Ο χειμώνας φέρνει πάντα μαζί του τις συνήθεις ιώσεις, που απειλούν να μας «ρίξουν στο κρεβάτι» και φέτος, όπως συμβαίνει κάθε χρονιά, κατά μέσο όρο τρεις φορές. Πώς γίνεται όμως να καταφέρουμε να μην κολλήσουμε; Δύο θα πρέπει να είναι τα κυριότερα μελήματά μας: Κατ’ αρχάς να αποφύγουμε τον συγχρωτισμό με άτομα που νοσούν (που φέρουν και την «ευθύνη» να μη μεταδώσουν την ασθένεια, αποφεύγοντας να βρίσκονται σε χώρους με πολύ κόσμο, καλύπτοντας το στόμα και τη μύτη τους όταν βήχουν ή φτερνίζονται και φροντίζοντας τις συνθήκες της προσωπικής τους υγιεινής) και -το κυριότερο- να προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε την άμυνά μας. Πώς θα την κάνουμε πιο ισχυρή; Μαζέψαμε όλα τα πρακτικά tips που θα θωρακίσουν το ανοσοποιητικό μας και σας τα παρουσιάζουμε. Παράλληλα, όμως, σημαντικό είναι να αποφεύγουμε και όλα όσα το υπονομεύουν.

1. Φροντίζουμε να μην έχουμε μικροτραυματισμούς, που αποτελούν πιθανές πύλες εισόδου μικροβίων.

2. Βράζουμε λαχανικά Τα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών) περιέχουν τις φυτικές χημικές ουσίες σουλφοραφάνη και ινδόλη 3C, που απελευθερώνονται με τη μάσηση και οι οποίες
θεωρείται ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

3. Αερίζουμε τον χώρο μας, ανοίγοντας τα παράθυρα όσο περισσότερο μπορούμε. Έτσι, κρατάμε τους πνεύμονές μας υγιείς. Άλλωστε, αυτοί είναι που φιλτράρουν τον αέρα που αναπνέουμε. Σημαντικό είναι να αποφεύγουμε το κάπνισμα, αλλά και το να βρισκόμαστε πολύ σε κλειστούς χώρους, κυρίως όταν καπνίζουν σε αυτούς. Το κάπνισμα, άλλωστε, μας καθιστά πολύ πιο επιρρεπείς στις ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού.

4. Αποφεύγουμε τα κακά λιπαρά, τα γλυκά και το αλκοόλ Τα απλά σάκχαρα μειώνουν την ικανότητα των λευκοκυττάρων να καταπολεμούν τα βακτήρια. Το αλκοόλ -αποδεδειγμένα σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες- μειώνει τη δύναμη του ανοσοποιητικού και επίσης στερεί τον οργανισμό από πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη για να παραμένει υγιής. Το κορεσμένο λίπος αυξάνει τον δείκτη φλεγμονής του οργανισμού και μάλιστα, σύμφωνα με κάποιες έρευνες, ακόμα πιο επιβαρυντική αποδεικνύεται η χοληστερίνη, που κατά κάποιον τρόπο «ταΐζει» τους ιούς που εισέρχονται στον οργανισμό.

5. Δεν αποκλείουμε το κρέας Μας δίνει σίδηρο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που μας προσφέρουν ενέργεια και ενισχύουν την άμυνά μας. Φροντίζουμε όμως όσο γίνεται να προτιμάμε το άπαχο.

6. Αποφεύγουμε τα αντιβιοτικά Κάθε φορά που αρρωσταίνουμε θα πρέπει να θυμόμαστε το εξής: Οι ιοί δεν σκοτώνονται με την αντιβίωση. Εδώ ισχύει αυτό που έλεγαν κάποιοι παλιότεροι γιατροί: «Μία ίωση περνάει με την αντιβίωση σε 7 ημέρες, χωρίς αντιβίωση σε 1 εβδομάδα». Όπως καταλαβαίνουμε, λοιπόν, τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν τις ιώσεις, ενώ είναι απαραίτητα μόνο όταν υπάρχει μικροβιακή επιλοίμωξη στην πορεία μίας ίωσης (π.χ. μία ωτίτιδα, μία βρογχίτιδα κ.λπ.). Αντίθετα, κάνοντας κατάχρηση ή λανθασμένη χρήση τους -όταν δηλαδή τα παίρνουμε χωρίς ένδειξη-, «δημιουργούμε» μικρόβια πολύ ανθεκτικά, που στο μέλλον θα δυσκολευόμαστε να αντιμετωπίσουμε.

7. Στοχεύουμε στα αντιοξειδωτικά Αποτελούν «κλειδί» για την αποφυγή σοβαρών ασθενειών, καθώς και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας, επειδή αδρανοποιούν τις ελεύθερες ρίζες που εισέρχονται στον οργανισμό ή παράγονται σε αυτόν και οι οποίες καθιστούν τα κύτταρα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις και ιώσεις. Θα πάρουμε αρκετά αντιοξειδωτικά αν εστιάσουμε στη βιταμίνη Α (τη βρίσκουμε σε φρούτα και λαχανικά με έντονο κίτρινο και πορτοκαλί χρώμα και στα πράσινα λαχανικά, που περιέχουν καροτένια, τα οποία ο οργανισμός μετατρέπει σε βιταμίνη Α), στη βιταμίνη C (επιλέγουμε λεμόνια, πορτοκάλια, ωμές πιπεριές -περισσότερο κόκκινες και κίτρινες-, ακτινίδια, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, χυμό ντομάτας, μούρα και μύρτιλα), στη βιταμίνη Ε (η κύρια πηγή της είναι το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί, τα σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά και το κρασί), στο σελήνιο (θα το βρούμε σε ψάρια, θαλασσινά, ξηρούς καρπούς, δημητριακά, κρέας και αυγά), στον ψευδάργυρο (καλές πηγές είναι τα θαλασσινά, το ταχίνι, τα διάφορα κρέατα, οι ξηροί καρποί, τα πουλερικά, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα όσπρια) και στο συνένζυμο Q10 (το βρίσκουμε στη σόγια, τα λιπαρά ψάρια -π.χ. σαρδέλες, σκουμπρί-, το μοσχάρι, τα δημητριακά ολικής άλεσης, το κοτόπουλο, τους ξηρούς καρπούς -π.χ. αμύγδαλα, φιστίκια-, τα φυλλώδη λαχανικά -π.χ. σπανάκι, μπρόκολο -, το σουσάμι και στα διάφορα έλαια, όπως π.χ. το βαμβακέλαιο, το σογιέλαιο, το ελαιόλαδο).

8. Τρώμε ψάρια Τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα συντελούν στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς πρόκειται για ισχυρούς αντιφλεγμονώδεις παράγοντες. Τα παίρνουμε κυρίως από τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, τόνος, γαύρος, σκουμπρί, σαρδέλα). Επίσης, περιέχονται και σε φυτικά τρόφιμα, όπως ο λιναρόσπορος και το λινέλαιο, τα καρύδια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. το σπανάκι).

9. Προσθέτουμε στο γάλα μας, το γιαούρτι μας, τις σαλάτες μας ένα κουταλάκι goji berries ή/και cranberries -φρέσκα ή αποξηραμένα- για να ενισχύσουμε τον οργανισμό μας.

10. Με τη δύναμη των μελισσών Ο βασιλικός πολτός και η γύρη έχουν πολλές αξιοσημείωτες ιδιότητες, που τονώνουν και δίνουν ενέργεια στον οργανισμό. Ο βασιλικός πολτός καταναλώνεται σε πολύ μικρή ποσότητα (με τη βοήθεια του δοσομετρητή που υπάρχει στη συσκευασία), βάζοντάς τον κάτω από τη γλώσσα, 30΄ πριν το πρωινό γεύμα, ενώ είμαστε νηστικοί, για ενάμιση μήνα. Με τη γύρη πρέπει να είμαστε ακόμα πιο προσεκτικοί, καθώς κάποια άτομα εμφανίζουν αλλεργίες. Έτσι, η κατανάλωση θα πρέπει να ξεκινά από πολύ μικρές ποσότητες (ένα με δύο κόκκους) και να αυξάνεται προοδευτικά στο μισό και τέλος στο ένα κουταλάκι μέσα σε μία εβδομάδα, και να τη λαμβάνουμε συνολικά για ενάμιση μήνα.

11. Συνοδεύουμε το γεύμα μας με πράσινες σαλάτες Το φυλλικό οξύ (Β9), που συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού, βρίσκεται στα πράσινα φύλλα των λαχανικών, όπως το σπανάκι και το μαρούλι, αλλά καλές πηγές του είναι και το συκώτι, η βρόμη, οι νιφάδες καλαμποκιού, ο λιναρόσπορος, τα φασόλια, οι φακές, οι ηλιόσποροι, τα φιστίκια και τα ρεβίθια.

12. Σκόρδο-κρεμμύδι Το σκόρδο είναι το σημαντικότερο από τα δύο, χάρη στη διάσημη αλισίνη που περιέχει, που καταπολεμά τα μικρόβια και τους μύκητες. Χρειάζεται να καταναλώσουμε όμως πολύ μεγάλες ποσότητες για να επωφεληθούμε από την ευεργετική του δράση. Το κρεμμύδι περιέχει κερκετίνη, η οποία έχει επίσης αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση.

13. Προσέχουμε το βάρος μας Έχει αποδειχτεί ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι αρρωσταίνουν πιο συχνά -και πιθανώς πιο βαριά- ακριβώς εξαιτίας των παραπανίσιων κιλών τους. Έτσι, είναι σκόπιμο να προσέχουμε να διατηρούμαστε αδύνατοι, αποφεύγοντας όμως τις στερητικές δίαιτες, που δεν μας δίνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε, αλλά ούτε και επαρκή ενέργεια (θερμίδες) για να λειτουργεί καλά το ανοσοποιητικό μας.

14. Κλείνουμε ραντεβού για μασάζ Σύμφωνα με έρευνες, ακόμα και το πιο ήπιο μασάζ (κάτι δηλαδή παραπάνω από ένα χάδι) προκαλεί βιολογικές αλλαγές, μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης και αυξάνει την άμυνά μας.

15. Πίνουμε αφεψήματα που τονώνουν το ανοσοποιητικό (αλλά πρέπει να τα αποφεύγουμε όταν έχουμε πρόβλημα υπέρτασης) Μπορούμε να πίνουμε -εναλλάσσοντας το βότανο κάθε φορά- ένα αφέψημα, που θα το φτιάχνουμε βράζοντας σε νερό 1 κουταλάκι βότανο τη φορά. Τέτοια βότανα είναι: Η εχινάκεια (δεν πρέπει να την παίρνουμε για περισσότερο από 10 ημέρες τον μήνα και ούτε όταν παίρνουμε κορτιζόνη), η άγρια τριανταφυλλιά (μπορούμε να προσθέτουμε ένα με δύο καρπούς σε πράσινο ή λευκό τσάι ή να τους βράζουμε μόνους τους ως αφέψημα), το λεμονόχορτο, το γκουαρανά και το τζίντζερ (που πρέπει να αποφεύγεται από ανθρώπους με προβλήματα στο στομάχι και στο έντερο).

16. Σκεφτόμαστε θετικά Σύμφωνα με έρευνες, όσο πιο αισιόδοξοι και θετικοί είμαστε και όσο πιο σταθερή ψυχολογική κατάσταση έχουμε τόσο πιο απίθανο είναι να αρρωστήσουμε τόσο εμείς όσο και τα παιδιά μας.

17. Τρώμε μανιτάρια Έρευνες δείχνουν ότι μας δίνουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών και ενισχύουν την άμυνά μας.

18. Κοιμόμαστε αρκετά Όταν δεν κοιμόμαστε επαρκώς (7 με 8 ώρες, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία μας), το ανοσοποιητικό μας -εξαιτίας των μεγάλων ποσοτήτων κορτιζόλης που κυκλοφορούν στον οργανισμό- βρίσκεται σε κατάσταση «στρες» και άρα καθίσταται πολύ πιο αδύναμο στους πιθανούς εξωτερικούς εισβολείς.

19. Χαλαρώνουμε Με όποιον τρόπο μπορούμε ο καθένας, είτε διαβάζοντας, είτε βλέποντας μία ωραία ταινία, είτε ακούγοντας μουσική, είτε κάνοντας ένα σπορ, είτε βγαίνοντας με τους φίλους μας, είτε πηγαίνοντας μία βόλτα. Ό,τι απελευθερώνει ενδορφίνες -τις «ουσίες της χαράς»-, ενισχύει το ανοσοποιητικό. Αντίθετα, το στρες (είτε αυτό είναι ψυχολογικό, π.χ. μεγάλος φόρτος εργασίας, χωρισμός, είτε σωματικό, π.χ. έκθεση σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες), που εξαιτίας του απελευθερώνονται κορτιζόλη και αδρεναλίνη, οι ορμόνες του στρες, αποδυναμώνει πολύ το ανοσοποιητικό.

20. Επιλέγουμε προβιοτικά (π.χ. παραδοσιακό γιαούρτι με πέτσα Ή κάποιο ειδικό συμπλήρωμα) Έρευνες σε αθλητές έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά ενισχύουν το ανοσοποιητικό τους και μειώνουν τη διάρκεια μίας ίωσης. Γενικά, πάντως, το να θωρακίζουμε τον βλεννογόνο του εντέρου μας βοηθά την άμυνά μας.

21. Αποφεύγουμε τα πλαστικά Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά στων οποίων το αίμα κυκλοφορούν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τοξικών ουσιών (π.χ. PFCs), που συχνά προέρχονται από τα πλαστικά -κυρίως όταν αυτά έρχονται σε επαφή με ζεστό ή/και λιπαρό περιεχόμενο-, έχουν πιο αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

22. Υποκύπτουμε στον πειρασμό της σοκολάτας και του κρασιού Τα εν λόγω τρόφιμα περιέχουν κάποιες ουσίες που έχουν τελευταία μελετήσει και εκτιμήσει πολύ οι επιστήμονες για τις αξιοσημείωτες αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους. Αυτές οι ουσίες είναι: ➜Οι κατεχίνες (φλαβονοειδή), που περιέχονται σε αφθονία στο τσάι (κυρίως στο πράσινο και το λευκό), σε μικρότερες ποσότητες στο κρασί, το μήλο, το σταφύλι, καθώς και σε μεγάλες ποσότητες στη μαύρη σοκολάτα. ➜Η ρεσβερατρόλη, που τη βρίσκουμε στα σταφύλια, τα μούρα, τα φιστίκια και τα φασόλια. ➜Οι γνωστές μας τανίνες, που δίνουν στο κόκκινο κρασί τη χαρακτηριστική στυφή γεύση του και το έντονο χρώμα του.

23. Αφήνουμε τα απορρυπαντικά στην άκρη Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που έρχονται πιο πολύ σε επαφή με τη βρoμιά, το χώμα ή τα ζώα και συνηθίζουν να παίζουν στο ύπαιθρο έχουν λιγότερες αλλεργίες και αρρωσταίνουν σπανιότερα.

24. Παίζουμε άμυνα ομοιοπαθητικά Η ομοιοπαθητική μπορεί να μας βοηθήσει να ενισχύσουμε την άμυνά μας, τόσο τη δική μας όσο και των παιδιών μας. Αν θέλουμε να δυναμώσουμε προληπτικά το ανοσοποιητικό μας, θα βοηθηθούμε παίρνοντας -κατ’ αρχάς για ένα μήνα- το ιδιοσυγκρασιακό ομοιοπαθητικό μας φάρμακο, ακολουθώντας τη συμβουλή του γιατρού μας.

25. Τα πολύ δυνατά: Το ιπποφαές και η σπιρουλίνα Το ιπποφαές μπορούμε να το βρούμε σε σιρόπι ή κάψουλες, καθώς και να καταναλώσουμε τον αποξηραμένο καρπό του. Για να φτιάξουμε αφέψημα, βάζουμε 3-4 σπόρους να βράσουν μαζί με ένα φλιτζάνι νερό, σουρώνουμε και πίνουμε (καταναλώνουμε 1- 2 φλιτζάνια την ημέρα). Ακόμη, μπορεί να προστεθεί ως καρπός σε σαλάτες, γιαούρτι, γάλα, φρουτοσαλάτες και γλυκά. Με τη μορφή κάψουλας, παίρνουμε δύο την ημέρα (μαζί με το φαγητό), ενώ ως σιρόπι 1-2 κουταλιές της σούπας (πριν το φαγητό) για ενάμιση μήνα. Η σπιρουλίνα καταναλώνεται πριν ή στη διάρκεια του γεύματος (ως σκόνη στο φαγητό ή τη σαλάτα). Όταν πρόκειται για ταμπλέτες, συστήνονται 6-9 ταμπλέτες με νερό ή χυμό την ημέρα πριν το φαγητό (6 ταμπλέτες για 15 ημέρες, δύο τη φορά πριν το γεύμα ή στη διάρκεια του, και στη συνέχεια 3-4 ταμπλέτες για άλλον ένα με ενάμιση μήνα).

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ δρ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΣΠΑΝΤΙΔΕΑ, παθολόγο-κλινικό φαρμακολόγο, τον κ. ΧΑΡΗ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟ, MMedSci. SRD, κλινικό διαιτολόγο-βιολόγο, μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα (Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν., www.dimosthenopoulos.gr), και την κ. ΜΑΡΙΑ-ΧΑΡΟΥΛΑ ΜΠΡΑΒΟΥ, ολιστική ενεργειακή διατροφολόγο.