Πόσο μας επηρεάζουν οι στίχοι των τραγουδιών και με ποιους τρόπους; Μια νέα, εκτενής έρευνα δείχνει ότι οι λέξεις που περιέχονται στα τραγούδια κάνουν πολύ περισσότερα από το να συνοδεύουν απλώς μια μελωδία. Μπορούν ακόμη και να διαμορφώνουν ενεργά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές των ακροατών, λένε οι επιστήμονες.
Τα ευρήματα της εν λόγω μελέτης, τα οποία και δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Psychology of Music, δείχνουν ότι η έκθεση σε συγκεκριμένο λυρικό περιεχόμενο μπορεί να έχει μετρήσιμες επιδράσεις σε ένα ευρύ φάσμα, από τη φιλανθρωπική συμπεριφορά και την ενσυναίσθηση έως την επιθετικότητα και τη σεξουαλικότητα.
Μουσική και ακροατές
Η ακρόαση μουσικής για πολλούς αποτελεί κυρίαρχη δραστηριότητα στην καθημερινή ζωή. Πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο μέσος άνθρωπος ακούει μουσική περίπου τρεις ώρες την ημέρα. Τα πιο δημοφιλή είδη συχνά περιλαμβάνουν στίχους που πραγματεύονται έντονα θέματα, όπως οι ρομαντικές σχέσεις και η κοινωνική διαμαρτυρία.
Οι ειδικοί ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για το πώς αυτά τα μηνύματα μπορεί να επηρεάζουν τους ακροατές, ιδιαίτερα τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες που διαμορφώνουν την ταυτότητά τους.
Τελικά μας επηρεάζουν οι στίχοι;
Παρά την πανταχού παρουσία της μουσικής, πολλοί ακροατές πιστεύουν ότι οι στίχοι που ακούν δεν τους επηρεάζουν. Αυτή η πεποίθηση συχνά πηγάζει από το αίσθημα προσωπικής αυτονομίας ή από την ισχυρή ταύτιση με συγκεκριμένους καλλιτέχνες. Επίσης, γίνεται η υπόθεση ότι σπάνια προσέχουμε τον στίχο και ότι δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στη μελωδία και τον ρυθμό.
Οι επικεφαλής της μελέτης στόχευσαν να διαπιστώσουν αν οι στίχοι των τραγουδιών λειτουργούν ως ψυχολογικό ερέθισμα που μπορεί να μεταβάλει τη συμπεριφορά, τα συναισθηματικά βιώματα και τις στάσεις με προβλέψιμο τρόπο.
Η έρευνα αποκάλυψε ότι οι στίχοι των τραγουδιών έχουν μεσαίου μεγέθους επίδραση στα γνωστικά και συμπεριφορικά αποτελέσματα, αφού το περιεχόμενο των στίχων ευθυγραμμιζόταν γενικά με τη μετέπειτα συμπεριφορά των ακροατών. Για παράδειγμα, άτομα που άκουγαν τραγούδια με κοινωνικούς στίχους, που εκφράζουν θέματα βοήθειας και καλοσύνης, ήταν πιο πιθανό να επιδείξουν βοηθητικές συμπεριφορές.
Συγκεκριμένες μελέτες έδειξαν ότι αυτοί οι ακροατές δώριζαν περισσότερα χρήματα σε φιλανθρωπίες, άφηναν μεγαλύτερα φιλοδωρήματα και ήταν πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν σε μικρές καθημερινές καταστάσεις. Αντίθετα, η έκθεση σε επιθετικούς στίχους συνδέθηκε με αυξημένη εχθρικότητα.
Στίχοι και απόσπαση προσοχής
Οι ερευνητές εξέτασαν, επίσης, πώς η παρουσία στίχων επηρεάζει τη γνωστική απόδοση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα τραγούδια με στίχους τείνουν να αποσπούν περισσότερο την προσοχή από ό,τι η ορχηστρική μουσική.
Οι ακροατές παρουσίασαν χαμηλότερη απόδοση σε καθήκοντα που απαιτούν λεκτική μνήμη, κατανόηση κειμένου και προσοχή, υποδηλώνοντας ότι ο εγκέφαλος επεξεργάζεται αυτόματα τις γλωσσικές πληροφορίες των τραγουδιών, αποσπώντας γνωστικούς πόρους από άλλες εργασίες.
