Πόσες φορές έχεις προσπαθήσει να ξεφορτωθείς εκείνη τη μόνιμη δυσκαμψία στον αυχένα, την πλάτη ή τα ισχία και, παρά τις διατάσεις, το foam rolling ή το μασάζ, τίποτα δεν αλλάζει ουσιαστικά; Ίσως μάλιστα μετά από stretching να νιώθεις το σημείο ακόμη πιο «πιασμένο». Πρόκειται για «προστατευτική ένταση», μια ακούσια αντίδραση του νευρικού συστήματος, που επιχειρεί να προστατεύσει περιοχές στο σώμα που θεωρεί «ευάλωτες».
Τι είναι η «προστατευτική ένταση»;
Η κλασική, μηχανική μυϊκή σύσπαση προκαλείται από υπερφόρτωση ή κακή στάση και υποχωρεί σχετικά γρήγορα με ξεκούραση και κατάλληλες διατάσεις.
Η προστατευτική ένταση, αντίθετα, δεν αφορά μόνο τους μύες. Το κεντρικό νευρικό σύστημα, αντιλαμβανόμενο μια πιθανή απειλή –π.χ. ένας παλιός τραυματισμός, έλλειψη σταθερότητας στις αρθρώσεις ή υψηλά επίπεδα στρες– «σφίγγει» τοπικά τους ιστούς για να περιορίσει την κίνηση. Στόχος είναι η σταθερότητα, όχι η χαλάρωση.
Τα σημάδια στο σώμα
Η δυσκαμψία που δεν περνάει δεν είναι πάντα μυϊκό πρόβλημα. Συχνά, είναι «μήνυμα» του νευρικού συστήματος ότι χρειάζεται σταθερότητα. Πώς αναγνωρίζουμε την «προστατευτική ένταση»;
-
Επιδείνωση μετά από διατάσεις: Αν η ενόχληση αυξάνεται μετά το stretching, είναι ένδειξη ότι το νευρικό σύστημα αισθάνεται «απειλή».
-
Μονόπλευρη δυσκαμψία: Όταν μόνο η μία πλευρά παραμένει σφιχτή παρά τις ίδιες ασκήσεις και για τις δύο.
-
Επαναλαμβανόμενη ένταση στα ίδια σημεία: Παρά τη συνέπεια στις διατάσεις, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη βελτίωση.
-
Μεταβλητότητα ανάλογα με το στρες και τον ύπνο: Η ένταση αλλάζει ένταση και διάρκεια ανάλογα με την ψυχική και σωματική κόπωση.
Πώς να δουλέψεις μαζί της, όχι εναντίον της
Η προστατευτική ένταση δεν υποχωρεί με περισσότερες διατάσεις. Χρειάζεται προσέγγιση που να κάνει το νευρικό σύστημα να αισθανθεί ασφάλεια:
-
Ήπια κινητικότητα και ελεγχόμενες κινήσεις αντί για επιθετικό stretching.
-
Ασκήσεις σταθερότητας κορμού ώστε να δώσεις στήριξη στις αρθρώσεις.
-
Τεχνικές ρύθμισης του νευρικού συστήματος: βαθιές, ρυθμικές αναπνοές (π.χ. εισπνοή 5 δευτ., εκπνοή 7, παύση 3), χαλάρωση, περίπατοι στη φύση, ποιοτικός ύπνος.
-
Συνδυασμός κινητικότητας και ενδυνάμωσης για να «πείσεις» το σώμα ότι η κίνηση είναι ασφαλής.
-
Τεχνικές όπως ο διαλογισμός και οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση. Η πρακτική mindfulness είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι ηρεμεί το νευρικό σύστημα και βοηθάει στην απελευθέρωση και την καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων του στρες.
Όταν σεβόμαστε το σώμα μας και το εκπαιδεύουμε με σωστό τρόπο, η κίνηση γίνεται πιο ελεύθερη και ο πόνος μειώνεται σταδιακά και:
- Βελτιώνουμε την ευλυγισία μας, αυξάνοντας το μήκος των μυών και το εύρος κίνησης των αρθρώσεων.
- Βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος στους μυς και στις αρθρώσεις,.
- Συμβάλλουμε στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος, με αποτέλεσμα καλύτερη διάθεση και πιο ποιοτικό ύπνο.
