Νευροεπιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ στην Πενσυλβάνια ανακάλυψαν ότι τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη, όταν εκτίθενται σε οικείες μυρωδιές, το μυαλό τους κάνει θετικές συσχετίσεις και «τρέχει» σε όμορφες αναμνήσεις, «μπλοκάροντας» τα μοτίβα αρνητικών σκέψεων που διαιωνίζουν τη σοβαρή αυτή ψυχική ασθένεια.
Οι μυρωδιές που πυροδότησαν καλές σκέψεις ήταν συνηθισμένων συστατικών, τροφίμων, ροφημάτων, προϊόντων οικιακής χρήσης κτλ., όπως ο καφές, το εκχύλισμα βανίλιας, το λάδι καρύδας, το σαπούνι χεριών με άρωμα λεβάντα, αιθέριο έλαιο πορτοκαλιού, ακόμα και κάποιες αλοιφές για το κρυολόγημα.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι βοηθώντας τα άτομα με κατάθλιψη να έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε καλές αναμνήσεις της ζωής τους μέσω γνώριμων μυρωδιών, οι αρνητικοί κύκλοι σκέψης, χαρακτηριστικό γνώρισμα της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής που παρασύρει τα άτομα να εστιάζουν μόνο σε αρνητικά γεγονότα ή να τα ερμηνεύουν ως αρνητικά, θα μπορούσαν να μετριαστούν.
Η μελέτη
Στην έρευνα συμμετείχαν 32 άτομα ηλικίας από 18 έως 55 ετών με κλινική κατάθλιψη. Οι συμμετέχοντες εκτέθηκαν σε 12 διαφορετικές μυρωδιές προϊόντων- συστατικών κλεισμένων σε βάζα, πάνω στα οποία αναγραφόταν το περιεχόμενο.
Με τα μάτια κλειστά, οι συμμετέχοντες μύρισαν τα βάζα. Ύστερα, τους ζητήθηκε να μιλήσουν για την ανάμνηση που πυροδοτήθηκε από την κάθε μυρωδιά.
Όλοι βαθμολόγησαν τις αναμνήσεις τους με βάση το πόσο καλά ή άσχημα είχαν νιώσει, πόσο «ξεκάθαρη» τους ήταν η μυρωδιά και πόσο συχνά την μύριζαν. Στη συνέχεια τους ζητήθηκε να αναγνωρίσουν κάθε άρωμα, ξεκαθαρίζοντάς τους πως δεν έχει σημασία αν θα το «πετύχουν».
Περίπου στο 29% των περιπτώσεων, οι απαντήσεις ήταν σωστές. Σε όλους, κάποιες μυρωδιές ξύπνησαν συγκεκριμένες αναμνήσεις από τη ζωή τους, κάτι που δεν συνέβη στο άκουσμα των αντίστοιχων λέξεων. Με άλλα λόγια, η λέξη για παράδειγμα «καφές» επανέφερε πολύ λιγότερες αναμνήσεις σε σύγκριση με τη μυρωδιά του.
Όσφρηση- «Ξυπνά» μνήμες και συναισθήματα
Οι αναμνήσεις που προκαλούνται μέσω της όσφρησης τείνουν να είναι πιο ζωντανές και πιο διεγερτικές συναισθηματικά από εκείνες που προκαλούνται από λέξεις.
Οι ερευνητές δήλωσαν χαρακτηριστικά:
«Οι αναμνήσεις που ξυπνούν οι μυρωδιές έχουν άλλη βαρύτητα σε σύγκριση με εκείνες που ξυπνούν από άλλα ερεθίσματα (ακουστικά, οπτικά κτλ.) και τείνουν να μας γεμίζουν συναισθήματα. Αυτό συμβαίνει διότι ο οσφρητικός βολβός, υπεύθυνος για την επεξεργασία των οσμών, συνδέεται άμεσα με βασικές περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και το συναίσθημα, όπως η αμυγδαλή και ο ιππόκαμπος.
Σε αντίθεση λοιπόν με άλλες αισθήσεις, η όσφρηση προσφέρει άμεση πρόσβαση στο συναισθηματικό μέρος του εγκεφάλου. Αν ενισχύσουμε την ανάκληση όμορφων αναμνήσεων, μπορούμε να βελτιώσουμε την επίλυση προβλημάτων, τη ρύθμιση των συναισθημάτων και άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν συχνά τα άτομα με κατάθλιψη. Είναι σημαντικό αυτό το εύρημα να αξιοποιηθεί έτσι ώστε να συμβάλλει με τη σειρά του στη βελτίωση της διάθεσης, την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και τελικά της συνολικής ευεξίας των πασχόντων».
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο ακαδημαϊκό περιοδικό «JAMA Network Open»
