Καθώς τα εμβόλια έναντι του SARS-CoV-2 λαμβάνουν σταδιακά εγκρίσεις από τις ρυθμιστικές Αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ένα σημαντικό ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι αναρρώσαντες θα πρέπει επίσης να εμβολιαστούν, αφού λογικά θα έχουν αναπτύξει κάποιου βαθμού ανοσία έναντι του ιού SARS-CoV-2. Ωστόσο, η φυσική ανοσία που επιτυγχάνεται έπειτα από μια λοίμωξη με έναν ιό ή μικρόβιο δεν είναι απαραίτητα ανώτερη ή ισχυρότερη της ανοσίας που επιτυγχάνεται μέσω των εμβολίων για το ίδιο νόσημα, και υπάρχουν πολλά σχετικά παραδείγματα.

Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης, Ιωάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ) επεξηγούν τα διαθέσιμα δεδομένα.

Επιστημονικά δεδομένα

Πολλοί επιστήμονες πιθανώς θα συμφωνούσαν ότι «η φυσική μόλυνση προσφέρει καλύτερη ανοσία από αυτή που προσφέρει ο εμβολιασμός». Πράγματι, υπάρχουν πολλά παθογόνα για τα οποία η φυσική λοίμωξη προκαλεί ισχυρότερες ανοσολογικές αντιδράσεις και εάν κάποιος επιβιώσει από αυτή τη λοίμωξη, τότε θα αναπτύξει πιο μακροχρόνια ανοσία συγκριτικά με τον αντίστοιχο εμβολιασμό. Τυπικό παράδειγμα μιας τέτοιας λοίμωξης αποτελεί η ιλαρά. Ομως, υπάρχουν άλλοι παθογόνοι οργανισμοί για τους οποίους ο εμβολιασμός δημιουργεί ισχυρότερες ανοσολογικές αντιδράσεις και αποτελεσματικότερη προστασία από αυτή που δημιουργεί η φυσική λοίμωξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το ανθρώπινο εμβόλιο μπορεί να χαρακτηριστεί ότι προάγει την «υπερ-ανοσία» έναντι του παθογόνου.

Πιο συγκεκριμένα, ένα τέτοιο εμβόλιο προκαλεί ανοσολογικές αποκρίσεις που είναι πιο ισχυρές από αυτές που δημιουργούνται έπειτα από φυσική μόλυνση. Ενα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τέτανος. Ενα ακόμη παράδειγμα από τον κόσμο των βακτηρίων είναι ο Αιμόφιλος της Ινφλουένζας τύπου Β (Hib). Ο Hib προκαλεί μια ποικιλία σοβαρών λοιμώξεων, όπως μηνιγγίτιδα, πνευμονία, ακόμα και σηψαιμία. Εντούτοις, η ανοσολογική απόκριση στον εμβολιασμό έναντι του αιμόφιλου ενισχύεται σημαντικά σε σχέση με την απόκριση στη φυσική μόλυνση από το μικρόβιο.

Αναλύσεις και δεδομένα

Οσον αφορά τον κορωνοϊό, το ερώτημα που παραμένει είναι εάν η φυσική λοίμωξη ή το εμβόλιο προσφέρει μεγαλύτερη προστασία. Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση θα δοθεί καθώς συλλέγονται περισσότερα δεδομένα από τις συνεχιζόμενες μελέτες της φυσικής λοίμωξης και των εμβολίων. Τα αρχικά αποτελέσματα από τις ενδιάμεσες αναλύσεις των δύο εμβολίων τεχνολογίας mRNA έναντι του SAR-CoV-2 των εταιρειών Pfizer / BioNTech και Moderna δείχνουν ελάττωση του κινδύνου λοίμωξης περίπου κατά 95%. Η προστασία έναντι της λοίμωξης έχει συσχετιστεί με την παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων τόσο σε μελέτες με εμβόλια όσο και σε μελέτες παθητικής ανοσοποίησης μέσω μεταφοράς αντισωμάτων σε πειράματα σε ζώα.

Επιπλέον, αυτά τα εξουδετερωτικά αντισώματα φαίνεται να είναι αποτελεσματικά και ως προς την πρόληψη της αρχικής λοίμωξης από τον SARS-CoV-2 στους ανθρώπους, γεγονός που δείχνει ότι μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην προστασία από τη λοίμωξη COVID-19.  Εν τω μεταξύ, ακόμη και αν τα επίπεδα των εξουδετερωτικών αντισωμάτων που επιτυγχάνονται δεν παρέχουν πλήρη ανοσία και δεν επαρκούν για την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου από το ανώτερο αναπνευστικό (που μοιάζουν με του κοινού κρυολογήματος), μπορεί να είναι ικανά να αποτρέψουν τις σοβαρές εκδηλώσεις και επιπλοκές της νόσου από το κατώτερο αναπνευστικό (δηλαδή να προλαμβάνουν την πνευμονία από τον SARS-CoV-2).

Μετάδοση

Ωστόσο, δεν είναι ακόμα σαφές σε ποιον βαθμό τα εμβόλια μπορεί να εμποδίζουν τη μετάδοση του ιού από ένα εμβολιασμένο άτομο που μολύνθηκε από τον ιό σε ένα επίνοσο άτομο (δηλαδή σε κάποιο άτομο που δεν έχει ανοσία έναντι του ιού). Επιπλέον, φαίνεται ότι σε μερικούς αναρρώσαντες ο τίτλος των αντισωμάτων φθίνει με τον χρόνο, και πράγματι υπάρχουν αναφορές επανεμφάνισης της νόσου σε άτομα που έχουν αναρρώσει από την αρχική λοίμωξη COVID-19, και ίσως σχετίζονται με ανεπαρκή αρχική ανοσολογική απόκριση.

Συμπερασματικά, υπάρχει αισιοδοξία ότι η διεθνής επιστημονική προσπάθεια θα οδηγήσει σε εμβόλια που εκλύουν ισχυρές ανοσολογικές ανταποκρίσεις και αποτελεσματική προστασία έναντι της λοίμωξης COVID-19, όπως τα εμβόλια mRNA. Επίσης υπάρχει πιθανότητα αυτή η ανοσολογική απόκριση να είναι ακόμα και ανώτερη από αυτήν που εκλύει η φυσική λοίμωξη, αποφεύγοντας παράλληλα τους κινδύνους νόσησης και μοιραίων επιπλοκών της φυσικής λοίμωξης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ