Η αλλαγή της ώρας θεωρείται από πολλούς η «ανεπίσημη» έναρξη του φθινοπώρου. Την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου γυρνάμε το ρολόγια μία ώρα πίσω ή έτσι συνηθίζαμε να κάνουμε, μιας και οι περισσότερες smart συσκευές το κάνουν αυτόματα. Για πολλούς, πρόκειται για μια ευπρόσδεκτη αλλαγή, που χαρίζει μια επιπλέον ώρα ύπνου. Άλλοι όμως, μπορεί να αποδιοργανώνονται, καθώς ο ύπνος τους βγαίνει εκτός προγράμματος.
Ύπνος, αλλαγή ώρας και «κοινωνικό jet lag»
Η απότομη αλλαγή ωραρίων, ακόμη και αν είναι μόλις μία ώρα, μπορεί να επηρεάσει τα πρότυπα ύπνου για πολλούς. Όλοι έχουμε ένα ενσωματωμένο ρολόι σώματος ή έναν κιρκάδιο ρυθμό που «υπαγορεύει» το φυσικό μας πρόγραμμα. Αυτό που μας ενεργοποιεί είναι το φως.
Είμαστε προγραμματισμένοι να είμαστε ξύπνιοι όταν έξω υπάρχει φως και να κοιμόμαστε όταν πέφτει το σκοτάδι. Στον σύγχρονο πολιτισμό διαταράσσουμε αυτήν την φυσική ροή με την θερινή και την χειμερινή ώρα.
Ενώ η αλλαγή κατά μία ώρα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση μπορεί να μην φαίνεται μεγάλη υπόθεση, η έρευνα δείχνει ότι οι μεταβάσεις την άνοιξη και το φθινόπωρο μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια ύπνου και διαταραχές αλλά και σε κάτι που οι ειδικοί ονομάζουν «κοινωνικό jetlag».
O όρος «social jetlag» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ασυμφωνία μεταξύ της βιολογικής ώρας, που καθορίζεται από το εσωτερικό ρολόι του σώματός μας, και των κοινωνικών χρόνων, που υπαγορεύονται κυρίως από κοινωνικές υποχρεώσεις όπως το σχολείο ή η εργασία.
Πώς θα επανέλθετε
Για να επαναφέρετε τον ύπνο σας, μπορείτε να δοκιμάσετε αυτό που ονομάζεται «περιορισμός ύπνου», να κοιμάστε δηλαδή και να ξυπνάτε την ίδια ώρα ανεξάρτητα από την αλλαγή της ώρας. Η διατήρηση της ίδιας ώρας αφύπνισης είναι πιο σημαντική από την ώρα του ύπνου.
Ανεξάρτητα από το πόσο κουρασμένοι είστε, είναι σημαντικό να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα, ακόμα και το Σαββατοκύριακο, που συνηθίζουμε να κοιμόμαστε περισσότερο. Η αποφυγή του μεσημεριανού ύπνου όσο το δυνατόν περισσότερο θα σας βοηθήσει να κοιμάστε πιο εύκολα την νύχτα.
Άλλες προτάσεις είναι να αποφύγετε την καφεΐνη και το έντονο φως το βράδυ. Οι ειδικοί επίσης προτείνουν να μετράτε αντίστροφα από την ώρα που ξυπνάτε. Αν ο στόχος σας δηλαδή, είναι να κοιμηθείτε 7,5 ώρες το βράδυ, επιτρέπεται να ξαπλώσετε στο κρεβάτι σας μόνο 7,5 ώρες περίπου πριν την ώρα της αφύπνισης.
Εναλλακτικά, μπορείτε να δοκιμάσετε να αφιερώνετε την ώρα πριν να κοιμηθείτε σε ρουτίνες χαλάρωσης για να εκτονώσετε την ένταση τόσο από το σώμα όσο και από το μυαλό σας. Αφήστε το κινητό ή οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή στην άκρη.
