Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την ασθένεια του Άλτσχαϊμερ, μια νέα μελέτη αναδεικνύει έναν παράγοντα που όλοι αντιμετωπίζουμε καθημερινά και ο οποίος είναι δύσκολο να αποφευχθεί.
Η νόσος του Άλτσχαϊμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας. Ωστόσο, εκτός από την ηλικία, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου που σήμερα αναγνωρίζονται: το κάπνισμα, το αλκοόλ, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, το χρόνιο άγχος, η κατάθλιψη και πιο πρόσφατα, η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Τι έδειξε η έρευνα για το Άλτσχαϊμερ;
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet Planetary Health, ενισχύει αυτόν τον σύνδεσμο. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Cambridge εξέτασαν 51 διεθνείς μελέτες, αναλύοντας δεδομένα από περισσότερους από 29 εκατομμύρια ανθρώπους, για να αξιολογήσουν την επίδραση της έκθεσης στη ρύπανση στον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Το αποτέλεσμα είναι ξεκάθαρο: όσο μεγαλύτερη είναι η έκθεση, τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος. Σε μέσο όρο, κάθε αύξηση 10 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο σωματιδίων (PM2,5) συνδέεται με αύξηση 17% στον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας.
Ποιοι ρύποι εμπλέκονται;
Οι ερευνητές εντόπισαν τρεις βασικούς τύπους ρύπων που προκαλούν ανησυχία:
- Σωματίδια (PM2,5): Προέρχονται από τις εκπομπές των αυτοκινήτων, των εργοστασίων ή τη θέρμανση με καύση ξύλων. Τα σωματίδια αυτά είναι τόσο μικρά που μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες και να φτάσουν ακόμη και στον εγκέφαλο.
- Διοξείδιο του αζώτου (NO₂): Παρών στα αέρια εκπομπών και στους βιομηχανικούς καπνούς, επιδεινώνει τα αναπνευστικά προβλήματα και ενδέχεται να διαδραματίσει ρόλο στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
- Σκόνη: Παράγεται επίσης από τη καύση και συμβάλλει στην ατμοσφαιρική ρύπανση, επηρεάζοντας όχι μόνο τους πνεύμονες και την καρδιά αλλά και τον εγκέφαλο.
Πώς επηρεάζει η ατμοσφαιρική ρύπανση τον εγκέφαλό μας;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ρύπανση φαίνεται να διαταράσσει την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο, κυρίως στις περιοχές που σχετίζονται με τη μνήμη.
Αυτή η κακή κυκλοφορία μειώνει την παροχή οξυγόνου, προάγοντας την εμφάνιση βλαβών στον εγκέφαλο, οι οποίες είναι ένας από τους μηχανισμούς που υποψιάζονται για την ανάπτυξη του Άλτσχαϊμερ. Ένας άλλος παράγοντας που εξετάζεται είναι η χρόνια φλεγμονή και το οξειδωτικό άγχος, που προκαλούνται από τους ρύπους και ενδέχεται να συμβάλλουν στη νευρωνική εκφύλιση.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές αυτή η ανακάλυψη αλλάζει την αντίληψή μας για την πρόληψη της νόσου του Άλτσχαϊμερ. Μέχρι σήμερα, η έρευνα είχε επικεντρωθεί κυρίως σε αιτίες που αφορούν τον εγκέφαλο, όπως η συσσώρευση ανώμαλων πρωτεϊνών. Ωστόσο, αυτή η μελέτη δείχνει ότι το εξωτερικό περιβάλλον διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο.
Επίσης, αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η μάχη κατά της ρύπανσης δεν περιορίζεται στις αναπνευστικές ή καρδιοαγγειακές παθήσεις. Μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας, όπως τονίζει η κύρια συγγραφέας της μελέτης.
Μπορούμε να προστατευτούμε στην καθημερινότητά μας;
Είναι δύσκολο να προστατευτούμε πλήρως από αυτόν τον παράγοντα. Η λύση δεν είναι μόνο ατομική. Ωστόσο, καθένας από εμάς μπορεί να αναλάβει δράση στο επίπεδο του.
Καθώς οι περιπτώσεις άνοιας αυξάνονται, αυτή η ανακάλυψη υπενθυμίζει την ανάγκη για συλλογικό αγώνα υπέρ του καθαρού αέρα. Γιατί, όπως και το σώμα, έτσι και το μυαλό χρειάζεται καθαρό αέρα για να παραμείνει υγιές.
