Σήμερα 300 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν διαβήτη τύπου 2 – μεταξύ των οποίων περίπου 1 εκατομμύριο Έλληνες. Η νόσος καλπάζει, κάτι που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στο δυτικό τρόπο ζωής και διατροφής και στη δραματική αύξηση της παχυσαρκίας. Το ευχάριστο είναι ότι με εξίσου γρήγορο ρυθμό τρέχουν και οι εξελίξεις όσον αφορά τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου (του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2). Εμείς συγκεντρώσαμε τις σημαντικότερες από αυτές και σας τις παρουσιάζουμε.

Τεστ έγκαιρης διάγνωσης
Μέτρηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη Οι ειδικοί εξηγούν ότι σήμερα, όταν γίνεται η διάγνωση του διαβήτη τύπου 2, έχει ήδη «χαθεί» το 50% της ικανότητας των β-κυττάρων του παγκρέατος να παράγουν ινσουλίνη. Είναι, λοιπόν, σημαντικό η διάγνωση να γίνεται νωρίτερα. Αυτό έχει ήδη επιτευχθεί με εξετάσεις, που συνίστανται στην ενδοφλέβια χορήγηση ινσουλίνης και γλυκόζης προκειμένου να εκτιμηθεί ο βαθμός αντίστασης των ιστών στη δράση της ινσουλίνης και η ικανότητα των β-κυττάρων του παγκρέατος για έκκριση ινσουλίνης. Ωστόσο, αυτά τα τεστ προς το παρόν εφαρμόζονται μόνο στο πλαίσιο κλινικών μελετών.
Εξέταση αίματος
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ πειραματίζονται με ένα τεστ αίματος για τη μέτρηση των τιμών 5 αμινοξέων, με βάση το οποίο προσδοκούν ότι θα εντοπίζουν όσους έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν διαβήτη τύπου 2 μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.

Έρχεται το τεχνητό πάγκρεας;

  • Στη θεωρία, το τεχνητό πάγκρεας είναι ένα σύστημα προηγμένης τεχνολογίας που ανιχνεύει τις τιμές του σακχάρου στο αίμα, υπολογίζει την απαιτούμενη δόση ινσουλίνης και την εγχέει στο αίμα μέσα από ένα λεπτό σωληνάκι που βρίσκεται μόνιμα υποδόρια στο δέρμα και συνδέεται με μια αντλία, η οποία τοποθετείται π.χ. στη ζώνη, στο παντελόνι, στο σακάκι.
  • Σήμερα, το δεύτερο σκέλος αυτού του συστήματος, δηλαδή οι αντλίες ινσουλίνης, έχουν ήδη εξελιχθεί και εγχέουν ινσουλίνη με συγκεκριμένο ρυθμό και σε ορισμένη δόση, η οποία ρυθμίζεται από τον ίδιο το διαβητικό με την καθοδήγηση του γιατρού του.
  • Ωστόσο, το πρώτο σκέλος του συστήματος, δηλαδή η ανίχνευση με ειδικούς αισθητήρες των τιμών του σακχάρου στο αίμα προκειμένου να «ενημερώνεται» αυτόματα -μέσω υπερήχων- η αντλία ινσουλίνης, δεν έχει εξελιχθεί ακόμη επαρκώς. Το πρόβλημα που πρέπει να ξεπεράσουν οι ειδικοί είναι ότι οι αισθητήρες που τοποθετούνται στο σώμα του διαβητικού (π.χ. υποδόρια, ενδοκοιλιακά, ακόμη και ενδοαρτηριακά) σταδιακά απομονώνονται από τον οργανισμό και έτσι μειώνεται η λειτουργικότητά τους. Είναι απαραίτητο να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο προκειμένου το τεχνητό πάγκρεας να γίνει πραγματικότητα.
Καινούργια φάρμακα
Ένα νέο αντιδιαβητικό φάρμακο αναμένεται να εγκριθεί τον επόμενο χρόνο από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Πρόκειται για μια ουσία (ονομάζεται dapagliflozin) που παρεμποδίζει την επαναρρόφηση της γλυκόζης από τα νεφρά και ευνοεί την αποβολή της από τα ούρα (αν και φυσιολογικά ο οργανισμός μας επαναρροφά τη γλυκόζη που φιλτράρεται από τα νεφρά και εξέρχεται στα ούρα, στους διαβητικούς η αναστολή της επαναρρόφησης της γλυκόζης και η απώλειά της από τα ούρα είναι επιθυμητή, επειδή οδηγεί σε μείωση της υπεργλυκαιμίας).

H χειρουργική λύση
Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας, όπως το γαστρικό by-pass και ο γαστρικός δακτύλιος, συστήνονται πλέον και για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2. Πρόσφατα, μάλιστα, η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη (International Diabetes Federation) ανακοίνωσε επίσημα ότι αποδέχεται τη διενέργεια αυτών των επεμβάσεων για την αντιμετώπιση διαβητικών ασθενών με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) 35 ή περισσότερο ή με ΔΜΣ 30-35, εφόσον δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή και έχουν σοβαρούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου (ο ΔΜΣ βρίσκεται διαιρώντας το βάρος σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους (π.χ. αν κάποιος ζυγίζει 100 κιλά και το ύψος του είναι 1,70, τότε έχει ΔΜΣ = 100 / 1,70×1,70 = 34,6).

Εξελιγμένη ινσουλίνη
1.
Ενέσεις 3 φορές την εβδομάδα
Σήμερα οι διαβητικοί που λαμβάνουν ινσουλίνη αναγκάζονται να κάνουν τουλάχιστον μία ένεση ινσουλίνης την ημέρα. Ήδη όμως μελετάται μια μορφή ινσουλίνης που θα χορηγείται με ένεση κάθε 48 ώρες. Η σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «Lancet». Η νέα ινσουλίνη αναμένεται να κυκλοφορήσει τον επόμενο χρόνο.
2. Νέα ινσουλίνη σε σπρέι
Μια νέα μορφή ινσουλίνης σε μορφή σπρέι κυκλοφορεί ήδη στις Η.Π.Α. ως πειραματικό φάρμακο (Investigational New Drug-IND) – δηλαδή δεν χορηγείται ευρέως στους ασθενείς. Αυτή η ινσουλίνη απορροφάται από το βλεννογόνο του στόματος και καταλήγει στην κυκλοφορία του αίματος (έχει διαφορετικό μηχανισμό δράσης από την εισπνεόμενη ινσουλίνη, που αποσύρθηκε το 2007 επειδή θεωρήθηκε επιβλαβής για τους πνεύμονες, αλλά και ασύμφορη οικονομικά).
3. Η «έξυπνη» ινσουλίνη
Είναι μια μορφή ινσουλίνης που θα λαμβάνεται από τον ασθενή με υποδόρια ένεση και θα ενεργοποιείται μόνο όταν θα αυξάνονται οι τιμές του σακχάρου του στο αίμα. Παράλληλα μελετάται και η ινσουλίνη σε μορφή χαπιού, αλλά και ρινικού σπρέι.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΕΥΘΥΜΙΟ ΚΑΠΑΝΤΑΗ, παθολόγο-διαβητολόγο, διευθυντή του τμήματος Παχυσαρκίας – Διαβήτη – Μεταβολισμού του Νοσοκομείου «Metropolitan».