινες συσκευασίες για το ζεστό φαγητό και τα υγρά τρόφιμα. Επίσης, θα πρέπει να πετάμε τα τάπερ και όλα τα πλαστικά σκεύη που έχουν γδαρσίματα, έχουν θαμπώσει ή είναι αισθητά πιο μαλακά από ό,τι ήταν στην αρχή της χρήσης τους. Τέτοιες φθορές ευνοούν τη «μετανάστευση» χημικών ενώσεων. Όσον αφορά την απολύμανσή τους, δεν πρέπει να τα πλένουμε στο πλυντήριο πιάτων, καθώς αυτό αυξάνει τη φθορά τους. Ξύλινα σκεύηΑντικατάσταση Kάθε 2 χρόνιαΤο ξύλο, ως πορώδες υλικό, είναι αρκετά επιρρεπές στη μεταφορά μικροβίων. Με δεδομένο ότι στην κουζίνα είναι πολύ διαδεδομένο το μικρόβιο E. coli (συνήθως λόγω του ωμού κρέατος), ξύλινα σκεύη, όπως οι κουτάλες ή οι επιφάνειες κοπής, θα πρέπει να πλένονται προσεκτικά, γιατί διαφορετικά ενδέχεται να γίνουν εστίες μεταφοράς βλαβερών μικροβίων και να οδηγήσουν σε τροφικές δηλητηριάσεις. Συστήνεται να μουλιάζονται σε αντισηπτικό και στη συνέχεια να ξεπλένονται με βραστό νερό. Το πλύσιμο στο πλυντήριο πιάτων -τουλάχιστον σε τακτική βάση- θα πρέπει να αποφεύγεται. Αν εμφανιστούν ρωγμές ή σε κάποια σημεία το ξύλο γίνει πιο σκούρο, θα πρέπει να αντικαταστήσουμε το σκεύος αμέσως. ˜Μια κι έξω!Τα πλαστικά μπουκάλια νερού είναι κατασκευασμένα να αντέχουν μόνο στη χημική σύσταση του νερού και έχουν διάρκεια ζωής ενός χρόνου από την ημερομηνία εμφιάλωσής τους. Επειδή οι περισσότεροι δεν παρατηρούμε ποτέ τις σχετικές ημερομηνίες, συστήνεται να τα χρησιμοποιούμε αποκλειστικά για μία φορά και να αποφεύγουμε τη φύλαξη άλλων υγρών, όπως αλκοολούχων ποτών (π.χ. τσίπουρου, κρασιού) ή υγρών τροφίμων (π.χ. λαδιού, ξιδιού), τα οποία είναι πιο «επιθετικά» για το πλαστικό, μπορούν δηλαδή να το καταστρέψουν πιο εύκολα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν ενδείκνυνται ακόμη και για το νερό της βρύσης, επειδή περιέχει χλώριο, που δρα αρνητικά στο πλαστικό μπουκάλι. Ασφαλέστερα για τη φύλαξη νερού στο ψυγείο είναι τα γυάλινα μπουκάλια.ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ την κ. ΓΙΩΤΑ ΔΗΜΑΚΑ, ειδική αλλεργιολόγο, διευθύντρια της Αλλεργιολογικής Μονάδας του Γ.Ν. «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ», τη διδάκτορα ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, δερματολόγο-αφροδισιολόγο, και τον κ. ΘΕΟΛΟΓΟ Α. ΣΙΟΥΤΗ, χειρουργό οδοντίατρο-εμφυτευματολόγο.