Το ουρικό οξύ φυσιολογικά υπάρχει µέσα στο σώµα µας καθώς αποτελεί ένα προϊόν του µεταβολισµού των πουρινών, συστατικών που προσλαµβάνουµε µέσα και από τη διατροφή µας. Το πρόβληµα υπάρχει όταν οι συγκεντρώσεις ουρικού στον οργανισµό µας αυξάνονται, προκαλώντας αυτό που επιστηµονικά ονοµάζεται ουρική αρθρίτιδα.
Το ουρικό οξύ επικάθεται στις αρθρώσεις µας προκαλώντας συνήθως έντονο πόνο, οίδηµα, ερυθρότητα και δυσκαµψία σε διάφορες αρθρώσεις (π.χ. µεγάλο δάκτυλο ποδιού, αστράγαλος, γόνατα, καρπός). Εκτός όµως από την ουρική αρθρίτιδα, η αύξησή του µπορεί να έχει ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία πετρών ουρικού οξέος στα νεφρά.
Αντιλαµβανόµαστε λοιπόν εύκολα ότι όταν το ουρικό οξύ ανεβαίνει, θα πρέπει να προσέχουµε και να ελέγχουµε τις πηγές ουρικού οξέος – πουρινών στη διατροφή µας.
Τρόφιμα που απαγορεύονται:
Πρέπει να αποφεύγονται τόσο σε οξεία φάση, όσο και σε φάση ύφεσης
- Συκώτι, σπλήνα, νεφρά, γλυκάδια, μυαλό, μπέικον, τηγανητά και όλα τα σνακ
- Σούπες κρέατος, ψαριού, κοτόπουλου και σάλτσα από κρέας
- Αντζούγιες, σαρδέλες, ρέγγα, σκουμπρί, αβγοτάραχο, χτένια, μύδια, μαρίδα, γαρίδες
- Κυνήγια (πέρδικα, λαγός), χήνα
- Αμύγδαλα, μαγιά
Τρόφιμα που επιτρέπονται σε μικρή ποσότητα:
- Μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι, πουλερικά (μέχρι 60-90 γραμμάρια καθημερινά)
- Ψάρια (εκτός των απαγορευμένων), οστρακοειδή (μέχρι 60-90 γραμμάρια καθημερινά)
- Ελαιόλαδο, βούτυρο, μαργαρίνη, μαγιονέζα, ζάχαρη, γλυκά, παγωτό, ζελέ, μαρμελάδα, αποξηραμένα φρούτα
- Σπαράγγια, σπανάκι, φασόλια, φακές, αρακάς, κουκιά, μανιτάρια, ντομάτα, κουνουπίδι (μέχρι ½ φλιτζάνι καθημερινά)
- Πατάτες τηγανητές
- Καφές, κακάο, τσάι, ανθρακούχα αναψυκτικά, σοκολάτα
Τρόφιμα που καταναλώνονται ελεύθερα:
- Ψωμί, δημητριακά, κράκερ, ζυμαρικά, πατάτες, ρύζι, λαχανικά (εκτός αυτών με μέτρια περιεκτικότητα σε πουρίνες, βλ. παραπάνω)
- Χορτόσουπες, τουρσί, ελιές, μπαχαρικά, καρυκεύματα, ξίδι, πίκλες, ποπκόρν
- Γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι, τυρί) με χαμηλά λιπαρά, αβγό, μέλι
- Φρούτα, χυμοί φρούτων
- Ξηροί καρποί (εκτός από τα αμύγδαλα)
Περιορίζουμε την κατανάλωση αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται πως προκαλεί την εμφάνιση επεισοδίων ουρικής αρθρίτιδας σε διάστημα περίπου 24 ωρών από την κατανάλωσή του, καθώς εμποδίζει την αποβολή ουρικού οξέος. Η μπίρα φαίνεται ότι αυξάνει περισσότερο τον κίνδυνο από τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά.
Προτιμάμε τα μικρά και συχνά γεύματα
Είναι απαραίτητο τα γεύματα να είναι μικρού όγκου και συχνά, καθώς η κατανάλωση μεγάλων μερίδων μπορεί να επιτείνει τις εξάρσεις ουρικής αρθρίτιδας.
Διατηρούμε το βάρος μας φυσιολογικό
Το αυξημένο σωματικό βάρος οδηγεί σε αύξηση της ινσουλινοαντίστασης, η οποία ευνοεί τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Η απώλεια βάρους βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και τα επίπεδα ουρικού οξέος, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο κίνδυνος για επεισόδια ουρικής αρθρίτιδας. Ωστόσο, η απότομη απώλεια βάρους αντενδείκνυται, καθώς μπορεί να μειώσει την απέκκριση ουρικού οξέος από τα νεφρά και να έχει αντίθετα αποτελέσματα.
Πίνουμε αρκετό νερό
Η αφυδάτωση φαίνεται πως ευνοεί τη διάσπαση πουρινών και αποτρέπει την αποβολή ουρικού οξέος μέσω των ούρων, αυξάνοντας τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Για τον λόγο αυτόν συστήνεται η επαρκής ενυδάτωση καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στην ενυδάτωση ύστερα από άσκηση, καθώς συχνά ο οργανισμός αφυδατώνεται κυρίως λόγω της εφίδρωσης.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρα Λάμπρο Μελίστα, PhD, MSc, κλινικό διαιτολόγο – διατροφολόγο, διδάκτορα Χαροκόπειου Πανεπιστημίου.
