Ο καφές είναι γνωστό πως στις κατάλληλες ποσότητες, μπορεί να είναι ευεργετικός. Συγκεκριμένα ως προς τις γυναίκες, σύμφωνα με πρόσφατα αποτελέσματα μελέτης, η συνολική κατανάλωση καφεΐνης και καφέ, αύξησε τις πιθανότητες οι συμμετέχουσες να μην εμφανίσουν περιορισμούς στη σωματική λειτουργία, παράπονα για τη μνήμη, προβλήματα ψυχικής υγείας, γνωστικές διαταραχές ή σοβαρές χρόνιες ασθένειες μεγαλώνοντας.
Τα ευρήματα της μελέτης παρουσιάστηκαν στο συνέδριο Nutrition 2025, που πραγματοποιήθηκε στο Ορλάντο της Φλόριντα.
Η σύνδεση μεταξύ καφέ και υγιούς γήρανσης για τις γυναίκες
Η υγιής γήρανση είναι ένας ευρύς όρος, αλλά στην εν λόγω έρευνα, οι συμμετέχουσες χαρακτηρίστηκαν ότι βιώνουν υγιή γήρανση αν πληρούσαν τα ακόλουθα κριτήρια:
- να ζουν τουλάχιστον μέχρι τα 70 έτη
- να μην έχουν 11 σημαντικές χρόνιες ασθένειες
- να μην έχουν περιορισμούς στη σωματική λειτουργία
- να μην παρουσιάζουν προβλήματα ψυχικής υγείας ή γνωστικές διαταραχές
- να μην έχουν θέματα μνήμης
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη μελέτη Nurses’ Health Study για έναν μεγάλο αριθμό γυναικών (συνολικά περιλήφθηκαν 47.513 γυναίκες) και για μεγάλο χρονικό διάστημα (30 έτη). Οι ίδιοι ανέλυσαν ερωτηματολόγια συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων για να εξετάσουν την πρόσληψη καφεΐνης από καφέ, τσάι κ.λπ.
Στις αναλύσεις τους, μπόρεσαν να προσαρμόσουν παράγοντες όπως η ηλικία των συμμετεχόντων, τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, οι συνήθειες καπνίσματος και η κατανάλωση αλκοόλ. Με την πάροδο των χρόνων, λίγες παραπάνω από 3.700 γυναίκες εμφάνισαν υγιή γήρανση βάσει των κριτηρίων της μελέτης.
Η περισσότερη καφεΐνη προερχόταν από τον καφέ και η μέση κατανάλωση καφεΐνης στην αρχή της μελέτης ήταν 315 mg ημερησίως. Όταν εξετάστηκαν όλες οι πηγές καφεΐνης, ο καφές αύξησε τις πιθανότητες των συμμετεχόντων να βιώσουν υγιή γήρανση.
Οι ερευνητές δεν βρήκαν συσχέτιση μεταξύ υγιούς γήρανσης ή των επιμέρους τομέων της και της κατανάλωσης τσαγιού, τσαγιού χωρίς καφεΐνη ή καφέ χωρίς καφεΐνη. Τα αποτελέσματα επίσης υποδείκνυαν ότι η κατανάλωση ανθρακούχων ροφημάτων με ζάχαρη και καφεΐνη μπορεί να μειώνει την πιθανότητα υγιούς γήρανσης στις γυναίκες.
Η συγγραφέας της μελέτης, Σάρα Μαχντάβι, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Harvard T.H. Chan του Πανεπιστημίου Harvard και επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, δήλωσε:
«Βρήκαμε ότι η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης από καφέ κατά τη μέση ηλικία συνδέεται με υγιή γήρανση αργότερα στη ζωή. Ορίσαμε την υγιή γήρανση αυστηρά: όχι απλώς επιβίωση σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά μια ζωή χωρίς σημαντικές χρόνιες ασθένειες, γνωστική έκπτωση, σωματική αναπηρία ή κακή ψυχική υγεία. Κάθε επιπλέον φλιτζάνι καφέ συνδέθηκε με περίπου 2% μεγαλύτερη πιθανότητα υγιούς γήρανσης. Η συσχέτιση ήταν δοσοεξαρτώμενη για τον καφέ, αν και μέτρια και δεν παρατηρήθηκε για τον καφέ χωρίς καφεΐνη ή το τσάι, πιθανώς λόγω χαμηλότερης κατανάλωσης και διαφορών στη βιοδραστική σύσταση».
Συνολικά, η μελέτη υποδηλώνει ότι η κατανάλωση καφέ στη μέση ηλικία μπορεί να προσφέρει μακροχρόνια οφέλη στις γυναίκες. Αν και ορισμένες λεπτομέρειες της μελέτης παραμένουν ασαφείς, όπως η χρήση πρόσθετων στον καφέ (ζάχαρη, κρέμα), ο τύπος καφέ καθώς και αλλαγές στην κατανάλωση καφεΐνης με το πέρασμα του χρόνου, τα αποτελέσματα χαρακτηρίστηκαν «ενθαρρυντικά».
Καφές: Δεν «ταιριάζει» σε όλους
Παρόλα αυτά, χρειάζεται προσοχή, ειδικά για όσους λαμβάνουν φάρμακα για χρόνια νοσήματα, καθώς η καφεΐνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα ή να επηρεάσει υποκείμενα προβλήματα υγείας.
Όπως συμπλήρωσε η Μαχντάβι:
«Ο καφές δεν είναι για όλους τους ανθρώπους ωφέλιμος. Ο μεταβολισμός της καφεΐνης διαφέρει σημαντικά ανάλογα με τη γενετική και ορμονικούς παράγοντες. Η προηγούμενη έρευνά μας έδειξε ότι γυναίκες με πιο αργό μεταβολισμό ίσως δεν ωφελούνται από την υψηλή κατανάλωση και μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς σε αρνητικές επιπτώσεις. Η εξατομικευμένη διατροφή — που λαμβάνει υπόψη φύλο και γενετικές διαφορές — θα είναι το κλειδί στις μελλοντικές συστάσεις».
