Τα άτομα που κατανάλωναν ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα φάνηκαν να χάνουν διπλάσιο βάρος από εκείνα που ακολουθούσαν μια δίαιτα με υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, παρόλο που και τα δύο πλάνα ήταν διατροφικά ισορροπημένα και οι συμμετέχοντες μπορούν να τρώνε ελεύθερα.
Αυτό ήταν το εύρημα μακροχρόνιας μελέτης, η οποία υποδηλώνει ότι η ίδια η επεξεργασία των τροφίμων – και όχι μόνο τα θρεπτικά συστατικά – φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του σωματικού βάρους και των εκβάσεων της υγείας.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine, είναι η πρώτη μελέτη που συγκρίνει τις δίαιτες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και ελάχιστα επεξεργασμένων τροφίμων σε συνθήκες «πραγματικού κόσμου», αναφέρουν οι ερευνητές.
Δύο δίαιτες με διαφορετικό επίπεδο επεξεργασίας
Στα πλαίσια της μελέτης, οι ερευνητές χώρισαν 55 ενήλικες σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα ξεκίνησε να ακολουθεί μια δίαιτα ελάχιστα επεξεργασμένων τροφίμων διάρκειας οκτώ εβδομάδων, που περιλάμβανε γεύματα όπως overnight oats ή σπιτική μπολονέζ.
Μετά από μια περίοδο τεσσάρων εβδομάδων, κατά την οποία οι συμμετέχοντες επέστρεψαν στην κανονική τους διατροφή, πέρασαν σε μια διατροφή υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, όπως μπάρες βρώμης για πρωινό ή ένα έτοιμο γεύμα λαζάνια. Η άλλη ομάδα ολοκλήρωσε τις δίαιτες με την αντίθετη σειρά. Συνολικά, 50 συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν τουλάχιστον μία δίαιτα.
Οι δίαιτες που δόθηκαν ήταν διατροφικά προσαρμοσμένες σύμφωνα με τον οδηγό Eatwell Guide, τις επίσημες συστάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου για μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Αυτό περιελάμβανε τα επίπεδα λιπαρών, κορεσμένων λιπαρών, πρωτεϊνών, υδατανθράκων, αλατιού και φυτικών ινών, καθώς και συστάσεις για την συνιστώμενη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών.
Κατά την διάρκεια αυτών των εβδομάδων, οι συμμετέχοντες λάμβαναν άφθονο φαγητό (δηλαδή περισσότερες θερμίδες από όσες χρειάζονταν) στο σπίτι τους και είχαν την οδηγία να τρώνε όσο ήθελαν, όπως θα έτρωγαν κανονικά, χωρίς να χρειάζεται να περιορίσουν την πρόσληψή τους.
Ποια δίαιτα ευνοεί περισσότερο την απώλεια βάρους;
Μετά από οκτώ εβδομάδες σε κάθε δίαιτα, συμμετέχοντες και από τις δύο ομάδες έχασαν βάρος, πιθανότατα ως αποτέλεσμα του βελτιωμένου διατροφικού προφίλ σε σύγκριση με τη συνήθη διατροφή τους. Ωστόσο, η επίδραση αυτή φάνηκε να είναι μεγαλύτερη (2,06% μείωση) στη δίαιτα με τα ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα σε σύγκριση με τη δίαιτα υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (1.05% μείωση), αναφέρουν οι ερευνητές.
Οι αλλαγές αυτές αντιστοιχούσαν σε ένα εκτιμώμενο θερμιδικό έλλειμμα 290 χιλιοθερμίδων (kcal) ανά ημέρα στη δίαιτα ελάχιστα επεξεργασμένων τροφίμων, σε σύγκριση με 120 kcal ανά ημέρα στη δίαιτα με τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα.
Η μεγαλύτερη απώλεια βάρους που παρατηρήθηκε στη δίαιτα με τα ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, φαίνεται να προέρχεται από τη μείωση της λιπώδους μάζας και του συνολικού νερού του σώματος, χωρίς καμία αλλαγή στη μυϊκή μάζα ή την άλιπη μάζα, υποδεικνύοντας, σύμφωνα με τους ερευνητές, μια πιο υγιή σύνθεση σώματος.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι, όταν τηρούνται οι διατροφικές συστάσεις, η επιλογή ελάχιστα επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική για την απώλεια βάρους, αναφέρουν οι ίδιοι.
Αξίζει ωστόσο, να σημειωθεί ότι δεν έχασαν όλοι οι συμμετέχοντες βάρος, με 10 άτομα σε κάθε ομάδα να παίρνουν. Αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη προσήλωσης στη δίαιτα, ιδίως στη δεύτερη δίαιτα που έκαναν.
Με λιγότερες λιγούρες
Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν διάφορα ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση της έντονης επιθυμίας για θερμιδικές τροφές, γλυκές και αλμυρές, πριν από την έναρξη της δίαιτας, καθώς και την τέταρτη και την όγδοη εβδομάδα κατά τη διάρκεια της δίαιτας.
Σημαντικά μεγαλύτερες βελτιώσεις στα επίπεδα της έντονης επιθυμίας και στην ικανότητά τους να αντισταθούν σε αυτήν (έλεγχος) εμφάνισαν οι συμμετέχοντες που ακολούθησαν τη δίαιτα ελάχιστα επεξεργασμένων τροφών σε σύγκριση με τη δίαιτα με τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, παρά τη μεγαλύτερη απώλεια βάρους που κανονικά θα αναμενόταν να οδηγήσει σε ισχυρότερη επιθυμία.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, οι συμμετέχοντες στη δίαιτα με τα ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα ανέφεραν διπλάσια βελτίωση στον συνολικό έλεγχο της λαχτάρας, τετραπλάσια βελτίωση στον έλεγχο της λαχτάρας για αλμυρά τρόφιμα και σχεδόν διπλάσια βελτίωση στην αντίσταση σε όποιο τρόφιμο επιθυμούσαν περισσότερο.
