Εδώ και καιρό, η συνταγή ήταν απλή: Νιώθετε «πεσμένοι»; Το γυμναστήριο μπορούσε να σας βοηθήσει. Αγχωμένοι; Το τρέξιμο μπορούσε να σας ανακουφίσει. Χωρίς ενέργεια; Τα βάρη ήταν μια καλή επιλογή για να την ανακτήσετε. Νέα έρευνα όμως, έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα, υποστηρίζοντας ότι η σχέση ανάμεσα σε γυμναστική και ψυχική υγεία είναι πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι φανταζόταν κανείς.
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Medicine & Science in Sports & Exercise, ενώ η άσκηση ωφελεί την ψυχική υγεία, οι επιδράσεις φαίνεται να είναι συχνά μικρότερες από τις αναμενόμενες ενώ μπορεί να οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε αντιδράσεις placebo. Μάλιστα, ορισμένα είδη φυσικής δραστηριότητας, όπως οι δουλειές του σπιτιού ή η κίνηση που σχετίζεται με την εργασία, μπορεί να μην παρέχουν τα ίδια οφέλη για την ψυχική υγεία.
Η ερευνητική ομάδα σημείωσε ότι «τα οφέλη της άσκησης για την ψυχική υγεία μπορεί να είναι εν μέρει μια απόκριση placebo ή να σχετίζονται εν μέρει με παράγοντες που συνδέονται με το ευρύτερο πλαίσιο των προγραμμάτων άσκησης».
«Για παράδειγμα, αν ένας ποδοσφαιριστής τρέχει στο γήπεδο και τελικά βάλει το γκολ που κερδίζει το παιχνίδι, η ψυχική του υγεία είναι φανταστική», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Δρ Patrick O’Connor από το University of Georgia. «Αντίθετα, αν κάνει ακριβώς την ίδια άσκηση αλλά χάσει το γκολ, πιθανότατα θα αισθάνεται πολύ διαφορετικά. Παραδείγμα όπως αυτά δείχνουν πώς το πλαίσιο έχει σημασία ακόμη και όταν οι άνθρωποι εκτελούν μια παρόμοια άσκηση», σημειώνει ο ίδιος.
Γυμναστική & η επίδραση placebo
Ενώ δεκάδες έρευνες έχουν επισημάνει στο παρελθόν τις θετικές επιδράσεις της άσκησης στη ψυχική υγεία, οι ερευνητές της παρούσας μελέτης τονίζουν ότι οι συμμετέχοντες γνωρίζουν πάντα αν ασκούνται ή αν μένουν ακίνητοι.
Σε αντίθεση με τις μελέτες φαρμάκων, όπου οι συμμετέχοντες μπορεί να λαμβάνουν είτε ένα πραγματικό χάπι είτε ένα ψευδοφάρμακo placebo, είναι αδύνατο να αποκρύψουμε αν κάποιος τρέχει σε ένα διάδρομο ή εάν μένει ακίνητος. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν «προσδοκίες αποτελέσματος», δηλαδή οι άνθρωποι μπορεί να περιμένουν ότι η άσκηση θα βοηθήσει επειδή έχουν την τάση να το πιστεύουν.
Οι ερευνητές τονίζουν ως εκ τούτου ότι το πλαίσιο μπορεί να έχει μεγάλη σημασία όσον αφορά την άσκηση. Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, δεν φαίνεται να παρέχουν όλες οι φυσικές δραστηριότητες τα ίδια οφέλη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε εντελώς την άσκηση.
Όπως σημειώνουν, η κατανόηση των περιορισμών της μπορεί να είναι το κλειδί για να «ξεκλειδώσουμε» τις πραγματικές προοπτικές για μέγιστη ευεξία.
