Πόσα κιλά μας προσθέτουν οι γιορτινές λιχουδιές;
Παρά την κοινή ανησυχία για την υπερβολική κατανάλωση αυτή την περίοδο, λίγες μελέτες έχουν εξετάσει το πόσο βάρος παίρνουμε στην πραγματικότητα και αυτές που υπάρχουν, καταλήγουν σε ανάμεικτα αποτελέσματα. Κι αυτό φαντάζει λογικό καθώς το πόσο εύκολα παίρνει κανείς κιλά εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων – όπως το φύλο, η μυϊκή μάζα, η ηλικία, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας κ.λπ. Οι άνδρες για παράδειγμα, έχουν την τάση να παίρνουν βάρος πιο δύσκολα από τις γυναίκες, εν μέρει λόγω διαφορών στη σύσταση του σώματος και στον τρόπο αποθήκευσης του λίπους. Τα γονίδια και ορισμένες παθήσεις, όπως ο υποθυρεοειδισμός, μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο. Ως αποτέλεσμα, δύο άτομα που καταναλώνουν τον ίδιο αριθμό επιπλέον θερμίδων τα Χριστούγεννα μπορεί να δουν πολύ διαφορετικές αλλαγές στη ζυγαριά.
Σε γενικές γραμμές, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η υπερβολή για λίγες μέρες μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή αύξηση βάρους, αλλά είναι απίθανο να προκαλέσει δραματικές ή μόνιμες αλλαγές μόλις το άτομο επιστρέψει σε μια υγιεινή καθημερινότητα.
Πιο αναλυτικά, μεγάλο μέρος της αρχικής αύξησης στη ζυγαριά οφείλεται στην κατακράτηση υγρών και στην αποθήκευση επιπλέον υδατανθράκων στο σώμα, καθώς και στο προφανές απλό γεγονός ότι υπάρχει περισσότερη τροφή στο πεπτικό σύστημα – και όχι στην ξαφνική συσσώρευση λίπους. Καθώς τα πρότυπα διατροφής και τα επίπεδα δραστηριότητας επανέρχονται στο φυσιολογικό, αυτό το βάρος συνήθως μειώνεται από μόνο του.
Η έρευνα βέβαια δείχνει επίσης ότι ακόμα και μικρά διαστήματα υπερκατανάλωσης μπορούν να έχουν επιπτώσεις στην καρδιά, το ανοσοποιητικό σύστημα και την ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο. Όμως, εφόσον η υπερκατανάλωση περιοριστεί, οι συνέπειες παραμένουν βραχυπρόθεσμες.
Κιλά στις γιορτές: Αναλυτικά οι μελέτες
Μια αμερικανική μελέτη που παρακολούθησε 195 ενήλικες κατά τη διάρκεια των χειμερινών διακοπών, βρήκε μια μέση αύξηση βάρους μόλις 370 γραμμάρια.
Μια παρόμοια μελέτη στη Σουηδία ανέφερε αύξηση περίπου 400 γραμμαρίων σε μη παχύσαρκους ενήλικες κατά τη διάρκεια των δύο (έως τριών) εβδομάδων των Χριστουγέννων.
Μεταξύ των παχύσαρκων συμμετεχόντων όμως, οι αλλαγές κυμαίνονταν από αύξηση άνω των 6 κιλών έως, σε ορισμένες περιπτώσεις, σημαντική απώλεια βάρους, πιθανώς λόγω άλλων παραμέτρων όπως ιατρικές καταστάσεις ή διατροφικές αλλαγές κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.
Πιο πρόσφατη βρετανική έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο PLOS One, παρακολούθησε περισσότερους από 3.500 συμμετέχοντες από τις αρχές Δεκεμβρίου έως το τέλος Ιανουαρίου και διαπίστωσε μια μέση αύξηση βάρους 1,2 κιλά.
Σημαντικό είναι ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το βάρος άρχισε να μειώνεται ξανά μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, υποδηλώνοντας ότι μεγάλο μέρος της αύξησης ήταν προσωρινό.
Άλλες μελέτες αποκάλυψαν μικρές ή καθόλου αλλαγές στο συνολικό σωματικό βάρος, αλλά μικρές αυξήσεις στο σωματικό λίπος – ενώ κάποιες δεν ανέφεραν καμία μετρήσιμη αλλαγή ούτε στα κιλά ούτε στο λίπος, παρά τις αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα.
Τελικά, όσοι αισθάνονται ότι το παρακάνουν, ίσως δεν χρειάζεται να βιαστούν να πάρουν ακραίες αποφάσεις για τη νέα χρονιά… Μικρές, ρεαλιστικές αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, αρκούν.
Τα στοιχεία άλλωστε δείχνουν ότι ακόμη και απλές παρεμβάσεις μπορούν να βοηθήσουν ώστε η περιστασιακή αύξηση βάρους να μην γίνει μόνιμη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal. Στην εν λόγω μελέτη, ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Μπέρμιγχαμ και του Λάφμπροου παρακολούθησαν 272 εθελοντές κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου. Οι μισοί συμμετέχοντες έλαβαν βασικές οδηγίες, ενθαρρύνονταν να ζυγίζονται δύο φορές την εβδομάδα και ενημερώθηκαν για το πόση άσκηση απαιτείται για να κάψουν δημοφιλή εορταστικά εδέσματα. Οι υπόλοιποι συνέχισαν κανονικά χωρίς καμία καθοδήγηση. Αυτοί που δεν έλαβαν καμία οδηγία πήραν κατά μέσο όρο 370 γρ. μεταξύ Νοεμβρίου και Ιανουαρίου. Αντίθετα, όσοι έλαβαν συμβουλές, στην πραγματικότητα έχασαν περίπου 130.
Με άλλα λόγια, μερικές ημέρες υπερβολής δεν ακυρώνουν έναν χρόνο υγιεινών συνηθειών. Το τι κάνουμε μετά τις γιορτές έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από το τι καταναλώνουμε τις ίδιες τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
