Αυξήθηκε το βάρος σας; Ίσως φταίει η κλιματική αλλαγή! Οι αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα ενδέχεται να κάνουν τα τρόφιμα πιο θερμιδογόνα και ταυτόχρονα να μειώνουν τα θρεπτικά συστατικά τους, υποστηρίζει νέα έρευνα.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους επιστήμονες από την Ολλανδία, τα αυξημένα επίπεδα CO2 οδηγούν σε αλλαγές στη σύνθεση βασικών γεωργικών προϊόντων, όπως το ρύζι και το κριθάρι, κάνοντάς τα πιο πλούσια σε θερμίδες, αλλά πιο φτωχά σε βασικά θρεπτικά στοιχεία όπως οι πρωτεΐνες, ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος. Αυτό σημαίνει ότι το φαγητό που καταναλώνουμε μπορεί να έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε θερμίδες, αλλά λιγότερη θρεπτική αξία, κάτι που ενδέχεται να συμβάλλει στην αύξηση του βάρους.
Η εν λόγω έρευνα ενισχύει τη σύνδεση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της υγείας, προσφέροντας μια νέα διάσταση στις συνέπειες της αυξανόμενης συγκέντρωσης CO2 στην ατμόσφαιρα.
«Η διατροφική ασφάλεια απειλείται, ακόμη κι αν η επάρκεια τροφίμων παραμένει ικανοποιητική», αναφέρουν οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο Leiden.
«Τα τρόφιμα γίνονται πιο θερμιδογόνα και λιγότερο θρεπτικά. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, εξασθενημένο ανοσοποιητικό και περισσότερα χρόνια νοσήματα», επισημαίνουν οι ίδιοι.
Κλιματική αλλαγή και ποιότητα τροφίμων- Αναλυτικά η μελέτη
Για τη νέα τους μετα-ανάλυση, οι επιστήμονες εξέτασαν και συνέκριναν δεδομένα από διαφορετικές μελέτες για καλλιέργειες που αναπτύχθηκαν σε ποικίλα περιβάλλοντα και επίπεδα CO₂, τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους.
Συνολικά, μελέτησαν 43 βρώσιμες καλλιέργειες (π.χ. ρύζι, κριθάρι, πατάτες, ντομάτες, σιτάρι, σόγια, φιστίκια, μαρούλι κ.α.).
Σύμφωνα με την ανάλυση, όταν τα επίπεδα CO₂ διπλασιάζονται, διπλασιάζεται και η αρνητική επίδραση στα θρεπτικά συστατικά των καλλιεργειών.
Κατά μέσο όρο, βασικά θρεπτικά στοιχεία όπως ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος και οι πρωτεΐνες μειώνονται κατά 4,4%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η μείωση φτάνει έως και 38%.
Τα ρεβίθια παρουσίασαν τη μεγαλύτερη και πιο σημαντική μέση αλλαγή σε ένα μόνο θρεπτικό συστατικό (ψευδάργυρο), ενώ το σιτάρι και το ρύζι —οι δύο πιο δημοφιλείς καλλιέργειες παγκοσμίως— επίσης πλήττονται σοβαρά.
Η επσιτημονική ομάδα προειδοποιεί:
«Το ρύζι αποτελεί βασικό τρόφιμο για πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από το σιτάρι. Και τα δύο παρουσιάζουν σημαντική μείωση σε βασικά θρεπτικά συστατικά όπως πρωτεΐνη, ψευδάργυρο και σίδηρο.»
Την ίδια στιγμή, ο αριθμός θερμίδων ανά δείγμα αυξάνεται, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα ποσοστά παχυσαρκίας πιθανότατα θα αυξηθούν, ανεξάρτητα από το πόσο τρώμε ή πόσο γυμναζόμαστε.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών, όπως ο μόλυβδος, ενδέχεται να αυξάνονται, αν και απαιτούνται περισσότερα δεδομένα για να διερευνηθεί περαιτέρω αυτή η πιθανότητα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Συνολικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι άνθρωποι ίσως αναγκαστούν να προσαρμόσουν τα διατροφικά τους πρότυπα στο μέλλον ή να βρουν περισσότερους χώρους και ανάλογο εξοπλισμό ώστε να καλλιεργούν βρώσιμες καλλιέργειες σε ειδικές συνθήκες με πιο προσεκτικά ελεγχόμενα επίπεδα CO₂.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η επίδραση της αύξησης του CO₂ παγκοσμίως αντικατοπτρίζεται ήδη στα επίπεδά του στον αέρα σε σύγκριση με τις προηγούμενες δεκαετίες.
