Η άνοια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο συμπτωμάτων που βλάπτουν τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου σε μεγαλύτερες κυρίως ηλικίες.
Ενώ η λήθη αποτελεί ένα τυπικό μέρος της διαδικασίας της γήρανσης, η εκφύλιση της γνωστικής ικανότητας ενός ατόμου μεγαλώνοντας δεν είναι αναπόφευκτη ή δεδομένη. Η άνοια που προσβάλει κυρίως τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα, μπορεί να προσβάλει πιο σπάνια και τα νεαρά, καθιστώντας την καθημερινή τους ζωή δυσλειτουργική.
Ο πιο συνήθης τύπος άνοιας είναι η νόσος Αλτσχάιμερ με τα συμπτώματά της να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
- Αμνησία.
- Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων.
- Δυσκολία στην ολοκλήρωση εργασιών.
- Αλλαγές στην προσωπικότητα ενός ατόμου.
- Δυσκολίες στην ομιλία.
Διαβάστε επίσης: Μυαλό: Πώς θα παραμείνει «δυνατό» μεγαλώνοντας
Τα πρώιμα σημάδια της άνοιας
Απώλεια μνήμης
Ένα άτομο που δυσκολεύεται να ανακαλέσει πληροφορίες που μόλις έλαβε και βασίζεται επί μονίμου βάσεως σε φίλους, συγγενείς ή οτιδήποτε άλλο το βοηθά να θυμηθεί, είναι πιθανό να βρίσκεται στο πρώιμο στάδιο ανάπτυξης κάποιου είδους άνοιας.
Δυσκολία στην τήρηση κανόνων και οδηγιών καθώς και στην επίλυση προβλημάτων
Άλλο ένα κοινό σύμπτωμα άνοιας μπορεί να είναι η δυσκολία τήρησης οδηγιών, όπως για παράδειγμα το να ακολουθήσει κανείς μια συνταγή ενώ μαγειρεύει ή τους απαραίτητους κανόνες κατά την οδήγηση.
Η επίλυση προβλημάτων μπορεί επίσης να είναι πιο δύσκολη, όταν για παράδειγμα αθροίζονται ποσά για την πληρωμή λογαριασμών.
Δυσκολία στην εκτέλεση γνωστών εργασιών
Ακόμη ένα πρώιμο σημάδι άνοιας μπορεί να είναι η δυσκολία εκτέλεσης απλών καθημερινών εργασιών. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να δυσκολεύεται να χειριστεί το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης, τον υπολογιστή, να μην μπορεί να ετοιμάσει τον καφέ του ή να πάει σε ένα οικείο μέρος.
Σύγχυση σχετικά με το χρόνο και τον τόπο
Η άνοια μπορεί να δυσκολέψει την επαφή μας με το χρόνο. Ένα άτομο μπορεί να ξεχάσει πού βρίσκεται, πώς έφτασε εκεί και γιατί.
Εάν κάποιο άτομο «παλεύει» με την ώρα ή και τις ημερομηνίες γεγονότων, αδυνατώντας πολλές φορές να διαχωρίσει χρονικά παρελθόν, παρόν και μέλλον, είναι πιθανό να μιλάμε για μια περίπτωση άνοιας.
Δυσκολίες στην κατανόηση οπτικών πληροφοριών
Οι οπτικές πληροφορίες μπορεί να αποτελούν πρόκληση για ένα άτομο που πάσχει από άνοια. Μπορεί να είναι δύσκολο να διαβάσει, να κρίνει αποστάσεις, να διακρίνει χρώματα.
Κάποιος που οδηγεί ή κάνει ποδήλατο μπορεί να δυσκολευτεί σε αυτές του τις δραστηριότητες καθώς και να αποπροσανατολιστεί ενώ επισκέπτεται γνωστές τοποθεσίες όντας στα πρώιμα στάδια κάποιας μορφής άνοιας.
Προβλήματα στην ομιλία και τη γραφή
Οι συζητήσεις μπορεί να είναι δύσκολες για κάποιον που πάσχει από άνοια αφού το άτομο μπορεί να ξεχάσει τι είπε το ίδιο ή οι συνομιλητές του.
Στα πρώιμα στάδια, ένα άτομο μπορεί επίσης να παρατηρήσει ότι οι γνώσεις ορθογραφίας και γραμματικής της γλώσσας εξασθενούν. Ως εκ τούτου, το χειρόγραφο ενός ατόμου μπορεί να είναι δυσνόητο.
Τάση για λάθος τοποθέτηση αντικειμένων
Ένα άτομο που πάσχει από άνοια μπορεί να μην μπορεί να θυμηθεί πού άφησε συνηθισμένα αντικείμενα όπως το τηλέφωνο, το πορτοφόλι, τα κλειδιά του. Η εσφαλμένη τοποθέτηση πραγμάτων μπορεί να καταλήξει να είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντική και να οδηγήσει το άτομο να υποπτεύεται τους γύρω του για κλοπή.
Κακή κρίση ή λήψη αποφάσεων
Τα άτομα με άνοια μπορεί να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τι είναι δίκαιο και λογικό. Αυτό μπορεί να σημαίνει πως ξοδεύουν πάρα πολλά για αγαθά ή αγοράζουν πράγματα που δεν χρειάζονται.
Ορισμένα άτομα δίνουν επίσης λιγότερη προσοχή στην προσωπική τους υγιεινή ή εμφάνιση.
Αποχή από κοινωνικές δραστηριότητες
Ένα άτομο που πάσχει από άνοια μπορεί να χάσει το ενδιαφέρον του για συναναστροφή με άλλα άτομα στο σπίτι και στη δουλειά.
Μπορεί επίσης να σταματήσει να συμμετέχει σε χόμπι, αθλήματα ή ομαδικές δραστηριότητες.
Αλλαγές στην προσωπικότητα ή και τη διάθεση
Τα άτομα με άνοια μπορεί να παρουσιάσουν εναλλαγές στη διάθεση ή και αλλαγές στην προσωπικότητά τους.
Για παράδειγμα, μπορεί να νιώθουν εκνευρισμένα, καταθλιπτικά, φοβισμένα ή νευρικά και να ενεργούν με ακατάλληλο ή με μη συνηθισμένο σε σχέση με την μέχρι πρότινος συμπεριφορά τους, τρόπο.
