Δαμάζοντας τα κύματα

Βρισκόμαστε σε μια χώρα που το υγρό στοιχείο τη χαρακτηρίζει, με ατέλειωτες παραλίες και μοναδικές θάλασσες. Είναι φυσικό, λοιπόν, οι περισσότεροι να έχουμε άριστη σχέση με τη θάλασσα και να την απολαμβάνουμε ακόμα και αν δεν είμαστε δεινοί κολυμβητές. Ωστόσο, αν και οι ώρες που περνάμε σε αυτή συνδυάζονται με την ξεγνοιασιά και τη χαλάρωση, η θάλασσα δεν προσφέρει μόνο αυτά. Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να γυμνάσουμε ολόκληρο το σώμα μας και να κάψουμε θερμίδες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως αυτό που έλεγαν οι παλιοί, ότι δηλαδή «η θάλασσα δεν σηκώνει αστεία».

Ένα σπορ για όλους
Η κολύμβηση είναι μια δραστηριότητα που ενδείκνυται για όλους, ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο τους. Αποτελεί μία από τις καλύτερες αερόβιες δραστηριότητες, αφού βελτιώνει σημαντικά την καρδιοαναπνευστική λειτουργία και γενικότερα τη φυσική μας κατάσταση. Γυμνάζει όλους τους μυς του σώματος και ταυτόχρονα μας βοηθάει να κάψουμε θερμίδες. Μάλιστα, η αντίσταση του νερού συμβάλλει στην τόνωση και τη σύσφιγξη των μυών, χωρίς να τους επιβαρύνει.

Ένα στυλ για κάθε τύπο 1/Πρόσθιο
Τι είναι Είναι το δεύτερο πιο συνηθισμένο στυλ κολύμβησης μετά το ελεύθερο, αλλά έχει την πιο βολική θέση σώματος μέσα στο νερό. Η κίνησή του μιμείται αυτήν του βατράχου, δηλαδή υπάρχει συντονισμένη κίνηση χεριών και ποδιών. Μπορείτε, ανάλογα με τις κολυμβητικές σας ικανότητες, να βάζετε και να βγάζετε το κεφάλι σας από το νερό ή να το κρατάτε διαρκώς έξω. Στην απλή του εκδοχή δεν χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην εκτέλεσή του.
Τι γυμνάζει Τους μυς της πλάτης και του στήθους, τους προσαγωγούς, τους τετρακέφαλους και τους γλουτιαίους και τέλος τους κοιλιακούς και τους ραχιαίους.
Σε ποιους απευθύνεται Σε γενικές γραμμές, μπορεί να το ακολουθήσει ο περισσότερος κόσμος. Αν, ωστόσο, έχετε προβλήματα στα γόνατα ή τον αυχένα, έχετε υπόψη σας ότι το τίναγμα των ποδιών επιβαρύνει εσωτερικά τα γόνατα, ενώ αν κρατάτε συνεχώς το κεφάλι έξω από το νερό, μπορεί να νιώσετε μικροενοχλήσεις ή να επιδεινώσετε την κατάστασή σας.

2/Ύπτιο
Τι είναι Είναι δεύτερο σε ταχύτητα και όπως λέει και το όνομά του, το σώμα βρίσκεται σε ύπτια θέση. Εκτελείται σχεδόν στο πλευρό, για να διασχίζεται ευκολότερα το νερό και η κίνηση χεριών και ποδιών είναι εναλλασσόμενη. Το κεφάλι βρίσκεται έξω από το νερό, τα πόδια κινούνται συνεχώς και ο ώμος κάνει ελεύθερη περιστροφή.
Τι γυμνάζει Αρχικά τους μυς του ώμου, λόγω της περιστροφής των χεριών, την πλάτη και τους πλάγιους κοιλιακούς, ενώ στα πόδια τους τετρακέφαλους, τους οπίσθιους μηριαίους και τους γλουτιαίους.
Σε ποιους απευθύνεται Απευθύνεται σε όλους. Μάλιστα, είναι καλή επιλογή για τους αρχαρίους, γιατί το κεφάλι είναι έξω από το νερό και διευκολύνεται η αναπνοή. Αν έχετε υποστεί κάποιον τραυματισμό στα άνω άκρα, έχετε πρόβλημα στη μέση ή σας πονάει ο αυχένας, πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να εφαρμόζετε σωστά την τεχνική, ώστε να μην επιβαρύνετε την τραυματισμένη περιοχή. Η ελεγχόμενη και η σωστή κίνηση μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά, ενδυναμώνοντας τους συγκεκριμένους μυς.

3/Ελεύθερο
Τι είναι Είναι το πιο γρήγορο στυλ κολύμβησης. Βρίσκεστε μπρούμυτα και η κίνηση προέρχεται από τα χέρια και τα πόδια, ενώ ο κορμός στρίβει ελαφρά. Στην απλή του μορφή, το κεφάλι μένει έξω από το νερό, ενώ στην αγωνιστική είναι μέσα, αλλά ανά διαστήματα το στρίβετε για να πάρετε ανάσα.
Τι γυμνάζει Οι μύες των ώμων είναι αυτοί που γυμνάζονται αρκετά, χάρη στην περιφορά της άρθρωσής τους, προκειμένου να βγει η κίνηση. Όταν το χέρι σπρώχνει μέσα στο νερό, συσπώνται οι μύες του θώρακα και της πλάτης, όταν στρίβει ο κορμός ενεργοποιούνται οι πλάγιοι κοιλιακοί, ενώ τα ψαλίδια που κάνετε με τα πόδια τονώνουν τους τετρακέφαλους και τους οπίσθιους μηριαίους.
Σε ποιους απευθύνεται Σε όλους, αλλά ανάλογα με τη φυσική σας κατάσταση μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα στην απλή ή την αγωνιστική του μορφή. Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα στη μέση, η άσκηση στο νερό θα σας ανακουφίσει, γυμνάζοντας τους μυς της πάσχουσας περιοχής. Αν πάλι έχετε κάποιον τραυματισμό στο γόνατο, τα ψαλίδια βοηθούν στην ενδυνάμωση του τετρακέφαλου και του δικέφαλου, ενώ αν έχετε τραυματισμό στους ώμους ή τους αγκώνες, η αντίσταση του νερού θα λειτουργήσει θεραπευτικά, αρκεί να κάνετε αργές και ελεγχόμενες κινήσεις.

4/ Πεταλούδα
Τι είναι Είναι το πιο εντυπωσιακό στυλ κολύμβησης και το πιο δύσκολο από άποψη τεχνικής. Όταν γίνεται σωστά, μπορεί να είναι πολύ γρήγορο και το χαρακτηριστικό του είναι το «σπάσιμο» της μέσης. Με απλά λόγια, βγάζετε τα χέρια από το νερό με τη βοήθεια των ώμων, τα λυγίζετε ελαφρά και τα κατεβάζετε κάτω από το σώμα, τεντώνοντάς τα στα πλευρά σας, ενώ η λεκάνη βγαίνει στην επιφάνεια καθώς κλοτσάτε με τα πόδια ελαφρά λυγισμένα.
Τι γυμνάζει Tο στήθος και την πλάτη και έπειτα τους ορθούς κοιλιακούς, καθώς και τους ραχιαίους χαμηλά.
Σε ποιους απευθύνεται Σε όσους είναι γυμνασμένοι, γνωρίζουν να κολυμπούν καλά και δεν έχουν προβλήματα στη μέση ή την πλάτη. Από την άλλη, αντενδείκνυται για άτομα με πρόβλημα παχυσαρκίας, εγκύους και άτομα με τραυματισμούς ή κινητικά προβλήματα.

Αν έχετε πρόβλημα
Συνήθως η κολύμβηση είναι από τα είδη γυμναστικής που συστήνουν οι ειδικοί, αρκεί οι ασθενείς να ακολουθούν τις οδηγίες που τους δίνονται. Σε γενικές γραμμές, πάντως, αν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας (π.χ. καρδιαγγειακό) ή ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή (π.χ. φάρμακα που επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση), καλό είναι να συμβουλευτείτε αρχικά το γιατρό σας. Έχετε, επίσης, υπόψη σας ότι δεν πρέπει να κολυμπάτε μόνοι σας και ότι καλό είναι να μην υπερβαίνετε τα 1,5-2 μέτρα βάθος και να προτιμάτε παραλίες με ναυαγοσώστη.
Από την άλλη, το μπάνιο είναι ιδανική άσκηση για όσους έχουν περιττά κιλά ή μυοσκελετικά προβλήματα (π.χ. πόνο στα γόνατα και τη σπονδυλική στήλη), γιατί η αντίσταση και η άνωση του νερού προστατεύουν τα οστά, προσφέροντας την κατάλληλη υποστήριξη σε όλο το σώμα.

Πότε να μην κολυμπήσετε
Όταν είστε κουρασμένοι ή αδιάθετοι ή δεν έχουν περάσει 3-4 ώρες από τη στιγμή που φάγατε, καλύτερα να αποφύγετε το μπάνιο. Αν πέσετε στη θάλασσα με γεμάτο στομάχι, η καρδιά αναγκάζεται να δουλέψει εντατικά. Έτσι, κινδυνεύετε να λιποθυμήσετε, πράγμα που μπορεί να σημαίνει ακόμα και πνιγμό. Επίσης, πνιγμό μπορεί να προκαλέσει η τάση για εμετό που δημιουργεί η πίεση του νερού στο σώμα και ειδικά στο στομάχι, ενώ η καταπόνηση της καρδιάς από τη διαδικασία της πέψης, την ταυτόχρονη κίνηση στο νερό και τη θερμοκρασία του νερού μπορεί να προκαλέσει ακόμα και καρδιακή ανακοπή. Βέβαια, ούτε το να κολυμπάτε νηστικοί είναι λύση, γιατί μπορεί να εξαντληθείτε. Εξίσου απαγορευτική είναι και η κατανάλωση οινοπνεύματος, γιατί μειώνει τα αντανακλαστικά σας.

Είσοδος αλά… Baywatch
Καλό είναι να αποφεύγετε να μπαίνετε στην παγωμένη θάλασσα τρέχοντας, ιδιαίτερα μετά την ηλιοθεραπεία, γιατί η απότομη αλλαγή θερμοκρασίας κουράζει την καρδιά και μπορεί να προκαλέσει δυσφορία. Στο νερό, λοιπόν, πρέπει να μπαίνετε σιγά-σιγά, για να προσαρμόζεται το σώμα στη χαμηλότερη θερμοκρασία. Φροντίστε να καταβρέχετε όλο το σώμα σταδιακά, ρίχνοντας νερό επάνω του με το χέρι και ιδιαίτερα στο μέρος της καρδιάς, προετοιμάζοντας έτσι τον οργανισμό για την είσοδο στο νερό.

Λίγο και καλό
Ακόμα και το παιχνίδι στο νερό θέλει μέτρο. Διαφορετικά αν το παρακάνετε και μείνετε για περισσότερες από 3 ώρες, πέρα από το μούλιασμα των άκρων, μπορεί να παρουσιάσετε τρέμουλο και μελάνιασμα στα χείλη. Στην περίπτωση αυτή, αλλά και αν νιώσετε τον παραμικρό πόνο στο στήθος ή στο κεφάλι, ζαλάδα ή τάση για εμετό, πρέπει να βγείτε αμέσως από τη θάλασσα.

Και να θυμάστε ότι…
– Δεν πρέπει να υπερεκτιμάτε τις κολυμβητικές σας ικανότητες.
– Πρέπει να κινείστε παράλληλα προς την ακτή και να μην απομακρύνεστε από αυτήν.
– Όταν μπαίνετε στη θάλασσα, καλό είναι να ενημερώνετε κάποιον.
– Έχετε πάντα μαζί σας στη θάλασσα τα απαραίτητα αξεσουάρ (αντιηλιακό, καπέλο, γυαλιά ηλίου και κολύμβησης, ρούχα).

Τι να κάνετε αν…
… πιείτε νερό Το μόνο που θα αισθανθείτε είναι μια ενόχληση από το αλάτι ή τάση για εμετό από το βήχα που θα προκληθεί, γι’ αυτό συνεχίστε να αναπνέετε κανονικά.
… πάθετε κράμπα Τεντώστε το πόδι και κινηθείτε προς την ακτή. Αν δεν μπορείτε, ξαπλώστε ανάσκελα με τα χέρια και τα πόδια ανοιχτά και περιμένετε να περάσει ο πόνος ή κολυμπήστε σε ύπτια θέση με χεριές απλωτές, κατευθυνόμενοι προς την ακτή. Αν μπορείτε, τραβήξτε τα δάχτυλα το ποδιού προς το γόνατο, προκαλώντας διάταση στο μυ.
… έχει κύματα Κρατήστε την ψυχραιμία σας. Κινηθείτε με τη φορά των κυμάτων και όχι κόντρα σε αυτά. Αν δεν μπορείτε να βγείτε προς τα έξω, καλέστε για βοήθεια.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΝΙΚΟΛΑΟ ΓΙΟΒΑΝΙΔΗ, προπονητή κολύμβησης, διευθυντή της Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας-ΕΝΑΚ, site: www. enak.gr. και την εταιρεία «INTERSPORT» για την παραχώρηση των προϊόντων.