Η ασθένεια που “κλέβει” τη μνήμη και επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, είναι γνωστό πως προκαλεί προβλήματα στην ομιλία και τη διάθεση. Ωστόσο, αλλαγές στις αισθήσεις μας — που εμφανίζονται χρόνια πριν από τη διάγνωση και φαίνεται να μην σχετίζονται άμεσα — θα μπορούσαν να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι κινδύνου για άνοια. Γερμανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε σχετικές ζωτικές νευρικές ίνες.
Η επιστημονική ομάδα μελέτησε ποντίκια, καθώς και PET εγκεφάλου σε ζωντανούς ασθενείς (απεικονιστική τεχνική που χρησιμοποιείται για να δείξει την δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυττάρων σε πραγματικό χρόνο) και δείγματα ιστών από ασθενείς με Αλτσχάιμερ μετά θάνατον.
Στα ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν μια πρώιμη βλάβη στις νευρικές ίνες που συνδέουν τον οσφρητικό βολβό — το κέντρο της όσφρησης στον εγκέφαλο — με το «locus coeruleus», που βοηθά στην επεξεργασία των αισθήσεων. Στη συνέχεια, οι σαρώσεις επιβεβαίωσαν ότι η ίδια οδός που παρατηρήθηκε στα τρωκτικά, διαταράσσεται και σε ζωντανούς ανθρώπινους ασθενείς. Επιπλέον, τα δείγματα εγκεφαλικού ιστού από αποβιώσαντες ασθενείς με Αλτσχάιμερ αποκάλυψαν τις χημικές αλλαγές που «παραπλανούν» το ανοσοποιητικό σύστημα να καταστρέφει αυτές τις ίνες.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτά τα συνεπή ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο περιοδικό Nature Communications, δείχνουν με μεγάλη βεβαιότητα ότι η απώλεια της όσφρησης αποτελεί πρώιμο σημάδι της νόσου.
Άνοια: Κρίσιμη η έγκαιρη διάγνωση
Ο Δρ. Jochen Herms από το πανεπιστήμιο του Μονάχου δήλωσε:
«Τα ευρήματά μας θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για μια πιο έγκαιρη αναγνώριση των ασθενών που διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια ή Αλτσχάιμερ, την πιο κοινή της μορφή».
Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας θεωρείται κρίσιμη, καθώς παρόλο που η κατάσταση είναι ανίατη, οι θεραπείες μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα και μερικές φορές να επιβραδύνουν την εξέλιξή της.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι αλλαγές στην όραση, την ακοή, τη γεύση, την αφή και την ισορροπία εμφανίζονται επίσης χρόνια πριν από τα πιο γνωστά συμπτώματα.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι προβλήματα στην αντίληψη του χώρου — για παράδειγμα, το να στέκεται κάποιος πολύ κοντά σε άλλους ανθρώπους — είναι επίσης πιθανά προειδοποιητικά σημάδια άνοιας, τα οποία μπορεί να εμφανιστούν μέχρι και είκοσι χρόνια πριν από τα τυπικά συμπτώματα.
Τα κλασικά συμπτώματα της άνοιας περιλαμβάνουν προβλήματα με τη μνήμη, την ταχύτητα σκέψης, την πνευματική οξύτητα και ευελιξία, τη γλώσσα, την κατανόηση, την κρίση και τη διάθεση.
Τα νέα αυτά ευρήματα έρχονται μετά από έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα και αποκάλυψε ότι η αίσθηση σκοπού στη ζωή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας.
Αμερικανοί επιστήμονες, που δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο The American Journal of Geriatric Psychiatry, παρακολούθησαν περισσότερους από 13.000 ενήλικες ηλικίας 45 ετών και άνω για έως και 15 χρόνια. Διαπίστωσαν ότι τα άτομα με μεγαλύτερη αίσθηση σκοπού στη ζωή είχαν 8% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν γνωστική έκπτωση — συμπεριλαμβανομένης της άνοιας. Αυτή η προστατευτική επίδραση φάνηκε ακόμη και όταν λήφθηκαν υπόψη παράγοντες όπως η φυλή, η εθνικότητα, η εκπαίδευση, η γενετική και η κατάθλιψη.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η αίσθηση σκοπού βοηθά τον εγκέφαλο να παραμείνει ανθεκτικός με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε η Aliza Wingo, κύρια συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια στο UC Davis.
