Γιατί μερικοί άνθρωποι γερνούν πιο γρήγορα;

Είναι γεγονός: Ορισμένοι άνθρωποι γερνούν καλύτερα από άλλους. Μερικοί φτάνουν στα 90 με νου και σώμα άθικτα, ενώ άλλοι παλεύουν με το Αλτσχάιμερ, τον διαβήτη ή ακόμα και με κινητικά προβλήματα δεκαετίες νωρίτερα.

Τώρα, νέα έρευνα με επικεφαλής ερευνητές από το University of Colorado Boulder που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Genetics, ρίχνει φως στα αίτια που κρύβονται πίσω από το φαινόμενο.

Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές εντόπισαν 400 γονίδια που σχετίζονται με την επιταχυνόμενη γήρανση σε επτά διαφορετικούς υποτύπους. Όπως αναφέρουν, διαφορετικές ομάδες γονιδίων φαίνεται να υποκρύπτουν διαφορετικά είδη διαταραγμένης γήρανσης, δηλαδή ευπάθειας, που κυμαίνονται από την γνωστική εξασθένιση έως προβλήματα κινητικότητας και κοινωνική απομόνωση.

Επαναπροσδιορίζοντας την «ευπάθεια»

Η μελέτη επικεντρώνεται στην «ευπάθεια», έναν γενικό όρο που περιγράφει την «πολυσυστηματική φυσιολογική παρακμή» που συχνά συνοδεύει τη γήρανση. Η ευπάθεια συνήθως αξιολογείται μέσα από έναν δείκτη 30 παραγόντων όπως η ταχύτητα βάδισης, η δύναμη της λαβής, ο αριθμός διαγνωσμένων ασθενειών και το επίπεδο κοινωνικής δραστηριότητας.

Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι ότι δύο άνθρωποι μπορεί να έχουν την ίδια υψηλή βαθμολογία ευπάθειας, παρόλο που ο ένας είναι γνωστικά οξυδερκής αλλά δεν μπορεί να περπατήσει και ο δεύτερος είναι σε καλή φυσική κατάσταση αλλά έχει κακή μνήμη.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ

Περπάτημα: Ποιος είναι ο ρυθμός που ενισχύει την υγεία της καρδιάς μας;

Αυτή η έλλειψη διάκρισης έχει δυσκολέψει τους γιατρούς να κάνουν συστάσεις και τους επιστήμονες να εντοπίσουν τις υποκείμενες αιτίες της μη υγιούς γήρανσης. «Η γήρανση δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να είναι κανείς ευπαθής», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές. «Το ερώτημα που γεννάται επομένως είναι: Ποια γονίδια εμπλέκονται;».

Ποια γονίδια σχετίζονται με την γήρανση;

Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια «μελέτη συσχέτισης σε επίπεδο γονιδιώματος», αναλύοντας το DNA και τα δεδομένα υγείας εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από την UK Biobank και άλλα δημόσια σύνολα δεδομένων, προκειμένου να διαπιστώσουν ποια γονίδια μπορεί να σχετίζονται με 30 συμπτώματα ευπάθειας.

Εντόπισαν 408 γονίδια που φάνηκαν να σχετίζονται με την επιταχυνόμενη γήρανση/ευπάθεια, μια σημαντική αύξηση σε σχέση με τα 37 γονίδια που είχαν εντοπιστεί προηγουμένως.

Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, ορισμένα γονίδια φάνηκαν να συνδέονται στενά με συγκεκριμένους υποτύπους μη υγιούς γήρανσης, όπως: «αναπηρία», «κακή γνωστική λειτουργία», «μεταβολικά νοσήματα», «πολλαπλές ασθένειες», «γενικά μη υγιεινός τρόπος ζωής» και «περιορισμένη κοινωνική υποστήριξη».

Για παράδειγμα, το γονίδιο SP1, που σχετίζεται με την ανοσολογική λειτουργία και τη νόσο του Αλτσχάιμερ, συσχετίστηκε έντονα με τον ευρύ υποτύπο της «κακής γνωστικής λειτουργίας», ενώ το γονίδιο FTO, ένα γονίδιο που είναι γνωστό ότι σχετίζεται με την παχυσαρκία, φάνηκε να σχετίζεται με διάφορες κατηγορίες μη υγιούς γήρανσης, αναφέρουν οι ερευνητές.